Markanın Tescili
Marka Hakkı Nedir
Marka bir işletmenin mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlayan her türlü işarettir. Bu işaretler kişi adları, sözcükler, şekiller, harfler, sayılar olabileceği gibi malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen, baskı yoluyla çoğaltılıp, yayınlanabilen her türlü işaretler olabilir. Bir işletme ürünlerini, diğer işletmelerin ürünlerinden, kendisine ait markası ile ayırt edilmesini sağlayabilir. Böylece bilinirliliği artar. Bu da ticari değerin artması demektir. Bu nedenle tescili istenen markanın diğer markalardan farklı olarak ayırt edici özelliği bulunmalıdır.
Markanın Tescili
Markanın tescil edilmesiyle birlikte işletmenin kendine ait özel tasarımı olmaktadır. Bunun için markanın Türk Patent Enstitüsüne başvuru yapılarak tescil edilmesi gerekmektedir.
Tescilsiz olan markalarda tam anlamıyla korumasız kalmamaktadır. Tescil edilmemiş olan markalar ise haksız rekabet hükümlerine göre talepte bulunabilirler, dava açabilirler.
Türk Patent Marka Kurumu Marka Başvurusu İnceleme Usulü
- Marka tescili için başvuruda bulunulması halinde öncelikle başvuruda bulunabilecek kişilerin başvurup başvurmadığı incelenir.
Marka başvurusunda bulunabilmek için öncelikli olarak Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca korumadan yararlanabilecek kişiler olmalıdır:
- T.C vatandaşları
- T.C sınırları içerisinde yerleşim yeri olan veyahut sınai, ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler,
- Paris Sözleşmesi veya 15/4/1994 tarihli Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması
hükümleri dâhilinde başvuru hakkına sahip kişiler, - T.C vatandaşlarına sınai mülkiyet hakkı koruması tanıyan devletlerin vatandaşı,
Marka tescili için başvuruda bulunabilirler.
2. Marka başvurusu için Sınai Mülkiyet Kanunu md. 11 gereği başvuru şartlarının sağlanıp sağlanmadığı incelenir.
3.Bir markanın tescil edilebilmesi için mutlaka diğer markaların temel özelliklerinden farklı olan ayırt edici bir özelliği bulunması gerekir. Bununla birlikte marka olarak tescil ettirilmeyecek işaretlerin kapsamı; Sınai Mülkiyet Kanunu md. 5 “mutlak red nedenlerini” ve md. 6 “nisbi ret nedenleri” olarak belirtilmiştir. Tescil edilecek markanın ret sebeplerini taşımaması gerekir.
4. Başvuru şartlarını taşıyan ve varsa da süresi içerisinde eksiklikleri giderilmiş ise Türk Patent Marka Kurumu tarafından tescil edilir ve sicile kaydedilir.
Markanın Tescili
Marka Sahibinin Hakları Nelerdir?
Markanın korunması sadece tescil yoluyla sağlanabilir. Böylece marka tescilinden doğan bir takım haklar olur. Ve bunları sadece markanın sahibi kullanabilir.
- Marka hakkı sahibi, markası üzerinde her türlü tasarrufta bulunabilir. Ekonomik kazanç, kişisel olarak menfaat sağlayabilir.
- Marka sadece sahibi tarafından kullanılabilir. Markanın başkaları tarafından kullanılması, taklit edilmesi gibi herhangi bir tecavüz durumunda hak sahibi bu ihlallerin önlenmesini isteyebilir.
- Markanın hak sahibinden izinsiz ithalatı ve ihracatı yapılamaz.
- Markanın benzeri başkası tarafından kullanılamaz.
- Marka sahibi markasını devredebilir, rehnedebilir, teminat gösterebilir.
- Marka hakkı sahibinden izinsiz reklamlarda kullanılamaz.
- Markanın başkaları tarafından kullanılabilmesi için lisans verilebilir.
- Marka hakkının lisans yoluyla kullanılması sağlanmasında verilen lisans hakları genişletilemeyeceği gibi devredilemezde.
Marka Hakkı Tecavüze Uğrayan Hak Sahibinin Açabileceği Davalar ve İleri Sürebileceği Haklar
Marka hakkı tecavüze uğrayan marka hakkı sahibi Sınai Mülkiyet Kanunu gereği 149, 150, 151. maddeleri gereği:
Tecavüzün tespiti, önlenmesi, durdurulması, kaldırılması davaları açabilir.
Marka mülkiyet hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, mahkemeden şu taleplerde bulunabilir:
- Marka hakkına tecavüz olup olmadığını,
- Marka hakkına ilerde olması kuvvetli tecavüzün önlenmesi,
- marka hakkını ihlal eden fiillerin durdurulması,
- Marka hakkını ihlal eden kişiden maddi manevi tazminat,
- Marka hakkına tecavüzü oluşturan ürünlerin, bu ürünlerin kullanımında kullanılan araçların, makinalara el konulması ve marka hakkı sahibine bu araçlar üzerinde mülkiyet hakkı verilmesi istenebilir. Eğer bu makinalar üzerinde mülkiyet hakkı verilirse makinaların değeri, tazminattan düşülür. Makinalara el konulacaksa üretim faaliyetini engelleyecek şekilde olamaz. Aynı zamanda marka hakkı sahibi tecavüzün devamının önlenmesi için bu cihaz, makinaların şekillerinin değiştirilmesini, üzerindeki markanın silinmesini; bunlar yapılamıyorsa makine ve cihazların imha edilmesini isteyebilir.
- Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adları bakımından manevi zarar tazmini istenemez.
Marka Hakkı Nedir
Markanın Tescili
Marka Hakkına Tecavüz Halinde Ceza Davası Açılabilir Mi?
Marka hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi aynı zamanda ceza davası da açabilir. Tecavüz fiilini gerçekleştiren kişilerin yukarda sayıldığı üzere hem hukuki sorumluluğu ayını hem de cezai sorumluluğu doğmaktadır. Marka hakkı sahibi bu durumda Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunabilir. Sınai Mülkiyet Kanunun 30. maddesi uyarınca başkasının marka hakkına tecavüz eden kişiler için yaptırımın ne olacağı düzenlenmiştir.
Marka Tescil İle Ne Kadar Süre Korunur?
Marka tescili sağlandıktan sonra hak sahibine 10 yıllık bir koruma süresi sağlanır. Marka sahibi isterse sürenin bitiminden itibaren 6 ay içerisinde Türk Patent Kurumuna başvuruda tescil süresinin uzatılmasını isteyebilir. Aksi halde marka hükümsüz kalır. Marka sahibinin, talebi üzerine tescil süresi 10 yıl daha uzatılabilir.
Markanın Tescili
Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
