İşçinin İşe Mazeretsiz Olarak Gelmemesi | İş Hukuku
İşe Devamsızlık Nedir?
İşçinin iş mazeretsiz olarak gelmemesi veya işçinin rapor süresi bitmesine rağmen, süresi içerisinde işe başlamaması halinde işverenin haklı feshi ile karşı karşıya kalabilir.
İş Kanuna göre, işçinin sayılan hallerde devamsızlık yapması durumunda işverenin haklı feshi oluşur. İş Kanunu’nun 25. maddesine göre;
- İşçinin hastalık nedeniyle ardarda 3 iş günü rapor alması.
- İşçinin 1 ayda aldığı raporların toplam 5 iş gününü geçmesi.
- İşçinin izin almadan ve haklı bir mazereti olmadan 2 iş günü işe gelmemesi
- İşçinin izin almadan ve haklı bir mazereti olmadan 1 ay içerisinde 2 defa herhangi bir tatil sonraki iş günü işe gelmemesi
- İşçinin izin almadan ve haklı bir mazereti olmaksızın 1 ay içerisinde toplam 3 iş günü işe gelmemesi
- İşçinin işyerinde 1 haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan bir sebebin olması.
- İşçinin tutuklanması veya gözaltına alınması halinde bunlardan dolayı işe gelememesinin İş Kanunu’nun 17. maddesindeki fesih ihbar sürelerini aşması.
İş Kanunu’nda bu haller iş devamsızlık olarak düzenlenmiştir.
İşe Devamsızlık Halinde Ne Olur?
Yukarda sayılan haller işçinin işe devamsızlık halleridir. Bu durumlarda işçi, işveren tarafından haklı olarak işten çıkarılabilir. Ancak işverenin devamsızlık nedeniyle haklı fesihten yararlanabilmesi için; işçinin mazereti olup olmadığı araştırılması gerekir. İşçinin işe dönmesi veya mazeretini bildirmesi için işçiye çağrı yapılması gerekir. Aynı zamanda işçinin devamsızlık tutanağının en az 2 şirket çalışanın imzalaması gerekir. Nitekim işçinin ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanmayacak şekilde iş ilişkisinin sonlandırılmasında ispat yükü işverendedir.
Bu halde işçinin mazeretsiz ve haklı bir neden olmadan devamsızlık yapılması halinde işçiye bir ihtarname göndermelidir. İşçinin mazeretini bildirmesi ve buna ilişkin varsa belgelerini sunması aksi halde iş akdinin bildirimsiz ve tazminatsız olarak sonlanacağı ihtar edilmelidir. Bu durumda işçi işe iade ve tazminat hakkını kaybeder. ancak bazı durumlarda da alması söz konusu olabilir. Yine işçi ihtarnamede belirtilen süre içerisinde iş akdini kendisinin haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek, ihtarname gönderebilir. Bu durumda iş aksi işçi tarafından sonlanmış demektir. Dolayısıyla işçinin işe iade ve ihbar tazminatı hakkı bulunmaz.
İşçinin İşe Mazeretsiz Olarak Gelmemesi | İş Hukuku
Kanunda Sayılan İşe Devamsızlık Halleri Nelerdir?
- Sağlık nedenlerinden dolayı işçinin devamsızlık yapması: İşçinin kendi kastından veya içkiye düşkün olması yüzünden hastalığa yakalanması halinde buna bağlı olarak ard arda 3 iş günü işe gelmemesi. Yine 1 ay içerisinde 5 iş gününden fazla devamsızlık yapması da haklı nedenle fesihtir. Bu durumda işçinin ilk raporu aldığı tarih itibariyle iş sözleşmesi normal yolla fesih ediliyor olsaydı uyulması gereken ihbar süresi kadar devamsızlık yapılmış olması gerekir. Kanunda işçinin kıdemine göre, yapılması gereken ihbar süreleri belirlenmiştir. Bu ihbar süresine 6 hafta eklenir. Bu sürenin sonuna kadar beklenmesi gerekir. Örneğin 6 aydan az bir kıdemi olan işçinin ihbar süresi 2 haftadır. Bu işçinin devamsızlık yapması halinde 2 haftaya 6 hafta eklenir. 8 hafta işverenin, işçinin dönüşünü beklemesi gerekir. Bekleme süresinin başlangıcı ilk rapor tarihidir. Bu sürenin dolmasıyla birlikte işveren sözleşmeyi feshedebilir. Herhalde işçi işe dönene kadar fesih hakkı kullanılması gerekir.
Sağlık nedeniyle işe gelmediği için iş akdi sonlanan işçi kıdem tazminatını alır.
- İşçinin mazeretsiz olarak işe gelmemesi: İşçinin haklı bir neden olmadan veya izin almadan üst üste 2 iş günü veya 1 ay içerisinde 2 defa herhangi bir tatil sonraki iş günü işe gelmemesi veya 1 ay içerisinde toplam 3 iş günü işe gelmemesi hallerinde işveren haklı nedenle feshe gidebilir. Bu durumda işveren kanunda sayılan bu koşulların oluşmasıyla birlikte 6 gün içerisinde ve herhalde 1 yıl içerisinde fesih hakkını kullanabilir.
Bazı durumlarda işveren tarafından işçi sözlü olarak işten çıkarıldıktan sonra devamsızlığa dayanılarak işçinin haklarını alması engellenmeye çalışılabiliyor. Bu durumda işçi işe iade davası açması gerekir. İşe iade davasını kazanması halinde kıdem tazminatına da hak kazanır.
- Mücbir nedenlerden dolayı işe devamsızlık: İşçinin iş yerinden 1 haftadan fazla süre ile çalışmasını engelleyen zorlayıcı mücbir sebebin olması halinde işveren haklı nedenle feshe gidebilir. Bu durumda işveren bu sebebin ortaya çıktığını öğrenmesiyle birlikte derhal fesih hakkını kullanabilir. İşçi bu halde kıdem tazminatını alabilir.
- Tutuklanma Veya Gözaltına Alınma: İşçinin işyeri dışında bir suç işlemesi halinde tutuklanması veya gözaltına alınması söz konusu olursa işveren haklı nedenle fesih yapabilir. Tabi ki yine ihbar süresi kadar beklemek zorundadır. Ancak işçi işe dönene kadar fesih hakkını kullanması gerekir. İşçinin işlediği suç; işverene, vekiline veya ailesine karşı olmaması halinde kıdem tazminatı alacaktır.
İşçi İşe Gelmezse Ne Yapılmalıdır?
İşçinin devamsızlık nedeniyle haklı feshine gidilebilmesi için öncelikle kanunda öngörülen koşulların oluşması ve beklenmesi gereken sürelerin sonunda fesih hakkı kullanılabilir. Bu nedenle işçinin bütün devamsızlık halleri için tutanak tutulmalıdır. İşçiye ihtarname çekilmelidir. Devamsızlık nedeni ve işe dönmesi aksi halde süre sonunda iş akdinin sonlanacağı ihtar edilmelidir. Aynı zamanda tutulan tutanaklar işveren dışında farklı kişilere de imzalatılması işverenin lehine olacaktır.
İşçinin İşe Mazeretsiz Olarak Gelmemesi | İş Hukuku
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
