İstinaf Kanun Yolu Nedir İstanbul
İSTİNAF KANUN YOLU NEDİR?
İstinaf kanun yolu, ilk derece mahkemesinin verdiği kararlara karşı üst derece mahkeme olarak bölge adliye mahkemesinin yeniden yargılama yapılmasını sağlayan bir kanun yoludur. İstinaf ”ikinci derece” kanun yoludur. İstinaf kanun yoluna ilk derece mahkemesinin hükmün kesinleşme kararından önce gidilir. İstinaf kanun yolunun verdiği kararlar da tarafları tatmin etmez ise belli şartlarda diğer üst mahkeme olan temyiz yargı yolu olan Yargıtay’a gidilebilir. Hukuk davası istinaf kanun yolları başvuru şartları HMK’ da düzenlenmiştir.
Kural olarak tarafların veya Cumhuriyet savcının talebi olmadan Bölge adliye mahkemesi kendiliğinden istinaf incelemesine tabi tutamaz. Ancak 15 yıl ve daha fazla hapis cezası zorunlu istinaf sınırıdır.
İstinaf mahkemesi ilk derece mahkemesinden gelen davayı ilk önce ön inceleme usulü ile usulden inceler. Eğer usulde bir hata ya da hukuka aykırılık varsa dosya esastan inceleme geçmeden reddedilir. Usulde hata yoksa dosya esastan incelemeye geçilebilir.
İstinaf Kanun Yolu Nedir İstanbul
İSTİNAF SÜRESİ NE KADARDIR?
İstinaf yoluna başvuru süresi iki haftadır. Bu süre, ilamın usulen taraflardan her birine tebliğiyle işlemeye başlar. İstinaf yoluna başvuru süresine ilişkin özel kanun hükümleri saklıdır.( HMK. m. 345)
İstinaf başvuru, hükmün açıklanmasından itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır. Sanığın duruşmada hazır bulunmadığı durumlarda hükmün sanığa tebliğinden itibaren 7 gün içinde istinaf süresi başlamalıdır.
İstinaf Kanun Yolu Nedir İstanbul
İSTİNAF KANUN YOLUNA BAŞVURULABİLECEK HALLER NELERDİR?
- Kural olarak ilk derece mahkemesince verilen nihaî kararlara karşı istinaf mümkündür.
- İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz gibi geçici hukukî koruma kararlarının reddi ve kabulü halinde itiraz üzerine verilecek kararlara karşı da istinafa başvurulabilir.
- Ayrıca malvarlığına ilişkin davalarda kanunda belirtilen (1500 TL) kesinlik sınırı bulunmaktadır.(HMK. Md.341/3) Sadece malvarlığı davaları bakımından parasal bir sınır getirilmiştir.
- Malvarlığına ilişkin olmayan davalar bakımından herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Bu nedenle malvarlığı davaları dışında tüm ilk derece mahkemesi kararları aleyhine istinaf kanun yoluna başvurulabilir.
İstinaf Kanun Yolu Nedir İstanbul
HANGİ KARARLARA KARŞI İSTİNAF KANUN YOLUNA BAŞVURULAMAZ?
- 3000 TL dahil adli para cezasına “mahkumiyet hükümleri” aleyhine istinaf kanun yoluna başvurulamaz. Adli para cezası istinaf sınırı, sadece doğrudan hükmedilen adli para cezaları içindir. Hapis cezasından çevrilen adli para cezalarının miktarı ne olursa olsun, bu kararlar aleyhine istinaf kanun yoluna başvuru yapılabilir (CMK md. 272/3-a). Örneğin, tehdit suçu nedeniyle sanığa verilen 5 ay hapis cezası 3000 TL adli para cezasına çevrildiğinde, bu hüküm aleyhine istinaf başvurusu yapılabilir.
- Üst sınırı 500 günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlardan “beraat hükümleri” kesindir. Bu hükümler aleyhine istinaf yoluna başvurulamaz (CMK md. 272/3-b).
- Özel kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümler aleyhine de istinaf kanun yoluna başvurulmaz (CMK md. 272/3-c).
- Müsadere,, çocuklara veya akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri ile tüzel kişilere güvenlik tedbiri uygulanmasına dair kararlar aleyhine istinaf kanun yoluna başvurulabilir.
İstinaf Kanun Yolu Nedir İstanbul
İSTİNAF MAHKEMESİNİN VERECEĞİ KARARLAR NELERDİR?
İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesi aleyhine istinaf incelemesi yaparak şu kararları verebilir;
- İstinaf başvurusunun dosya üzerinden inceleme yapılarak “esastan reddine”,
- İstinaf başvurusunun yerel mahkeme kararındaki hukuka aykırılıklar dosya üzerinden “düzeltilerek esastan reddine” (düzelterek onama olarak da adlandırılabilir),
- İstinaf incelemesi neticesinde önemli bir hukuka aykırılık (CMK md.289) tespit edilmesi halinde “hükmün bozulmasına ve dosyanın yeniden karar verilmek üzere yerel mahkemeye gönderilmesine”,
- “Davanın istinaf mahkemesinde yeniden görülmesine” ve duruşma hazırlığı işlemleri yapılmasına.
İstinaf Kanun Yolu Nedir İstanbul
YAPILAMAYACK İŞLEMLER NELERDİR?
- Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinde karşı dava açılamaz.
- davaya müdahale talebinde bulunulamaz.
- davanın ıslahı ve 166. maddenin birinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere davaların birleştirilmesi istenemez
- bölge adliye mahkemesince resen göz önünde tutulacaklar dışında, ilk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunmalar dinlenemez, yeni delillere dayanılamaz.
- Bölge adliye mahkemeleri için yetki sözleşmesi yapılamaz.
İstinaf Kanun Yolu Nedir İstanbul
Stajyer Av. İREM ÇELİK
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
