Taahhüdü Sözleşmesi Nerde Yapılır?
Borçlunun borcunu ödememesi halinde alacaklı borcun tahsili için icra takibi başlatabilir. Hakkında icra takibi başlatılan borçlunun, borcunu ödemesi karşılığında alacaklıya icra müdürlüğü nezdinde bir taahhüt verebilir. Yani borçlunun, alacaklıya borcunu ödemek için vermiş olduğu bir sözdür.
İcra İflas Kanunu madde 111’e göre borçlu ile alacaklı arasında taahhüt sözleşmesi yapıldıktan sonra borçlu derhal ilk taksitini öderse icra takip işlemleri durur. Yani alacaklı borçlu hakkında haciz talebinde bulunamaz. Ancak borçlu ödemelerini zamanında yapmazsa, alacaklı borçlu hakkında icra takip işlemlerine devam eder.
Taahhüt sözleşmesi, borçlunun talebi doğrultusunda yapılabileceği gibi karşılıklı olarak da karar verebilirler.
Taahhüdü İhlal Suçu Şartları
Borçlunun, taahhüt sözleşmesinde kararlaştırılmış olan ödeme tarihlerinde, ödemesini yapmaması halinde Taahhüdü İhlal Suçu meydana gelir. Bu durumda alacaklının şikayeti ile borçlu, 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılır.
- Borçlu hakkında icra takibi başlatılmış ve kesinleşmiş olmalıdır: İcra takibi kesinleşmeden önce borçludan alınan taahhüt geçersizdir. Ancak alacaklı taahhüt vermeden önce icra dairesinde bulunduğu sırada tüm sürelerden feragat ettiğini beyan ederse bu durumda ödeme emri tebliğ edilmeden alınan taahhüt geçerli olur.
- Taahhüt yetkili icra müdürü veya yetkili memur önünde yapılmalıdır. Taahhüde ilişkin olan tutanakta hem yetkililerden birinin hem de borçlunun imzası olmalıdır.
- Taahhüt sözleşmesi yapılırken bütün alacak kalemleri ayrıntılı olarak yazılmalıdır: Ödenecek olan miktar şarta bağlı olmadan yazılır. İşlenmiş ve işlenecek olan faiz, feragat edilmiş hususlar, borcun rakamsal değeri gibi tüm hususların açıkça yer alması gerekir. Aksi halde taahhüt geçersiz olur.
- Ödeme taahhüdü para alacaklarına ilişkin olmalıdır.
- Borçlu borcunu elinde olmayan sebeplerden dolayı ödeyemeyecek durumda olmamalıdır: Borçlu ve alacaklı arasında yapılmış olan bu taahhüt sözleşme niteliğindedir. Anayasa’ya göre, “Hiç kimse, yalnızca sözleşmeden doğan yükümlülüğünü yerine getirememesinden dolayı özgürlüğünden alıkonamaz.” Anayasanın bu hükmü ile borcunu yerine getiremeyen borçlu korunmamaktadır. Borçlunun elinde olmayan sebeplerle borcunu yerine getirememesi halinde korunmaktadır. Örneğin, deprem, yangın, hastalık gibi sebepler halinde borçlunun korunması esas alınmıştır. Borçlunun bu makul sebepler çerçevesinde ödeme güçlüğünde bulunması halinde kendisine hürriyeti bağlayıcı ceza verilmez.
- Taahhüdü ihlal suçu şikayete tabidir: Borcun peşin veya taksitler şeklinde ödenmesi kararlaştırılabilir. Vade tarihinde ödeme yapılmazsa suç oluşacaktır. Bir diğer taksitin beklenmesine gerek yoktur. Suçun takibi için alacaklının şikayetçi olması gerekir.
- Müşteki ve vekilinin duruşmada hazır olması gerekir: Müşteki ve vekili duruşmada hazır bulunmazsa borçluya ceza verilmez.
Taahhüdü İhlal Suçu Nedir
- Borçlu aynı ihlalden dolayı en fazla 3 ay hapis cezasına mahkum edilir:
- Taahhüdünü ödemediği için alacaklı tarafından şikayet edilen borçluya, duruşma için çıkarılacak olan davetiyede; “duruşmaya katılmaması halinde yokluğunda karar verileceği hususu açıkça düzenlenmelidir.”
- Aynı takip dosyasında yer alan borç için kişinin hem kendi adına hem de şirketi temsilen ödeme taahhüdünde bulunması halinde tek suçtan ceza verilir. Ayrı ayrı ceza verilmez.
Taahhüdü ihlal suçunun oluşabilmesi için alacaklının zarar görmesi aranmaz. Alacaklının, borçlunun vadesinde ödemesini yapmadığını öğrendiğini tarihten itibaren 3 ay herhalde ise 1 yıl içerisinde İcra Tetki Merciine yazılı veya sözlü olarak şikayette bulunulur. Dava İcra Ceza Mahkemesinde görülür. Alacaklının şikayeti üzerine borçluya 3 aya kadar tazyik hapsi istenir. Tazyik hapsinin süresi en fazla 3 aydır. Tazyik hapsine çarptırılan borçlu, taahhüt ettiği taksit tutarını ödemesi ile birlikte hapis cezası sona erer.
- Yeni bir taahhüt yapılması önceki taahhüdü geçersiz kılar: Yapılan taahhüdün üzerine aynı borca ilişkin 2. bir taahhüt yapılması eski taahhüdü geçersiz kılar. İlk taahhütten dolayı açılmış bir dava varsa düşmesine neden olur.
Taahhüdü Sözleşmesi Nerde Yapılır?
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
