Ortaklığın Giderilmesi Davası Kastamonu
İZALE-İ ŞUYU YANİ ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI NEDİR?
En çok karşılaştığımız dava çeşitlerinden olan İzale-i Şuyu yani Ortaklığın Giderilmesi Davasını kısaca açıklamak gerekirse;
Öncelik izale kelime anlamı itibariyle gidermek, şuyu ise ortaklık anlamındadır. Bu itibarla Dava olarak Ortaklığın Giderilmesi anlamına gelir. Bu dava genellikle arsa , arazi daire gibi taşınmazların ortaklık konusunda yaşanan sorunların giderilmesinde açılır.
Örneğin bir daireye malik olarak 4 hissedar olsun. Bu hissedarların, söz konusu daireyi birlikte idare etme imkanı yoksa açılacak olan dava ; İzale-i Şuyu yani Ortaklığın Giderilmesi Davasıdır.
İzale-i Şuyu davası Medeni Kanunumuzun 699. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre ” Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kim Tarafından, Kime Karşı Açılabilir
Mal üzerindeki ortaklığın sona erdirilmesini her bir ortak talep edebilir. Ortakların kendi arasında anlaşma sağlanamaması durumunda, ortaklardan her biri ortaklığın giderilmesi davası açılabilir.
Ortaklığın giderilmesi davası, mal üzerinde pay hakkı sahibi tüm ortaklara (paydaşlara) karşı açılmalıdır. Ortaklardan ölen kişi veya kişilerin ölmesi durumunda onlara ait paylar mirasçılarına geçecektir. Bu durumda, dava açılırken ölen ortağın mirasçılarına karşı da açılmalıdır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasını Hangi Mahkemede Açılabilirim?
İzale-i şuyu (ortaklığının giderilmesi) davalarında görevli mahkeme sulh hukuk mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Örneğin, Kadıköy’de bulunan bir konut üzerindeki ortaklığın giderilmesi için dava açılmak istenirse İstanbul Anadolu Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılması gerekmektedir.
İzaleyi Şuyu Davası Aşamaları
Taşınır veya taşınmaz mala birlikte malik olan paydaşlar ortaklığın giderilmesine karar verip aralarında malı nasıl paylaşacaklarına ilişkin bir anlaşma yapabilirler.
Anlaşamazlarsa paydaşlardan biri diğer tüm paydaşlara ortaklığın giderilmesi davası açarak ortaklığın giderilmesini mahkemeden talep edebilir.
Yetkili ve görevli mahkemede davayı açan paydaş, ilk aşamada dava harcı ve diğer tüm giderleri ödemek zorunda kalabilir.
Ancak ortaklığın giderilmesi davası kazananı veya kaybedeni olmayan bir dava olduğundan ve dava sonucundan tüm paydaşların eşit şekilde etkileneceğinden dava sonunda giderler ve avukat vekalet ücretleri tüm taraflara yani tüm paydaşlara payları oranında yükletilir.
Mahkeme ortaklığı iki şekilde giderebilir. İlk yol aynen taksim yolu ile ortaklığın giderilmesidir. Mahkeme malı payları oranında bölerek paydaşlara dağıtır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise ortaklık satış yolu ile giderilir.
İzaleyi Şuyu Davasında Satış Süreci
Taşınmazın aynen taksim yolu ile paylaştırılamadığı hallerde taşınmaz mal satılır ve geliri paydaşlar arasında taksim edilir. Satış işlemini mahkeme değil; icra dairesi ve satış memurları gerçekleştirir.
Satış açık artırma usulü ile yapılır. Paydaşlar satışın yalnızca ortaklar arasında yapılmasını kararlaştırabilirler. Bunun için oybirliği gerekir. Bu durumda satış yalnızca ortaklar arasında yapılır.
Ortaklığın giderilmesi davasında sadece satış istenebilir mi?
Paylı veya elbirliği mülkiyeti şeklinde tescilli taşınmazlarda ortaklığın giderilmesi amacıyla açılan davalara izale-i şüyu ( ortaklığın giderilmesi ) davası denir. Kat mülkiyetine çevrilmek suretiyle ortaklığın giderilmesi mümkün değil ise satış yolu ile ortaklığın giderilmesi istenebilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Satış Usulü
Taşınmazın pay edilemez nitelikte olması halinde ortaklığın giderilmesi davası satış işlemi ile devam eder. Ortaklığın giderilmesi davası satış usulü açık artırmadır.
Taşınmazın satışına karar verildikten sonra mahkeme, İcra İflas Kanunu gereğince satış işlemlerinin gerçekleştirilmesi için bir memur tayin eder
. Taşınmazın satışı için iki açık artırma günü belirlenir ve taşınmazın satış ilanı 50 binin üzerinde tiraja sahip olan bir gazetede ya da internet üzerinden yayınlanır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Aynen Taksim
Davacının ortaklığın giderilmesi davası ile aynen taksim talep etmesi halinde mahkeme öncelikle ilgili mülkün buna uygun olup olmadığını inceleyecektir. Malın paylarının denkleştirilemediği durumlarda eksik parçaya para eklenmesine karar verilmesi mümkündür.
Ancak ortaklardan birinin ortaklığın giderilmesi davası ile satış yoluna başvurması halinde mahkemenin aynen taksim edilemediği gerekçesini öne sürerek satış kararı vermesi mümkündür.
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ KİME KARŞI AÇILIR?
Ortaklığın giderilmesi davası, davacıların dışında kalan paydaşlar aleyhine açılır. Bütün paydaşların davalı olarak gösterilmesi şarttır. Ortaklığın giderilmesi davalarında, usul kanununun diğer davalarda aradığı anlamda husumet yoktur.
Her paydaş payı oranında hakka sahip olduğundan şekil bakımdan davaya dahil edilmeleri gerekmektedir. Bu sebepledir ki bu tür davalarda, davalının mahkûm olması hali bahse konu olmadığından, mahkeme masraflarının paylar oranında paydaşların tamamına ait olması esası konmuştur.
Ortaklığın giderilmesi davasının davalıları konu taraf teşkilidir. Paydaşların kimi sağ kimi ölü olup ölenlerin mirasçılarının kimler olduğu bilinmez. Paydaşların kimler olduğu ve pay miktarları taşınmaz mallarda ancak tapu kaydı ile tespit edilir. Davalı olarak gösterilmeyenler varsa onların davaya dahil edilmesi gerekir.
Tapuda paydaş olmayan kimselerin davaya dahil edilmesi mümkün değildir. Başkasının arsasına kaçak inşaat yapan şahısların arsasının aynı ile ilgilisi olmadığından davaya katılmaları gerekmez.
Tapunun beyanlar hanesine miktar fazlası Hazineye aittir şerhi varsa bu şerh Hazineye mülkiyet hakkı bahşetmediğinden Hazinenin davaya dahil edilmesi gerekmez, taşınmaz bu şerhle birlikte satılır.
Yine tapuda paydaş olmayan 3. şahsa ait ev veya ağaç meşruhatının bulunması onların davalı olarak gösterilmesini gerektirmez. Onlar dilerlerse satıştan sonra tapu paydaşları aleyhine sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre alacak davası açabilirler.
