Tapu İptal Ve Tescil Davası Kime Karşı Açılır 2023
Tapu İptal Ve Tescil
Taşınmazın mülkiyeti tapuda tescil yoluyla olur. Tescil işleminin mevzuata uygun olması gerekir. Aksi halde hak sahipleri tarafından iptali istenebilir. Birçok sebep tapu iptaline yol açabilir. Bu sebeplerin neler olduğu kanunda sınırlanmamıştır. Bu nedenle yargı kararıyla şekillenmiştir.
Taşınmaz mülkiyeti kural olarak tapuda tescil yoluyla olur. İstisna olarak tescilsiz kazanım halleri de mevcuttur. Bu durumda kazanma sebebinin gerçekleşmesiyle birlikte taşınmazın mülkiyeti kazanılır. Örneğin, miras, kamulaştırma, haciz, işgal tescilsiz kazanma halleridir. Bunların mülkiyetinin kazanılması mahkeme kararı ile olur.
Mülkiyet hakkı, hak sahibine en geniş yetki veren bir ayni haktır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne göre mülkiyet hakkı temel bir haktır. Buna göre, bireylerin mülkiyet hakkı ihlal edildiğinde devletin yükümlülüğü doğar. Bireye etkin bir koruma sağlanmak zorundadır.
Yolsuz Tescil Nedir?
TMK madde 1024/2- Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun bulunan tescil
yolsuzdur.
Türk hukuk sistemine göre tapu kayıtları oluşumunda “sebebe bağlılık” prensibi vardır. Yani tescilin geçerli ve haklı bir sebebe dayanması gerekir. Örneğin, sahte vekaletname veya vekaletnamedeki yetkinin aşılması, tapu memurlarının hataya düşmesi gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Tescilin yolsuz olması halinde, tescil işlemi gerçek hak sahipliğini ve hakkın kapsamını göstermez. Bu nedenle ayni hakkı zedelenen kişi tapu sicilinin düzeltilmesini dava edebilir.
Taşınmaz mülkiyeti edinme tapu sicili ile mümkündür. Tapu sicili herkese açıktır. İlgili herkes, tapu kütüğündeki ilgili sayfa ve belgelerin kendisine gösterilmesini veya bunların örneklerinin verilmesini tapu memurundan isteyebilir. Tapu kütüğüne yapılmış her tescil, bir ayni hakkı karşılar. Geçerli bir tescil, sicil dışı meydana gelen bir değişiklik sonucu sonradan yolsuz tescilhaline gelebilir. Bu durumda bile iyi niyetli üçüncü kişiler bakımından, tescilin olumlu hükmü uygulanır. Yani, iyi niyetli üçüncü kişilerin böyle bir tescile güvenerek kazandıkları ayni haklar korunur.(…m.1023)
Üçüncü kişinin yolsuz kayda dayanarak ayni hak kazanımının korunabilmesi için tescilin yolsuzluğu bilmemesi veya bilebilecek durumda olmaması gerekir. Bu bağlamda, üçüncü kişilerin Medeni Kanun’un 3. maddesi çerçevesinde iyiniyetli olması esastır. Buna göre, kendisinden beklenen özeni göstermeyen, tescilin yolsuz olduğunu bilen veya bilebilecek durumda olan üçüncü kişiler iyiniyet iddiasında bulunamazlar. Burada aranan iyiniyet, tescil isteminin yevmiye defterine kaydı esnasında mevcut olmalıdır.
Ancak, kütükteki tescilin belgelerle çeliştiğini bilmesine ya da şüphelenmesine rağmen bunu incelemekten veya gerekli özeni göstermekten kaçınır ise, iyiniyet iddiasında bulunamaz. Üçüncü kişinin iyiniyetli olmadığını ispat etme yükü, iddia eden tarafa aittir. Ancak iyiniyetin olmadığını kanıtlamak zor olduğundan bunu iddia eden bazı fiili karinelerden yararlanabilir. Örneğin, ayni hak kazanan kişiyle yakın bir ilişkinin bulunması, malın el değiştirmesinin kıssa sürede olması veya düşük bir bedelle el değiştirmesi durumlarında iyiniyet iddiasında bulunulamayacağı karine olarak kabul edilebilir. (6. Hukuk Dairesi 2021/174 E. , 2021/2034 K.)
Tapu İptal Ve Tescil Davası Kime Karşı Açılır 2023
Tapu Siciline Güven İlkesi
Tapu sicili, devlet tarafından tutulan resmi sicillerdir. Bireylerin tapu siciline güveni vardır. Bireyler burada yer alan bilgilere göre hareket ederler. Bu kayda güvenen kişilerin güvenleri korunur. Bunun için “tapuya güven ilkesi” getirilmiştir. Bu ilke gereği, tapu siciline güvenerek hareket eden kişiler iyiniyetli ise tapu kaydı doğru olmasa da korunurlar.
Madde 1023- Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak
kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.
İlgili hükümde tapu siciline güven ilkesinin yansımasını görüyoruz. Bu halde tapu siciline güvenerek ayni bir hak elde etmiş kişinin kazanımı korunur. Ancak bunun için kişi iyiniyetli olmalıdır. Yani tescilin hukuka aykırı olduğunu bilmemeli ve bilecek durumda olmamalıdır. Aksi halde yapılmış olan tescil işlemi hiçbir sonuç doğurmaz ve iptali istenebilir.
Madde 1024- Bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş ise, bunu bilen veya bilmesi gereken
üçüncü kişi bu tescile dayanamaz.
Tapu sicilinin kanuna uygun olarak tutulmasından devlet sorumludur. Devletin kusursuz sorumluluğu vardır.
Mahkemece, davalıların iyiniyetli olduğu, yolsuz tescili bildiklerinin davacı tarafça ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine ilişkin olarak verilen karar Dairece; “…Türk Medeni Kanunu’nun 1023.maddesinde ‘Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.’ şeklinde düzenleme bulunmaktadır. Ne var ki; somut olayda davalıların TMK 1023. maddesi korumasından yararlanma olanakları yoktur. Şöyle ki; malikler tapu kaydındaki 23.10.2000 tarihli şerhi görerek satın almışlardır. Bu nedenle davalıların artık iyi niyetli olduklarından söz etme imkanı yoktur. (1. Hukuk Dairesi 2021/7194 E. , 2021/8030 K.)
Tapu İptal Ve Tescil Davası Kime Karşı Açılır?
Tapu kaydında taşınmazın sahibi olarak gözüken kişiye karşı açılır. Eğer bu kişi ölmüşse mirasçılarına yöneltilmelidir. Taşınmaz üzerinde 3. bir kişiye de ayni bir hak veya şahsi bir hak verilmiş olabilir. Örneğin sükna hakkı, ipotek gibi. Eğer ayni hakkında terkini isteniyorsa, tapuda hak sahibi gözüken kişiye dava açılması yeterli değildir. Bu durumda hem tapuda hak sahibi olarak gözüken kişiye hem de ayni hak sahibine karşı dava açılması gerekir.
Tapu İptal Ve Tescil Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir. Taraflar anlaşarak davanın kesin yetkili yer mahkemesi dışında bir mahkemede görülmesini sağlayamazlar. Tapu iptal ve tescil davalarında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Bu halde bütün tapu iptal ve tescil davaları taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılır.
Tapu İptal Ve Tescil
Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
