Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunma
Mal Beyanında Bulunma
Ödeme emrinin kesinleşmesiyle birlikte borçlunun malları haczedilebilir hale gelir. Ancak borçlunun tüm malvarlığının bilinmesi mümkün olmayabilir. Bu nedenle borçlunun malvarlığının bilinmesi gerekir. Buna göre de haciz işlemleri sağlıklı yürüyebilecektir. Dolayısıyla borçlunun mal beyanında bulunma zorunluluğu vardır.
Mal beyanı borçlunun borca yetecek kadar malını yazılı yahut sözlü olarak icra dairesine bildirmesi yeterlidir.
Mal beyanı, borçlunun 3. kişilerde olan alacak ve hakları da dahil olmak üzere kazancı, geçim kaynakları, borcu nasıl ödeyebileceği tüm bunların hepsini icra dairesine bildirmesidir. Bildirimi yazılı veya sözlü olarak yapabilir. Borçlu, borcuna yetecek kadar olan malını bildirmesi yeterlidir. Borçlu sadece haczedilebilir mallarını değil haczedilemeyen mallarını da bildirmesi gerekir.
Eğer borçlunun malı yoksa veya düşük bir gelire sahipse yine de geçimini nasıl sağladığına yönelik mal beyanında bulunması gerekir.
Mal Beyanında Bulunma Süresi
Borçlu ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde ödeme emrine itiraz edebilir. Ancak ödeme emrine itiraz edilmeyecekse bu halde 7 gün içerisinde mal beyanında bulunulmalıdır. Kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takiplerde mal beyanında bulunma süresi ödeme emrinin tebliğinden itibaren 10 gündür.
Borçlu süresi içerisinde ödeme emrine itiraz etmişse mal beyanında bulunmak zorunda değildir. Ancak alacaklı, borçlunun itirazını hükümden düşürmüşse takibin devamına dair kararın tefhim veya tebliğinden itibaren 3 gün içerisinde mal beyanında bulunmak zorunludur. İtirazın kaldırılması davasında kanun yoluna başvurulması halinde mal beyanında bulunma zorunluluğu ortadan kalkmaz. 3 gün içerisinde mal beyanında bulunulmalıdır.
Süresi içerisinde mal beyanında bulunulmaması halinde icra iflas kanununda 2 yaptırım öngörülmüştür.
- Tazyik Hapsi
- Disiplin Hapsi
İİK Madde 76 –
Mal beyanında bulunmayan borçlu, alacaklının talebi üzerine beyanda bulununcaya kadar icra mahkemesi hakimi tarafından bir defaya mahsus olmak üzere hapisle tazyik olunur. Ancak bu hapis üç ayı geçemez.
Mal Beyanında Bulununcaya Kadar Tazyik Hapsi
Her şeyden önce borçlunun hapisle tazyik edilmesi için ödeme veya icra emrinde mal beyanında bulunulmaması halinde tazyik hapsi ile karşılaşacağı bildirimi olması gerekir. Borçlu süresi içerisinde mal beyanında bulunmazsa; alacaklı tazyik hapsi talebinde bulunabilir. Hapisle tazyik talebinde 1 kere bulunulabilir. Tazyik hapsinin süresi 3 ayı geçemez. Borçlu hapisle tazyik edildikten sonra mal beyanında bulunabilir. Bu halde salıverilir. Bu hapsin amacı borçluyu mal beyanında bulunmaya sevk etmek olduğu için borçlunun mal beyanında bulunmasıyla ceza düşer.
Borçlunun Sonradan Kazandığı Mal Veya Gelirinde Meydana Gelen Artışı Bildirmemesi
Borçlu hiç malı olmadığını veya borcuna yetecek kadar mal gösterememiş veya hiç mal beyanında bulunmamışsa; sonradan malında ya da gelirinde artış olmuşsa icra dairesine bildirilmelidir. Borçlu malında veya gelirinde olan artışı 7 gün içerisinde bildirmelidir. Aksi takdirde 10 gün disiplin hapsi uygulanır. Ancak borçlu mal veya kazancı haklı bir neden olmadan elinden çıkarmışsa 1 aya kadar disiplin hapsi uygulanır. Bu cezaların uygulanması için alacaklının şikayeti gerekir. Şikayet üzerine kararı icra mahkemesi yapar. Verilen tazyik veya disiplin hapsi kararının kesinleşmesinden itibaren 2 yıl içerisinde yerine getirilmesi gerekir. Aksi halde ceza kalkar.
Şikayet süresi ise alacaklının, borçluya ait bu durumu öğrendiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde şikayet hakkını kullanmalıdır. Ve herhalde fiilin işlendiği tarihten itibaren 1 yıl geçmekle şikayet hakkı düşer.
Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunma
Borçlu gerçeğe aykırı mal beyanında bulunması halinde cezası, 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak Alacaklının şikayeti gerekir. Gerçeğe aykırı mal beyanında bulunan borçlunun suç işleme kastı da olması gerekir.
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
