Türk Vatandaşlığı 2023 * Vatandaşlık
Vatandaşlık hakkı Anayasamızda koruma altına alınmış bir haktır.
Türk vatandaşlığı
Anayasa Madde 66 – Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür.
Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türktür.
Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir.
Hiçbir Türk, vatana bağlılıkla bağdaşmayan bir eylemde bulunmadıkça vatandaşlıktan çıkarılamaz.
Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve işlemlere karşı yargı yolu kapatılamaz.
Görüldüğü üzere vatandaşlık kanunun gösterdiği şartlarda kazanılmakla birlikte kaybedilmesi de yine kanunla olur. Başka bir devletin vatandaşlığını kazanarak vatandaşlıktan çıkma ise vatandaşlığın yetkili makam kararı ile mümkündür. Aynı zamanda Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesinde de bu durum ortaya konmuştur. Bu sözleşmenin 4. maddesine göre, “hiç kimse keyfî olarak vatandaşlığından mahrum edilemez” ve yine aynı madde içerisinde ” herkes vatandaşlık hakkına sahiptir” denilmiştir. Vatandaşlığın kaybedilmesi keyfiyete bağlı değildir. Bu nedenle nasıl ki vatandaşlık kanunda belirtilen hallerde kazanılıyorsa kaybı da yine aynı yolla olacaktır.
Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesinin 7. maddesinde Taraf Devlet kendi iç hukukunda sözleşmede belirtilen istisnaî haller dışında kanunen ya da Taraf Devletin kararıyla vatandaşlığın kaybı hakkında hükümler koyamayacağı düzenlenmiştir. Sözleşmede olan istisnalardan biriside “başka bir vatandaşlığın gönüllü olarak kazanılması” durumu vatandaşlığın kaybı sebeplerinden birisi sayılmıştır. Ancak sadece başka bir vatandaşlığın gönüllü olarak kazanılması ile Türk vatandaşlığından çıkılması mümkün değildir. Bununla birlikte kanunda sayılan diğer şartlar bakımından da uygunluk sağlanmış olması gerekir.
Türk Vatandaşlığından Çıkmanın Şartları
Türk vatandaşlığından hangi hallerde çıkılabileceği Vatandaşlık Kanunu’nda düzenlenmiştir.
- Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak
Kişinin Türk kanunlarındaki düzenlemeye göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olması gerekir. Türk Medeni Kanununa göre 18 yaşının tamamlanmasıyla birlikte kişi ergin sayılır. Ancak kişi 18 yaşını tamamlamamış olsa bile hakim kararıyla veya evlenme ile de ergin olabilir. Kanuna göre, yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ya da bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmayan herkes, bu Kanuna göre ayırt etme gücüne sahiptir. Bu halde tam ehliyetsizlerin vatandaşlıktan çıkması mümkün değildir. Sınırlı ehliyetsizlerin ise yani ayırt etme gücünden yoksun küçüklerin ve kısıtlılar vatandaşlıktan çıkamaz. Kısıtlılık; akıl sağlığı yerinde olmayanlar, alkol, uyuşturucu bağımlılığı olanlar, kötü yaşam sürenler, 1 yıl ve üzeri hapis cezası almış olanlar için verilen bir karardır.
- Yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmış olmak veya kazanacağına ilişkin inandırıcı belirtiler bulunmak
Kişi Türk vatandaşlığından çıkmak için talepte bulunduğu zaman;
- Yabancı bir devletin vatandaşlığını kazanmış olmalıdır.
- Yabancı devletin vatandaşlığını henüz kazanmamış olsa bile kazanacağına dair kesin belirtiler olmalıdır.
Vatandaşlıktan çıkıldıktan sonra kimse vatansız kalamaz. Bu nedenle vatandaşlıktan çıkmak için herhangi bir devletin vatandaşlığı kazanılmış olması gerekir. Yahut kazanacağına dair inandırıcı delilleri olması gerekir.
- Herhangi bir suç veya askerlik hizmeti nedeniyle aranan kişilerden olmamak
Kişinin vatandaşlıktan çıkma hakkını kullanabilmesi için o sırada herhangi bir suçtan aranmıyor olması gerekir. Yine kişinin askerlik hizmetini yerine getirmediği için aranıyor olması hali de vatandaşlıktan çıkmasının önünde bir engeldir.
- Hakkında herhangi bir mali ve cezai tahdit bulunmamak
Vatandaşlıktan çıkmak isteyen kişinin mali ve cezai tahdidin bulunmuyor olması gerekir.
Vatandaşlıktan nasıl çıkılabileceği ancak Vatandaşlık Kanunu madde 25 de sayılan bu hallerden birisi ile mümkündür. aynı zamanda çıkma hakkının kullanılabilmesi için bu 4 şartın aynı anda gerçekleştirilmiş olması gerekir. bu halde İçişleri Bakanlığı tarafından çıkma izni veya çıkma belgesi verilir. Bakanlık tarafından verilen çıkma izin belgesinin süresi ne kadar olduğu Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına Ait Yönetmeliğin 46. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, çıkma izin belgesi karar tarihinden itibaren 2 yıl geçerlidir. çıkma izin belgesi 2 yıl içerisinde ilgiliye teslim edilememişse karar ve belgeler iptal edilir. Aynı zamanda Türk vatandaşlığından çıkmasına izin verilen kişinin vatandaşlıktan çıkma şartlarından birini kaybetmesi ilgili makamlar tarafından tespit edilmişse çıkma izin belgesi kişiye teslim edilmez.
Türk Vatandaşlığı 2023 * Vatandaşlık
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
