Kamulaştırma Kararının İptali 2024
Kamulaştırma, devletin veya yerel yönetimlerin, genel kamu yararı adına özel mülkiyet hakkına müdahale ederek, belli bir taşınmaz malı sahibinin rızası olmaksızın satın alması sürecidir. Bu işlem, genellikle büyük altyapı projeleri, yol yapımı, parklar veya diğer kamu hizmetleri için gerekli olduğunda gerçekleştirilir. Kamulaştırma işlemi, devletin taşınmazın sahibine piyasa değerine uygun bir tazminat ödemesini gerektirir.
Tapuda Kamulaştırma Şerhi ve Anlamı
Kamulaştırma kararı alındığında, bu karar taşınmazın tapu kaydına “kamulaştırma şerhi” olarak işlenir. Tapuda kamulaştırma şerhinin bulunması, ilgili taşınmazın gelecekte kamulaştırılacağını gösterir ve bu durum, taşınmazın mevcut ve potansiyel sahipleri için önemli bir bilgidir.
Kamulaştırma Kararının İptali
Kamulaştırma, anayasal ve idari bir işlem olduğundan, yasalara uygun olarak yapıldığı sürece geçerlidir. Ancak, Anayasa’nın 125. maddesi uyarınca, idari işlemlere karşı yargı yolu açıktır. Bu, kamulaştırma kararının yasallığı veya tazminatın miktarı konusunda bir ihtilaf varsa, taşınmaz sahiplerinin idare mahkemelerine başvurarak bu kararı iptal ettirmek için dava açabilecekleri anlamına gelir.
Kamulaştırma Bedelinin Belirlenmesi ve Kabul Zorunluluğu
Kamulaştırma bedeli, idarenin belirlediği bir değerleme komisyonu tarafından belirlenir. Bu değerleme, taşınmazın konumu, durumu ve piyasa değerine göre yapılır. Taşınmaz sahipleri, kendilerine sunulan tazminat miktarını kabul etmek zorunda değillerdir. Kabul etmezlerse, idare mahkemelerinde dava açarak daha adil bir tazminat talep edebilirler.
Kamulaştırmada Yargı Süreci ve Haklar
Kamulaştırma işlemine itiraz etmek isteyen taşınmaz sahipleri, idari dava açabilirler. Bu süreçte, kamulaştırma işleminin hukuka uygunluğu, tazminatın adilliği ve kamulaştırmanın gerçekten kamu yararı için gerekli olup olmadığı gibi hususlar mahkeme tarafından değerlendirilir.
Kamulaştırma,modern hukuk sistemlerinde önemli bir araçtır ve kamu yararını özel mülkiyet hakları ile dengeler. Bu süreç, şeffaf ve adil bir şekilde yürütülmeli ve tazminat, gerçek piyasa değerlerine dayanmalıdır. Taşınmaz sahiplerinin hakları, hukuki süreçler aracılığıyla korunur ve kamulaştırma kararlarına karşı etkili bir yargı yoluna başvurulabilir. Bu, hem kamu yararını korumak hem de bireysel hakları savunmak için önemlidir.
Eğer taşınmaz sahibi, idarenin önerdiği kamulaştırma bedelini kabul ederse, süreç genellikle şu şekilde işler:
Anlaşma ve Ödeme: İdare ve taşınmaz sahibi arasında anlaşma sağlanır ve anlaşma tutanağı imzalanır. İdare, anlaşma tutanağının imzalanmasından itibaren 45 gün içinde belirlenen bedeli ödemekle yükümlüdür.
Tapu Tescili: Anlaşma tutanağı, idare tarafından tapu siciline bildirilir. Bu işlemle birlikte, kamulaştırma konusu olan taşınmaz resmi olarak idare adına tescil edilir.
Taşınmazın Boşaltılması: Tescil işlemi tamamlandıktan sonra, taşınmazın eski sahibi tarafından boşaltılması gerekmektedir.
Hak Kaybı: Bu aşamadan sonra, eski malikin hem kamulaştırma işlemine hem de belirlenen kamulaştırma bedeline itiraz etme hakkı ortadan kalkar.
Eğer idare, taşınmaz sahibini önerilen bedel konusunda ikna edemezse, süreç şöyle devam eder:
Mahkemeye Başvuru: İdare, kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için taşınmazın bulunduğu yerin asliye hukuk mahkemesine başvurur. Bu dava, idare tarafından açılır ve taşınmaz sahibi adına herhangi bir masraf gerektirmez.
Dava Süreci: Kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davaları, basit yargılama usulüne tabidir ve genellikle diğer davalara göre daha hızlı ilerler. Ortalama olarak 10 – 12 ay içinde yerel mahkeme aşaması sonuçlanır.
Mahkeme Kararı ve Taşınmaz Kullanımı: Dava süreci devam ederken, taşınmaz sahibi mülkünü kullanmaya devam eder. Mahkeme, taşınmazın kamulaştırma bedelini tespit eder ve bu bedelin ödenmesiyle birlikte taşınmazın idare adına tescilini sağlar.
Taşınmaz sahibi idarenin önerdiği kamulaştırma bedelini kabul ederse süreç daha hızlı ilerler ve taşınmazın idareye devri gerçekleşir. Kabul etmezse, süreç mahkemede devam eder ve taşınmazın kamulaştırma bedeli yargı yoluyla belirlenir. Bu durumda, taşınmaz sahibinin hakları ve sürecin adil bir şekilde işleyişi mahkeme tarafından korunur.
Kamulaştırma Kararının İptali 2024
Kamulaştırma sürecinde mahkeme aşamasında kamulaştırma bedelinin belirlenmesi ve ilgili hakların korunması için aşağıdaki adımlar izlenir:
Kamulaştırma Bedelinin Mahkeme Tarafından Tespiti
Bilirkişi Heyeti ve Keşif: Mahkeme, gayrimenkul değerlemesinde uzman kişilerden oluşan bir bilirkişi heyeti atar. Bu heyet, mahkemenin gözetiminde, kamulaştırılan taşınmazı yerinde inceler.
Taşınmazın Değerlendirilmesi: Bilirkişi heyeti, taşınmazın konumu, durumu, çevresel faktörler ve emsal değerlerini göz önünde bulundurarak bir değerlendirme yapar.
Kamulaştırma Bedelini Artırmak İçin Yapılacaklar
Emsal Analizi: Davalı (taşınmaz sahibi), mahkemeye sunulan düşük emsallere karşı, benzer özelliklere sahip ve yakın konumda bulunan taşınmazların gerçek satış değerlerini gösteren emsaller sunmalıdır.
Aktif Katılım: Taşınmaz sahibinin, sürece aktif olarak katılması ve kendi lehine olan kanıtları sunması, mahkemenin adil bir değerlendirme yapmasına yardımcı olur.
Yerel Mahkeme Kararına İtiraz
Tescil Kararına İtiraz: Mahkemenin taşınmazın idare adına tescil edilmesi kararı kesindir ve buna itiraz edilemez.
Bedel İtirazı: Kamulaştırma bedeline ilişkin kararlar, daha yüksek yargı organlarına (istinaf veya temyiz) taşınabilir.
Kamulaştırma Bedelinin Tahsili
Bedelin Ödenmesi: Mahkeme tarafından belirlenen kamulaştırma bedeli, idare tarafından peşin ve nakit olarak, hak sahibinin hesabına yatırılır.
Taşınmazın Boşaltılması
Teslim Alma: Yerel mahkeme kararı sonrasında, kamulaştırma işlemini yapan idare, taşınmazı resmi olarak teslim alabilir.
Kamulaştırma sürecinde mahkeme aşaması, taşınmaz sahibinin haklarını korumada ve adil bir tazminatın belirlenmesinde kritik bir rol oynar. Taşınmaz sahipleri, bu süreçte haklarını korumak ve adil bir değerlendirme için aktif rol almalı ve gerekirse yasal danışmanlık almalıdırlar.
