Özel Maliyet Bedeli İtfa Danıştay Kararı
Danıştay 9. Dairesi Kararı E. 2016/1068 – Özel Maliyet Bedeli – İtfa
T.C.
DANIŞTAY
Dokuzuncu Daire
Esas No : 2016/1068
Karar No : 2017/7390
Özeti: Davacının yatırım indirimi istisnasından yararlanma şartlarını kaybettiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle
davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararının;
davacı hakkındaki tarhiyatın dayanağını oluşturan vergi inceleme raporunda açıklanan matrahın bulunuş şeklinin
213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Özel Maliyet Bedellerinin İtfası” başlıklı 327. maddesi olduğu dikkate alınarak
karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmasına ilişkin.
Temyiz İsteminde Bulunan : …………………… Turizm İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş.
Vekili : Av. …
Karşı Taraf : Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı
Vekili : Av. …
İstemin Özeti: Davacı adına, 2006 yılında bir defada yazılması gereken özel maliyet bedeline ilişkin amortisman giderinin,
sonraki yıllarda ve 2009 yılında kurum kazancının tespitinde dikkate alınamayacağı yolunda düzenlenen
vergi inceleme raporuna dayanılarak re’sen tarh edilen 2009 yılı kurumlar vergisi de tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle
kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı reddeden
Bursa 2. Vergi Mahkemesi’nin 15/12/2015 tarih ve E:2015/77, K:2015/1619 sayılı kararının; dilekçede deri sürülen sebeplerle bozulması istenilmektedir.
Cevabın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Tetkik Hakimi Kadriye Morbel’in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar,
Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunduğundan temyiz isteminin kabulünün gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Davacı adına, 2006 yılında bir defada yazılması gereken özel maliyet bedeline ilişkin amortisman giderinin,
sonraki yıllarda ve 2009 yılında kurum kazancının tespitinde dikkate alınamayacağı yolunda düzenlenen
vergi inceleme raporuna dayanılarak re’sen tarh edilen 2009 yılı kurumlar vergisi ile tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle
kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı;
17.12.2004 tarihinde, arsa sahibi olan … inşaat Tur. Tic. Paz.Ltd.Şti. ve davacı şirket arasında yapılan sözleşme ile
arsa üzerine davacı tarafından 10 yıl kullanma şartı ile tatil köyü yapılması hususunda anlaşıldığının,
2005 yılına ilişkin olarak yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen kurumlar vergisi tasdik raporuna göre yatırımın,
31.10.2005 tarihinde tamamlanarak aktife alınıp üzerinden %40 yatırım indiriminin hesaplandığının
ve 2005 yılında yatırım indiriminden yararlanıldığının, sonrasında yine yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen
2006 yılına ilişkin kurumlar vergisi tasdik raporu eki 08.12.2006 tarihli fesih sözleşmesi ile ……….. İnşaat Tur. Tic. Paz. Ltd. Şti. ile davacı şirket arasındaki sözleşmenin
davacı şirketin üstlendiği edimleri eksiksiz ifa edememiş olması nedeniyle feshedildiğinin,
bu nedenle davacının 2005 ve 2006 yıllarına ilişkin yatırım indiriminden yararlanma şartlarını kaybettiğinin,
bu durumun dosyaya ekli müfettiş raporu ile de teyit edildiğinin,
eksik beyan edildiğinden bahisle 2009 yılına ilişkin olarak salınan vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisine karşı bakılmakta olan
davarım açıldığının anlaşıldığı ve yatırım indirimi istisnasına konu İktisadî kıymetleri aktife alındıkları tarihten itibaren
iki yıl içinde elden çıkaran mükelleflerin, bu İktisadî kiymetlerle ilgili olarak yatırım indirimi istisnası uygulama haklarım kaybedecekleri açık olduğundan
2009 yılma ilişkin olarak salman vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisinde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle reddeden Vergi Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
Her ne kadar anılan mahkeme kararı,
davacı tarafından aleyhine salman vergi ve cezanın dayanağı olan vergi inceleme raporunun kendisine tebliğ edilmediği iddiasıyla temyiz edilmiş ise de;
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 94’üncü maddesinde; tebliğin, mükelleflere, bunların kanuni temsilcilerine,
umumi vekillerine veya vergi cezası kesilenlere yapılacağı, 7201 sayılı Tebligat Kanununun 51’inci maddesinde;
mali tebliğlerin, kendi kanunlarında sarahat bulunmayan hallerde, bu Kanunun umumi hükümlerine tevfikan yapılacağı,
32’nci maddesinde ise, tebliğin, usulüne aykırı yapılmış olsa bile, muhatabı tebliğe muttali olmuş ise muteber sayılacağı belirtilmiştir.
Olayda, davacının ıttılaına giren vergi ceza ihbarnamelerine karşı süresinde açılan davada,
aynı tebliğ zarfında yer aldığına ilişkin kayda rağmen vergi inceleme raporunun tebliğ edilmediğine ilişkin olarak ileri sürülen iddia,
iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddiasını teşkil ettiğinden
ve ispat külfeti üzerine düşen davacı tarafından ispata yönelik bilgi ve belge sunulmadığından anılan iddiaya itibar edilmeyerek işin esasına geçildi.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/7. maddesinde;
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların gider yazılabileceği hüküm altına alınmıştır.
İşletmenin mevcutlar arasında yer alan sabit kıymetlerden bir kısmı amortismana tabi iktisadi kıymet adım almakta olup
bunların genel çerçevesi Vergi Usul Kanunu’nun 313. maddesinde çizilmiş bulunmaktadır. Buna göre;
gayrimenkuller, gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetler, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmleri amortismana tabi iktisadi kıymetlerdir.
iktisadi bir işletmede kullanılmak amacıyla kiralanan gayrimenkullerin iktisadi kıymetlerini devamlı olarak arttırmak amacıyla
kiracı tarafından yapılan giderler toplamı ise özel maliyet bedeli olarak adlandırılmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Özel Maliyet Bedellerinin İtfası” başlıklı 327. maddesinde;
özel maliyet bedellerinin kira süresine göre eşit yüzdelerle itfa edilmesi gerektiği ve kira veya işletme hakkı süresi dolmadan,
kiralanan veya işletme hakkı alınan şeyin boşaltılması veya işletme hakkının herhangi bir sebepten
sona ermesi halinde henüz itfa edilmemiş olan giderlerin, boşaltma veya hakkın sona erdiği yılda bir defada gider yazılacağı belirtilmiştir.
Bursa 5. Noterliği’nce düzenlenen 17.12.2004 tarih ve 35225 yevmiye numaralı sözleşmeyle davacının,
Antalya İli, Kumluca İlçesi, Yenice Beldesi, Kocagöl Mevkii, … Ada … ve … parsel numaralı taşınmazda tatil köyü yapımı ve
sonrasında işletme hakkının bir süre kendisine devri hakkında taşınmaz sahibi … İnş. Tur. Tic. Paz. Ltd. Şti. de anlaştığı,
inşaatın 2005 yılı Haziran ayında tamamlanıp tatil köyünün işletmeye açıldığı, toplam 15.988.594,44 TL’lık özel maliyet giderinin,
tatil köyünün devredildiği 2006 yılında bir defada gider yazılması gerekirken 2009 yılında 1.761.191,88TL’lik amortisman ayrıldığı,
yasal defterleri ve geçici vergi ile kurumlar vergisi beyannamelerinde satılan hizmet maliyeti olarak dikkate alındığı,
gider tablosunda gösterilen 1.761.191,88 TL’nin kurum kazancına ilave edilmesi gerektiği yolunda
düzenlenen 24.12.2014 tarih ve 2014-A-1564/57 sayılı vergi inceleme raporuna dayanılarak davacı adına vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi tarh edildiği
ve kaldırılması istemiyle açılan davanın ise vergi inceleme raporundaki tarhiyat nedeni göz önünde bulundurulmaksızın
davacının yatırım indirimi istisnasından yararlanamayacağının anlaşıldığı gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, gerek yukarıda bahsedilen mevzuat hükümlerinin gerek davacı hakkındaki tarhiyatın
dayanağım oluşturan vergi inceleme raporunda açıklanan matrahın bulunuş nedeni göz önüne alınarak
bir karar verilmesi gerekirken, açılan davayı yazılı gerekçeyle reddeden Mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne,
Bursa 2. Vergi Mahkemesi’nin 15/12/2015 tarih ve E:2015/77, K:2015/1619 sayılı kararının bozulmasına,
bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 01/11/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
