Olağan Dışı Evlenme Sebepleri | Yargıtay Kararları *2023
Madde 11 – Erginlik onsekiz yaşın doldurulmasıyla başlar. Evlenme kişiyi ergin kılar.
Türk Medeni Kanunu’nun 11. maddesi gereğince erginlik 18 yaşın doldurulmasıyla başlar. Ergin olmayan küçük ise ancak yasal temsilcisinin izni ile evlenebilir. 16 yaşını tamamlamış kişilerin evlenmesine ise olağanüstü hallerin varlığı halinde hakim tarafından izin verilebilir.
Öncelikle TMK madde 11’e göre erginlik 18 yaşının tamamlanmasıyla başlar. Ancak TMK 124/1’e göre evlenme için 17 yaşın tamamlanması gerekir. Ancak kişi 17 yaşının tamamlanmasıyla hala ergin olmadığı için evlenebilmesi için yasal temsilcisinin onayına ihtiyaç vardır. Bu durumda şu sonuçları çıkarabiliriz:
- 18 yaşını tamamlayan bir kişi kimseden onay almaksızın evlenebilir.
- 17 yaşını tamamlayan ancak 18 yaşını tamamlamayan kişi yasal temsilcisinin onayı ile evlenebilir.
- 16 yaşını tamamlayan ancak 17 yaşını tamamlamayan kişi ancak hakim kararıyla evlenebilir.
TMK Madde 126- Küçük, yasal temsilcisinin izni olmadıkça evlenemez.
TMK Madde 124- Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez.
Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.
Türk Medeni Kanunu’nun da olağan dışı evlenme yaşı 16 olarak düzenlenmiştir. Olağanüstü hallerde 16 yaşını tamamlamış olan erkek veya kadın evlenebilir. Ancak bu yaştaki kişilerin evlenmesi için öncelikle mahkemeden karar alınması gerekir. Yani aile mahkemesinde dava açılması gerekir. Olağanüstü durumların neler olduğu kanunda sayılmamıştır. Bu nedenle hakim tarafından değerlendirilecektir. Olağan evlenmeye izin davasında yasal temsilcinin mutlaka dinlenmesi gerekir. Yasal temsilci dinlenmeden karar verilemez. Hakim dosya üzerinden karar veremez. Mutlaka duruşmadaki kişiler dinlenmeli gerekirse uzman raporu alınmalı ve deliller değerlendirilmelidir.
Olağanüstü durumlar uygulamada genellikle şöyle seyreder; hamilelik, ağır baskının olduğu yerlerde cinselliğin yaşanması, nişanlı kadının öksüz, bakımsız olması gibi sebepler vardır. Olağanüstü durumların varlığını sıkı şartlara bağlıdır. Her sebep olağanüstü hal sayılmamaktadır. Örneğin Yargıtay 2015 yılında verdiği bir kararda “tarafların birlikte karı koca gibi yaşaması” olağanüstü durum kabul edilmemiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 124/2. maddesi ile “Ancak, hakim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple on altı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.” hükmü getirilmiştir. Hakim tarafından evlenme izni verilebilmesi için on altı yaşını doldurmuş olmak koşulunun yanı sıra olağanüstü durumların ve pek önemli bir nedenin varlığı zorunludur. Tarafların birlikte olup, karı koca gibi yaşamalarının, Türk Medeni Kanununun 124. maddesinde de belirtilen olağanüstü durum olarak kabulüne imkan bulunmamaktadır. Bu yön gözetilmeden, yazılı şekilde evlenmeye izin verilmesi doğru görülmemiştir. (2. Hukuk Dairesi 2015/3626 E. , 2015/9331 K.)
Olağan Dışı Evlenmeye İzin Davası
Evlenmesine izin istenen Çiğdem 3.4.1987 doğumlu olup vesayet altındadır. Akrabaları tarafından bakılmakta, düzenli bir aile yaşam bulunmamaktadır. Bu durum Türk Medeni Kanunun düzenlediği 124/2. maddesine uygun pek önemli bir sebeptir. Davacı bir an önce evlenerek başkalarının yardımına bağımlı olmaktan kurtulacaktır. Evlenmeye ehliyet koşulları bu şekilde gerçekleştiğinden davanın kabulü gerekirken reddi ve yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır. (2. Hukuk Dairesi 2003/7198 E., 2003/8271 K.)
Olağan Dışı Evlenmeye İzin Davası Nerede Açılır?
Evlenme isteminde bulunan kişinin yerleşim yerindeki aile mahkemesinde dava açılır. Dava hasımsız olarak açılır. Yani davalı taraf yoktur.
Olağan Dışı Evlenmeye İzin Davası Duruşmasız Yapılabilir Mi?
Olağan dışı evlenmeye izin davası duruşmasız yapılamaz. Hakim olağan dışı evlenme davasında 3 sebebi değerlendirir; olağanüstü sebebin varlığı, çocuğun evlenme olgunluğuna erişip erişmediği ve bunun için adli tıptan alınacak rapor. Ancak yine de hakim çocuğun menfaatine göre karar verecektir. Her şeyden önemlisi çocuğun üstün yararıdır. Eğer çocuğun menfaati evlenmesine aykırı ise hakim evlenmesine karar veremez.
Olağan Dışı Evlenmeye İzin Davasının Kabul Edilebilmesi İçin Evlenmek İsteyenin Kaç Yaşında Olması Gerekir?
Olağan dışı evlenmeye izin davası ile evlenmek isteyen kişinin 16 yaşını doldurmuş olması gerekir. 16 yaşını doldurmamış kişiler bu davayı açamaz. Açsa dahi dava reddedilecektir. Aynı zamanda açılan davada olağanüstü sebebin varlığının kanıtlanması gerekir. Kararın takdir yetkisi ise hakimdedir.
Olağan Dışı Evlenme Sebepleri | Yargıtay Kararları *2023
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
