Yurt Dışında Boşanan Türk Vatandaşı Ne Yapmalı
Yurt dışında boşanan Türk vatandaşı olan çiftlerin boşanma kararını ülkemizde geçerli olmaması yaşanılan en büyük problemlerdendir. Yurt dışında alınan boşanma kararı, tanıma tenfiz davası ile ülkemizde geçerli kılmak adına açılan bir davadır. Uygulamada genellikle Fransa’da, Danimarka’da, Belçika’da, İsviçre’de, Suudi Arabistan’da, Yunanistan’da, Avusturya’da, Hollanda’da, Amerika’da, Almanya’da, İngiltere’de boşanan çiftler adına alınan boşanma, ayrılık ve evliliğin butlanı kararının tanınması yapılmaktadır.
Hukuki terimler olan tanıma ve tenfiz Milletletarası Özel Hukuk ve Usul Hukuk Hakkında Kanun’da düzenlenmişlerdir. Düzenlemenin çıkış noktası, “yabancı bir mahkemede verilen kararın, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ndeki görüntüsünün ne olacağı”, sorusudur. Tanıma ve tenfizden bahsedebilmek için, öncelikle yabancı mahkemenin, bir çekişme ile ilgili olarak karar vermiş olması gerekir. Verilen bu kararın Türkiye’de etki doğurması için ise verilen kararın yerel mahkemece tanınması ve tenfizi gereklidir.
Yabancı mahkeme kararı ile boşanan Türkiye Cumhuriyet vatandaşının Türkiye’de de boşanmış sayılabilmesi ve nüfus kayıtlarında düzeltmenin yapılabilmesi için, Türkiye’deki mahkemenin, yabancı mahkemenin kararının tanındığını hüküm altına alması gereklidir.
Tanımada, yabancı mahkemenin verdiği kararın yerel mahkemece tanınması söz konusudur. Basit anlatımla yerel mahkeme kararı tanır ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nce de karar aynen(kararı kısmen de tanıyabilir) uygulanmasına karar verir.
Tenfizde ise tanımanın ardından karara ilişkin olarak devlet, erkini kullanarak bir davranışta bulunur. Yani tanıma ile ortaya çıkan hükmü icra eder.
Tanıma Davası Ne Zaman Açılabilir?
Tanıma davası, ilgili ülkede süren davanın bitmesi ve tüm hukuki sürecin bir karara bağlanması ile Türkiye Cumhuriyeti’nde açılabilmektedir. Tanıma davasının başlatılabilmesi için en önemli unsur, başka ülkede gerçekleşen davanın o ülkenin mahkemeleri tarafından sonuçlandırılmış ve kapatılmış olmasıdır.
İlgili dava eğer devam ediyor ise tanıma davası açılamamaktadır. Tanıma tenfiz davası yönetmeliğinde yer alan maddelere göre bitmeyen bir dava için başka bir ülkede tanıma davası başlatılamamaktadır.
Tanıma ve Tenfizin Gerekliliği
Yabancı mahkemenin verdiği boşanma kararı Türk mahkemelerinde tanımadıkça, taraflar Türkiye’de boşanmış sayılmazlar.
Bu durumda, evlilik birliği Türkiye’de devam ediyor göründüğünden, tarafların yeniden evlenmesi de mümkün değildir. Kişiler Türk vatandaşlığından çıkıp başka ülke vatandaşlığına geçseler bile, tekrar evlilik yapmak istediklerinde sorun yaşayacaklardır. Çünkü Türkiye’de halen evli görünmektedirler.
Türk mahkemeleri tarafından hakkında tanıma ve tenfiz kararı verilmeyen yabancı mahkeme kararları, Türkiye’de icrai nitelik kazanamaz.
Türkiye´deki mahkeme tanıma ve tenfiz davalarında neleri dikkate alır?
Tanıma davasında hakim yabancı mahkeme tarafından verilmiş boşanma kararında yer alan boşanmaya dair konuları tekrar ele alıp yargılama yapmaz. Yani boşanmanın esası hakkında bir karar vermez.
Vatandaşlarımız özellikle bu konuda tereddüt etmektedirler. Velayet, nafaka, mal paylaşımı gibi konular tenfiz davasını incelemekte olan Türk Mahkemesi tarafından tekrar ele alınmamaktadır.
Tanıma Tenfiz Davası Ne Kadar Sürer?
Dava takibinde avukat ile takip davayı hızlandırabileceği gibi tanıma tenfiz davalarında da vekil tutmak dava sürecini olumlu yönde etkileyecektir. Tanıma tenfiz davalarında her iki taraf aynı vekil tutarak dava takibini gerçekleştirememektedir, her iki tarafın ayrı avukat tutması gerekmektedir. Dava sürecinin uzunluğu her iki tarafın vekil ile dosya takip ettirmesi ya da tek tarafın vekil ile takip ettirmesi değişiklik gösterecektir.
Her iki taraf farklı boşanma avukatına vekalet vermiş ve tanıma tenfiz davası açılmış ise mahkemenin iş yoğunluğu da gözetilerek iki ya da üç ay içerisinde işlemler tamamlanacaktır. Ancak tanıma tenfiz davasında yalnızca tek taraf avukata vekalet vermiş ise yaklaşık on iki aya kadar süreç uzamaktadır. Tek tarafın avukata vekalet vererek dosya takibinde sürecin uzamasının nedeni ise diğer eşe tebligatın çıkarılması ile ilgilidir. Tanıma tenfiz davasında, mahkeme kararı tercüme edilerek davalıya tebliğ edilecek, tebligat davalı tarafın yurt dışında olması nedeniyle uzun bir sürece denk gelecektir.
TANIMA VE TENFİZ DAVALARINDA GÖREV
Asliye hukuk mahkemeleri tanıma ve tenfiz davalarında görevli mahkemelerdir.
Özellik arz eden tek durum aile hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklardır. (boşanma, evliliğin iptali, nafaka, velayet) Bu hallerde tanıma tenfiz davası da aile mahkemesinde görülmektedir. Diğer tüm hallerde davalar asliye hukuk mahkemesinde görülecektir.
TANIMA VE TENFİZ DAVALARINDA YETKİ
51.maddede yetkiye ilişkin de bir düzenleme yapılmıştır. Genel yetki kuralı olan, davalının yani aleyhine tenfiz talep edilen kişi her kimse onun ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu belirtilmiştir. Burada da basamaklı bir kural benimsenmiş. Eğer ikametgahı yoksa bu durumda sakin olduğu yer yetkilidir. Üçüncü basamakta da sakin dahi olmama durumu ele alınmış. Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birisi yetkili kılınmıştır.
Tanıma Davası Nerede Açılır – Tanıma Davası Nasıl Açılır
Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın, uzun süre yaşadıkları ülkelerde ve ülkemizle bağlantılı hukuksal sorunlar yaşamaktadırlar. Bunları en başında da Tanıma Davası Nasıl Açılır soru gelmektedir.
Tanıma davası kısaca Yurtdışında verilen mahkeme kararının Türkiye de dava açılarak yurtdışında verilen kararın ülkemizde geçerli sayılması anlamına gelmektedir.
Tanıma davasında yetkili Mahkeme : Ankara ve İstanbul bulunan Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi) ‘nde açılabilir. Mahkeme yetkili olup olmadığını kendisi dikkate almaz Tanıma tenfiz davasında yetki kamu düzeninden değildir.
Davalı taraf mahkemeye yetki yönünden itiraz edecekse ilk itiraz olarak ileri sürmelidir.
Yurt Dışında Boşanan Türk Vatandaşı Ne Yapmalı
