Usulsüz Tebligata Şikayet ve İtiraz
Usulsüz Tebligat Nedir?
Mevzuata aykırı olarak gönderilen tebligatlar usulsüz sayılır. Usulsüz tebligat her zaman geçersiz tebligat demek değildir. Usulsüz olarak gönderilen tebligat sonucunda muhatap tebligatın gönderildiğini öğrenmişse; öğrendiği tarihten itibaren tebliğ edilmiş sayılır. Kişi tebligatın usulsüz olduğunu öğrendiği andan itibaren yapması gereken işlemleri süresi içerisinde yapmazsa usulsüz tebligata ilişkin şikayet hakkını kaybetmiş olacaktır.
Usulsüz yapılmış olan tebligat muhatabı tarafından öğrenilmediği sürece tebligat yapılmamış sayılır. Dolayısıyla süre işlemez ve tebligat sonuç doğurmaz.
Tebligat Nasıl Yapılır?
Tebligat ilk önce kişinin bilinen en son yerleşim adresine yapılmalıdır. Tabi ki Kendisine tebliğ yapılacak kişinin müracaatı ve kabulüyle tebligat muhatabın istediği yere yapılabilir. Ancak kişinin bilinen son adresine tebligat yapılamamışsa adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yerine tebligat yapılır. Tebligat Kanunu md. 10
Kendisine usulüne uygun bir tebligat yapıldıktan sonra adres değişikliği yapılırsa; yeni adres tebliğ yapılmış olan icra dairesine bildirilmelidir. Aksi halde tebligat eski adrese yapılır ve sonuç doğurur.
Tebligat kural olarak muhatabın bizzat kendisine yapılır. Ancak muhatapla birlikte oturan kişilere yahut hizmetçilerden birine de tebligat yapılabilir. Muhatabın olmaması halinde evdeki olan kişi 18 yaşından küçükse yahut ehliyetsizse tebligat yapılmaz. Aksi halde usulsüz tebligat olur.
Muhatabın evde olmaması halinde tebligat evdekilerden birine yapılacaksa; tebliğ mazbatasında “muhatap ile aynı çatı altında oturduğu” yazılmalıdır. Aksi halde tebligat usulsüz olur ve sonuç doğurmaz.
Usulsüz Tebligata Şikayet ve İtiraz
Ödeme Emrinin Usulsüz Tebliğ Edilmesi ve Borçlunun İcraya İtiraz Süresini Kaçırması
Alacaklının başlatmış olduğu takip neticesinde borçluya ödeme emri gönderilir. Gönderilen ödeme emrinin tebligatı usule aykırı gönderilmişse; borçlu ödeme emrine itiraz süresini kaçıracağı için takip kesinleşecektir. Takibin kesinleşmesiyle birlikte borçlunun malvarlığına haciz işlemleri gerçekleştirilecektir. Tebligatın usule aykırı olarak yapılıp yapılmadığını icra müdürü incelemez.
Böyle bir halde borçlu usulsüz tebligat yüzünden borca itiraz süresini kaçırmışsa; borçlunun tebligatı usulsüz yapıldığını öğrendiği tarih tebliğ tarihi olur. Dolayısıyla borçlu usulsüz tebligatı öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde şikayet dilekçesi ile ilgili icra müdürlüğünün bağlı olduğu icra mahkemesine başvurulmalıdır. 7 günlük süre içerisinde icra mahkemesine şikayette bulunurken aynı zamanda da icra dairesinde ödeme emrine itiraz gerçekleştirilmelidir.
Kötü Niyetli Olarak Muhatabın Eski Adresine Tebligat Yapılması
Kişi usulüne uygun olarak yeni adresini bildirdiği halde eski adresine tebligat yapılması halinde diğer tarafa verdiği bütün zararları yüzde 15 fazlasıyle ödemeye
mecbur olduğu gibi hakkında 343 üncü maddedeki ceza da uygulanır.
Usulsüz Tebligata İtiraz Etmemenin Sonuçları
Usulsüz yapılmış olan tebligatın öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde hem ilgili icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine şikayet yapılmalı hem de icra dairesinde ödeme emrine itiraz edilmelidir. Aksi halde takip kesinleşecek ve haciz işlemlerine başlanacaktır.
Gecikmiş İtiraz
Gecikmiş itiraz, usulüne uygun olarak yapılmış tebligata rağmen, borçlu kendinden kaynaklanan sebeplerle itirazını yapamamışsa yararlandığı bir prosedürdür. Yani usulsüz tebligatta gecikmiş itiraz başvurulmaz. Örneğin kişinin hasta olması halinde, ödeme emrine itiraz edememişse; engelinin kalktığı günden itibaren 3 gün içerisinde itirazını yapmalıdır. Gecikmiş İtiraz icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine yapılır.
Yargıtay Kararı
- 3. Hukuk Dairesi 2021/4357 E. , 2021/13783 K.
7201 Sayılı Tebligat Kanununun bilinen adrese Tebligatı düzenleyen 10. maddesinin 1. fıkrasına göre; Tebligat muhatabın bilinen en son adresinde yapılır. 6099 Sayılı Kanunun 3. maddesi ile eklenen aynı maddenin 2. fıkrasına göre ise, bilinen en son adresin Tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya Tebligat yapılamaması halinde, muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi, bilinen en son adresi olarak kabul edilir ve Tebligat bu adrese yapılır.
7201 Sayılı Kanunun 21. maddesi ile ilgili değişikliğe ilişkin kanun gerekçesinde, 21/1. maddeye göre bilinen en son adrese çıkartılan Tebligattan sonuç alınamazsa, 10. madde gereği adres kayıt sistemindeki adres esas alınarak başkaca araştırma yapılmaksızın o adrese Tebligat çıkarılacağı açıklanmıştır. Muhatap o adreste hiç oturmamış ya da adresten ayrılmış dahi olsa Tebligat iade edilmeyecek, 21/2. madde gereğince işlem yapılacaktır. Bunun yapılabilmesi için de Tebligatı çıkaran merciin, adresin, adres kayıt sistemindeki mernis adresi olduğunu tebliğ evrakında belirtmesi gerekmektedir.
Tüm bu açıklamalar doğrultusunda, kişiye önce bilinen en son adresi esas alınarak (bilinen bir adresi yok ise adres kayıt sistemindeki adresi esas alınarak) Tebligat Kanunu’nun 21/1. maddesine göre Tebligat çıkartılmalı, adres Tebligata elverişli değilse ya da Tebligat yapılamazsa adres kayıt sistemindeki adresine buna ilişkin şerh de düşülerek 21/2. madde uyarınca Tebligat çıkartılmalıdır.
- 8. Ceza Dairesi 2021/8069 E. , 2021/23412 K.
Tebligat kanunu madde 10 a göre; ilk önce muhatabın son bilenen adresine tebligat yapılır. Son bilinen adrese tebligat yapılamamışsa muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan adresine başka hiçbir araştırma yapmaksızın o adrese tebligat yapılır. Muhatap mernis adresinde hiç oturmamış yahut ayrılmış olsa dahi tebligat oraya yapılır.
sanığın bilinen son adresi olan “656. sokak 11/3 Eşrefpaşa Konak-İZMİR” adresi yerine doğrudan MERNİS adresine tebliğe çıkartıldığı ve “muhattabın adresinden taşındığı” şerhi düşülerek Tebligat Kanunu’nun 21/2. maddesine göre işlem yapıldığı, bu haliyle gerekçeli kararın usule uygun şekilde sanığa tebliğ edilmediği ve hükmün kesinleştirilmesinin usulsüz olduğu için sanık hakkında verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı kesinleşememiştir. Dolaysıyla zamanaşımı süresi de kesilmediği için dava zamanaşımı süresinin dolması sebebiyle dava düşürülmüştür.
Usulsüz Tebligata Şikayet ve İtiraz
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
