Muhdesat Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Muhdesat, arazi üzerinde bulunan bina, tesis, kulübe gibi yapılar ile ağaç gibi dikili bitkileri ifade eder. Ortaklığın giderilmesi davası görülürken, davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının taşınmaz sahibine değil, kendisine ait olduğunu ileri süren kişi ayrıca muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açması gerekir. Bu davada hak ileri süren kişi, yapı sahibi olduğuna dair durumun tespit edilmesini istenir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası ve Muhdesatın Aidiyeti
Öğretide ve Yargıatay’a göre, ortaklığın giderilmesi davası, kentsel dönüşüm uygulamalarında, kamulaştırma davalarında; muhdesatın aidiyeti davası açılmasında hukuki yarar bulunduğu kabul edilir.
Ortaklığın giderilmesi davası, taşınmaz üzerindeki ortaklığın sona erdirilmesi için malikler tarafından açılan davadır. Ortaklık satış yoluyla veya aynen taksim yoluyla son bulur. Ortaklığın giderilmesi davası ve muhdesatın aidiyeti davası birlikte görülmez.
Ortaklığın giderilmesi davasının görülmesi sırasında maliklerinden birisi taşınmaz üzerinde muhdesat iddiasında bulunur. Yani taşınmazın üzerinde yer alan yapıların kendisine ait olduğunu ileri sürer. Bu durumda hakim, diğer maliklerin bu durumu kabul edip etmediklerini sorar. İddia kabul edilmiyorsa; bu halde yapı üzerinde hak iddia eden taraf, muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açması gerekir. Hakim davanın açılması için ilgili tarafa süre verir. Davanın süre içerisinde açılması halinde bekletici mesele yapılır. Yani öncelikle muhdesatın aidiyeti davası görülür ve sonucuna göre, ortaklığın giderilmesi davasına devam edilir. Eğer süre içerisinde muhdesatın aidiyeti davası açılmazsa o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilir.
Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davası Nedir
Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davasının Şartları
- Taşınmaz üzerinde bulunan yapı adına dava açılır.
- Muhdesatın aidiyeti, ortaklığın giderilmesi veya kamulaştırma davası sırasında ileri sürülebilir. Taşınmaz sahibi, muhdesata ilişkin iddiayı kabul ediyorsa ayrıca tespit davasının açılmasına gerek yoktur.
- Davanın açılabilmesi için tapu maliklerinin taşınmaz üzerindeki yapının kendilerine ait olduğunu ileri sürmeleri gerekir. Aksi halde dava açmakta bir yarar olmayacağı için dava reddedilir.
Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davası Kime Karşı Açılır?
Tapu kaydında yer alan maliklerin hepsi davalı olarak gösterilmelidir. Eğer maliklerden ölenler varsa dava o kişilerin, mirasçılarına yöneltilir. Ancak muhdesatın, hak iddia eden kişiye ait olduğunu kabul eden maliklere karşı dava açılmaz.
Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davasında İspat Yükü
İspat yükü, muhdesatın tespitini isteyen kişi üzerindedir. Yani davayı açan taraf taşınmaz üzerinde bulunan yapıların kendisine ait olduğunu ispatlamak zorundadır. Aksi halde dava mahkeme tarafından reddedilecektir.
Davacının delillerine karşı davalıda delil sunacaktır. Aynı zamanda mahkeme tarafından bilirkişi atanır. Bilirkişi taşınmaz üzerindeki yapıların kime ait olduğuna tespit yapmaya çalışır ve raporunu mahkemeye sunar. Hakim, tarafların sunmuş olduğu delilleri ve bilirkişi raporunu da değerlendirerek bir karar verir.
Muhdesat Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Bilirkişi, taşınmaz üzerindeki yapının kime ait olduğuna dair tespit yapmaya çalışırken aynı zamanda yapıların değerini de hesaplayacaktır. Örneğin, arsa üzerinde yer alan ağacın yaşına, türüne göre piyasa değeri üzerinden bedel hesaplaması yapılır.
Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Kararı Kesinleşmeden İcraya Konulabilir Mi?
Muhdesatın aidiyetine ilişkin verilmiş olan karar kesinleşmeden icraya konulamaz.
Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davasında Yetkili Ve Görevli Mahkeme
Taşınmazın bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılır.
Muhdesat Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
