Türkiye Deport Cezası Nasıl Kaldırılır
Deport cezası nasıl kaldırılır, deport nedir. Deport cezasının kaldırılması hususu, belirli sebeplerden ötürü Türkiye’den sınırdışı edilmiş olanların ilgilendiği bir konudur. Deport cezasının kaldırılmasında izlenecek prosedüre değinmeden önce ‘deport’ kavramından ne anlaşılması gerektiği üzerinde durmamız faydalı olacaktır. Deport cezası, Türkiye’de bulunan yabancıların yürürlükteki kanunlara uygun olmayan fiileri veyahut halleri gerekçesi ile sınırdışı edilmesi anlamına gelmektedir.
Deport cezasının en belirgin sonucu da Türkiye’ye belirli süreliğine giriş yasağının konulmasıdır.
Deport Kararının Sebepleri Nelerdir?,
Deport Kararını Kim Verir?,
Meşruhatlı Vize Alarak Deport Kaldırma,
Sınır Dışı Edilme İşlemleri ve Süreci,
Terke Davet (Terke Çağrı) Nedir?,
Kimler Sınır Dışı Edilemez?,
Deport (Sınırdışı) Kararına İtiraz Mümkün Müdür?,
Davanın Açılmasında Zamanaşımı,
Deport Kaldırma İşlemlerinde ve Davalarında Avukatın Önemi,
Deportun Kaldırılmasında Hukuki Yardım Almak,
Deport Kararının Sebepler,
Deport (sınır dışı etme) kararı ile yabancılar menşe ülkesine, transit gideceği bir ülkeye veyahut gideceği üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilmektedir. Hakkında deport kararı verilecek olan yabancılar ile karara karşı dava yolu 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 52-60. maddeleri çerçevesinde düzenlenmiştir. Deport cezası olarak da adlandırabileceğimiz bu duruma karşı dava yolu açıktır ve süresi içerisinde kararın kaldırılması için mahkemeye başvuru yapılabilir.
Deport (sınır dışı) kararının kaldırılması meşruhatlı vize alınması veya iptal davası açılması yoluyla mümkün olabilmektedir. İdari işlem niteliğinde olan deport cezasına karşı görevli ve yetkili mahkemede dava açılabilecektir. Bunun için ilgili yabancının idarenin vermiş olduğu bu deport kararının hukuka aykırı olduğunu ileri sürmesi gerekmektedir. Kanunda aksi belirtilmedikçe karara karşı iptal davası açılması işlemin yürütmesini de durduracaktır.
Yabancıların deport edilmelerinin nedenlerine baktığımız zaman sıklıkla oturma izninin uzatılmaması ya da vize sürelerini aştıkları için sınırdışı edildikleri görülmektedir. Deport kararı sebepleri aşağıda ayrıntılı olarak incelenecektir. Bu karar, nedenine göre tamamen Türkiye sınırlarına girişi yasaklayabileceği gibi belirli bir süreliğine Türkiye’ye girişi de yasaklayabilir. Aynı zamanda şunu da belirtmeliyiz ki kurallara uymadığı gerekçesiyle yakalanan bu yabancılar öncelikli olarak Yabancılar Toplama Merkezi’ne götürülmekte ve burada deport işlemleri gerçekleştirilerek sınırdışı edilmektedirler.
Deport Kararının Sebepleri Nelerdir?
Deport cezasının kaldırılması, cezanın verilme sebebine göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle sınırdışı edilmenin gerekçesi mutlaka öğrenilmelidir. Bu gerekçeler çok çeşitlilik göstermekle birlikte ülkemizde sıkça karşılaşılan belli başlı durumlar vardır.
Türkiye’de bulunan bir yabancı oturma izni sahibi olmasına rağmen çalışma izni yoksa ülke sınırları içerisinde çalışması mümkün değildir. Fakat buna rağmen yabancı, bir yerde izinsiz olarak çalışıyorsa durumun yetkili makamlarca farkedilmesi halinde deport cezası konusu gündeme gelecektir. Çünkü ülkemizde kaçak işçi çalışması ve çalıştırılması hukuka aykırı bir davranıştır. Hem işçinin sosyal güvencesi olmadığından işçi açısından tehlike söz konusudur hem de kaçak işçiler sayesinde işverenler prim ödeme yükümlülüğünden kurtulmaktadırlar.
Bu gibi nedenler dolayı kaçak işçi çalıştırılması ülkemizde yasaklanmış olup buna rağmen yabancı kaçak işçi çalıştırılırsa söz konusu yabancı sınırdışı edilecek ve aynı zamanda işverene idari para cezası kesilecektir. Aynı zamanda bir yabancı, vize süresi bitmiş olmasına rağmen halen Türkiye sınırları içerisindeyse durumun yetkili makamlarca farkedilmesi halinde sınırdışı edilmekten kaçmak mümkün olmayacaktır. Bu yalnızca vize süresinde değil; oturma izninin bitmiş olması durumunda da geçerlidir. Yani yabancı, vizesi veyahut oturma izni bitmiş olmasına rağmen Türkiye’de bulunmaya devam ediyorsa kaçak statüsünde olacak ve bu bir deport cezası sebebi olarak karşısına çıkacaktır.
Ele almamız gereken bir diğer deport sebebi de sahte evliliktir. Günümüzde sıklıkla bu durumla da karşı karşıya kalınmaktadır. Yabancı bir kimse sırf Türkiye’de yaşamını rahatça devam ettirebilmek için yalnızca kağıt üzerinde bir evlilik gerçekleştirmektedir. Yani bu kişiler aslında evli olmamakla beraber evliymiş izlenimi yaratarak kamu kurum ve kuruluşlarını kandırmaktadırlar.
Hatta çoğu zaman yabancıyla formalite icabı evlenmeyi kabul eden kişiler bunun karşılığında bir ücret de almaktadırlar. Yetkili makamlar tarafından sahte evliliğin tespit edilmesi halinde bu yabancılar yakalanır ve sicillerine V70 tahdit kodu işlenerek sınırdışı edilme işlemi gerçekleştirilir. Deport cezasını gerektiren bir diğer hal ise yabancı kimsenin ahlaka aykırı davranışlar sergiliyor olmasıdır.
Türkiye Deport Cezası Nasıl Kaldırılır
Deport Edilme (Sınırdışı Edilme) Sebepleri Nelerdir?
Deport kararının dayanağı olan sebep oldukça önemlidir. Deport kararının kaldırılması işlemlerinde kararı dayanağı olarak gösterilen sebebe göre izlenecek yol da değişmektedir. Deport edilme sebepleri farklı şekillerde karşımıza çıkabilmektedir. Sebebe göre deport süresi de değişiklik gösterebilmektedir. Her ne kadar sınırdışı edilme sebepleri çok fazla olsa da genel olarak belli sebeplerle deport kararı verildiği gözlemlenmektedir.
Genel olarak en çok karşılaşılan deport edilme sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Çalışma izni bulunmayan kişinin kaçak şekilde çalışması
Oturma izni bulunmadan ya da oturma izninin süresi biten kişinin ülkede yaşamaya devam etmesi
Vize süresi dolan kişinin ülkede kalmaya devam ederek vize ihlali yapması
Ahlaka aykırı davranışlarda bulunması (Bu durum genelde fuhuş olarak karşımıza çıkmaktadır.)
Kanunun sağladığı haklardan faydalanabilmek için muvazaalı evlilik yani sahte evlilik yapması
Kanuna ve kamu düzenine aykırı davranışlarda bulunması
Terör örgütleriyle ilişkisi olması
Uluslar arası koruma statüsü başvurusunun reddedilmesi veya koruma statüsünün sona ermesi
Tekrar belirtmek gerekir ki deport edilme sebepleri bunlardan ibaret değildir. Sayılan sebepler dışında da yabancının sınıdışı edilmesine neden olabilecek sebepler bulunmaktadır. Deport edilme sebeplerinden hangisine dayanıldığı deport süresi ve deport kararı kaldırma sürecinde izlenecek yol açısından farklılıklar ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle hakkında deport kararı verilen kişinin mutlaka yabancı hukuku konusunda deneyimi bulunan bir avukata danışması tavsiye edilmektedir.
Deport Kararı Kaldırma İşlemleri Nelerdir?
Deport kararı verilmesinin sonucu olarak söz konusu kararın muhatabı olan yabancı deport kararı süreli ise süre bitene kadar, süresiz ise hiçbir zaman ülkeye giremez. Kural bu şekilde olsa da sınırdışı kararının kaldırılarak yeniden ülkeye giriş yapılabilmesi de mümkündür. Şartların sağlanması halinde deport kararının kaldırılması için hukuki yollara başvurulabilir ve deport süresi tamamlanmadan ülkeye giriş yapılması mümkün olabilir.
Sınırdışı edilme kararı iki farklı şekilde kaldırılabilmektedir. Deport kararını kaldırmanın yollarından birisi dava açmaktadır. Deport kararı idari işlem niteliğinde olduğu için işlemin iptali amacıyla dava açılması mümkündür. Diğer bir yol ise meşruhatlı vize alınmasıdır. Bu vize ile deport kararı kaldırılmadan ülkeye giriş yapmak mümkündür.
Türkiye Deport Cezası Nasıl Kaldırılır
Meşruhatlı Vize İle Deport Kararı (Sınırdışı Edilme Kararı) Nasıl Kaldırılır?
Meşruhatlı vize, hakkında deport kararı verilen kişilerin ülkeye giriş yapmasını sağlayan bir vize türüdür. Bu vize sayesinde deport süresi bitmemiş ya da deport kararı kaldırılmamış olsa dahi ülkeye giriş mümkün olmaktadır. Ancak herkesin her durumda meşruhatlı vize alması mümkün değildir.
Meşruhatlı vize şu sebeplerle verilebilmektedir;
Eğitim ve araştırma,
Çalışma,,
Sağlık sebepli zaruri durumlar,
Evlilik,
Bu sebeplerden birinin mevcut olması durumunda hakkında deport kararı verilmiş olan yabancı meşruhatlı vize alarak ülkeye giriş yapabilir. Ancak bu süreç kolay değildir. Vize alma sebebini kanıtlamak, evrakları tam ve eksiksiz olarak toplamak ve başvuruyu doğru bir şekilde yapmak gerekmektedir. Bu nedenle bir avukat yardımıyla söz konusu işlemlerin yapılması önemlidir. Avukat aracılığıyla yapılmayan işlemlerde evrak eksikliği ya da basit hatalar sebebi ile başvurunun reddedildiği sıkça görülmektedir.
Meşruhatlı vize yoluyla deport kararı bulunmasına rağmen ülkeye girmesi mümkün olmayan kişiler de bulunmaktadır. Terör örgütleriyle bağlantısı olması sebebiyle ya da casusluk, bölücülük gibi faaliyetler yürütmesi sebebiyle sınırdışı edilen kişilerin meşruhatlı vize alarak giriş yapmasına izin verilmemektedir.
Deport Kararını Kim Verir?
Deport (sınır dışı) kararı Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün vereceği talimat üzerine yahut resen valilikler tarafından alınmaktadır. Valilikler 6458 sayılı Kanun uyarınca şu kişiler hakkında deport cezası vermeye yetkilidir:
İşlediği suç nedeniyle mahkum edilip de sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilen yabancılar,
Terör örgütü yahut çıkar amaçlı suç örgütlerinin yöneticileri, üyeleri, destekleyicileri olan yabancılar,
Uluslararası kurum veya kuruluşların kendisini terör örgütleri ile ilişkili olarak değerlendirdiği yabancılar,
Ülkemize giriş, vize, ikamet izinleri amacıyla yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgiler veya sahte belge kullanan yabancılar,
Ülkede bulunduğu süreçte geçimini meşru olmayan yollardan elde eden yabancılar,
Kamu düzeni, sağlığı veya güvenliği bağlamında tehdit oluşturan yabancılar,
Vize ya da vize muafiyet süresini on günden fazla aşan yabancılar ile vizesi ya da ikamet izinleri iptal edilenler,
İkamet izni süresi geçip de süresini geçerli bir sebebi olmaksızın on günden fazla aşan yabancılar,
İkamet izni uzatma başvurusu reddedilen ancak buna rağmen on gün içerisinde ülkeden çıkış yapmayan yabancılar,
Çalışma izni bulunmamasına rağmen çalıştığı tespit edilen yabancılar,
Türkiye’ye yasal giriş veya çıkış hükümlerini ihlal eden yabancılar,
Ülkeye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilen yabancılar,
Uluslararası koruma başvurusu yapıp da red olunanlar bu korumadan hariçte tutulanlar, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilenler, başvurusunu geri çekenler veya geri çekmiş sayılanlar, uluslararası koruma statüsü sona erenler veya iptal edilenlerden Türkiye’de kalma hakkı bulunmayan yabancılar.
Sınır Dışı Edilme İşlemleri ve Süreci
Sınır dışı etme kararı verildiğinde bu karar ilgilisine veya temsilcisine veyahut avukatına tebliğ edilecektir.
Yukarıda sayılan sebeplerle bir yabancı kolluk tarafından yakalandığında haklarında karar verilmek üzere bu durum derhal valiliğe bildirilecektir. Valiliğin değerlendirme ve karar süreci en geç 48 saattir. Haklarında sınır dışı kararı alınanlardan 6458 s. Kanun m. 57/2’de belirtilenler hakkında idari gözetim kararı alınacaktır. Bunlar, idari gözetim kararından itibaren 48 saat içerisinde yakalamayı yapan kolluk tarafından geri gönderme merkezine götürülecektir. Geri gönderme merkezlerinde bulunan yabancılar kolluk tarafından sınır kapılarına götürülür.
Sınır dışı edilme kararı alınanlardan kolluk tarafından yakalanmadan ülkeyi terk etme isteğini kendisi bildiren yabancılar geri gönderme merkezine sevk edilmez. Bu halde sınır dışı edilecek yabancı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü taşra teşkilatının koordinesinde kolluk tarafından sınır kapılarına götürülecektir.
Terke Davet (Terke Çağrı) Nedir?
Hakkında sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında belirtilen, Türkiye’yi terk etmeleri için verilen süreye terke davet (terke çağrı) denmektedir. Terke davette bu süre 15 günden az olmamak kaydıyla 30 güne kadar verilebilmektedir. Ülkeden çıkışı için süre verilen yabancılara harca tabi olmayan Çıkış İzin Belgesi adlı bir belge verilmektedir.
Kanunda belirtilen bazı yabancılara öngörülen bu ülkeden çıkış süresi tanınmayabilir.
Bu yabancılar:
Kaçma ve kaybolma riski bulunan,
Yasal giriş ya da yasal çıkış kurallarını ihlal eden,
Sahte belge kullanan,
Asılsız belgeler ile ikamet izni almaya çalışan yahut aldığı tespit edilen,
Kamu düzeni, kamu sağlığı ya da kamu güvenliği bakımından tehdit oluşturanla yabancılardır.
Sınırdışı Edilemeyecek Kişiler Kimlerdir?
Yazımız boyunca kimlerin hangi durumlarda sınırdışı edilebileceğini anlattık. Ancak uluslararası ve ulusal mevzuat gereğince bazı kişilerin sınırdışı edilmesi mümkün değildir. Kişi deport edilemeyecek kişilerden biriyse herhangi bir nedenle deport kararı verilmesi mümkün değildir.
Ancak bu kişiler hakkında başka tedbirler uygulanarak gözetim sağlanabilir. Hakkına deport kararı verilemeyecek kişiler şunlardır;
– Türkiye’de ciddi derecede bir tedavi sürecinin içinde bulunmasıyla birlikte bu tedavinin gönderileceği ülkede devamının sağlanamayacak olması ya da gönderme esnasında sağlık sorunları yaşanma ihtimali bulunması.
– Yabancının gönderileceği ülkede öldürülme, kötü muamele veya işkence ile karşı karşıya kalma riski bulunması hususunda inandırıcı delillerin bulunması.
– Yabancının insan ticareti, cinsel şiddet, fiziksel şiddet veya psikolojik şiddet mağduru olması ve bu nedenle tedavilerinin devam ediyor olması.
– Yabancının yaşlılık, hamilelik veya engellilik gibi sebeplerle seyahat etmesinin mümkün olmaması.
Deport Kaldırma Davasında Zamanaşımı
Deport kararı daha önce de belirttiğimiz üzere bir idari işlemdir. İdari işlemin iptali davası niteliğinde olan deport kaldırma davası deport kararının kişiye tebliğinden itibaren 7 gündür. Kişi geri gönderme merkezinde idari gözetim altındayken ise idari gözetimin sonlanması amacıyla dilediği zaman Sulh Ceza Hakimliği’ne başvuruda bulunabilir.
Hakimlik 5 günlü süre içerisinde karar vermektedir. Deport kaldırma, oldukça farklı yönleri olan ve duruma göre farklı davaların gündeme gelebileceği bir durumdur. Bu nedenle de sürelerin takibi çok önemlidir. Deport kaldırma davalarının yabancılar hukukunda uzmanlaşmış avukat aracılığı ile takip edilmesi kişinin faydasına olacaktır.
Deport Kaldırma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Deport kaldırma davası özünde idari işlemin iptali davası olduğundan görevli mahkeme İdare Mahkemeleri’dir. İdari gözetim kararına karşı açılacak davalarda ise görevli mahkeme Sulh Ceza Hakimliği’dir. Deport kaldırma davasında yetkili mahkeme kararı veren idarenin bulunduğu yer mahkemesidir. Yani karar Çanakkale Valiliği ya da Çanakkale İl Göç İdaresi tarafından verildiyse dava Çanakkale İdare Mahkemeleri’nde açılmalıdır. Yine idari gözetim kararına karşı açılan dava da gözetimin uygulandığı yer mahkemesinde görülmektedir.
Deport Kaldırma Davasında Avukatın Önemi
Sınırdışı ya da diğer adıyla deport işlemleri özellikle yabancılar için oldukça karmaşık bir konudur. Ne yazık ki birçok yabancı kendilerini anlatamamaları sebebiyle deport işlemlerinde olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kalabilmektedir. Deport edilen kişilerin geri dönebilmesi, deport kararı verilen kişinin gönderilmeden bu kararın iptal edilmesi ya da geri gönderme merkezinde idari gözetim altındaki kişilerin gözetimden çıkması gibi durumlarda izlenecek prosedürler farklı ve karmaşıktır. Deport kaldırma ya da idari gözetimden çıkma durumlarında bir avukata başvurmak daha doğru olacaktır.
Türkiye Deport Cezası Nasıl Kaldırılır
