Belirsiz Alacak Davası | Alacak Davası 2023
Alacak davası kişinin karşı taraftan olan alacağını tahsil edememesi sebebiyle alacağını mahkemeler aracılığıyla tahsil yoluna gitmesinin bir sonucudur. Alacak davasında en az bir alacaklı taraf bir de borçlu bulunmalıdır. Bir alacak hakkının bulunması alacak davası bakımından aranan hukuki yarardır. Alacak hakkı kanundan kaynaklanabileceği gibi sözleşme, sebepsiz zenginleşme, vekaletsiz iş görme ve haksız fiilden de doğabilmektedir.
Türk Dil Kurumuna göre alacak; “Bir hesap gereğince daha alınmamış olan para, mal vb. şey, matlup, verecek karşıtı” anlamlarına gelmektedir. Alacak davası konusu olan alacak hakkı bağımsız ve nispi haklardandır.
Alacak Davasının Açılması İçin Şartlar
Borcun vadesi gelmesine rağmen ödenmemesi gerekir.
Borçlunun yapması gereken bir edimi yapmamış olması gerekir.
Alacaklının borcun ödenmemesinde kusuru olmaması gerekir. Örneğin, borçlunun ödeme yapmak istemesine rağmen, ödemenin kabul edilmemesi bu şartların gerçekleşmesi halinde alacak davası açılabilir.
Nisbi Haklar
Yalnız hukuki işleme veya ilişkiye taraf olan kişilere karşı ileri sürülebilen haklardır. Nisbi haklar, mutlak hakların aksine herkese karşı değil, ancak belli bir kişiye veya belirli kişilere karşı ileri sürülebilen haklardır. Diğer bir ifade ile nisbi haklar birbiri ile belli bir ilişki içinde olan iki kişi arasında mevcut olur. Bu haklar belirli kişilerden belirli davranışlarda bulunmalarını isteyebilen iktidar haklarıdır.
Belirsiz Alacak Davası | Alacak Davası 2023
KISMİ DAVA VE BELİRSİZ ALACAK DAVASI
Konusu para olan bir davanın, açılış anında alacak miktarının tam olarak tespit edilmesinin mümkün olmaması veya davayı açarken alacağın tamamının değil; bir kısmının talep edilmesi halleri mümkündür. Bu gibi durumlar Hukuk Muhakemeleri Kanununda “Kısmi Dava” ve “Belirsiz Alacak Davası” ile düzenlenmiştir.
Kısmi Alacak Davası
Alacak belirli veya belirlenebilir olması halinde belirsiz alacak davası şeklinde açılamaz. Ancak şartları varsa kısmi dava olarak açılabilir. Kısmi dava; alacağın tamamı için değil, bir bölümü için açılır. Alacaklı alacağının bir kısmını davaya konu ederken diğer kısmını saklı tutmak kaydıyla davayı açabilir.
Alacak davasının kısmi olarak açılması için dava konusunun bölünebilir olması gerekir. Alacaklının dava konusu etmeyerek alacağını saklı tuttuğu kısmını ıslah yolu ile isteyebilir.
Belirsiz Alacak Davası
Bazı durumlarda alacak miktarı tam olarak belirlenemeyebilir. Alacak miktarını tam olarak belirleyemeyen davacı, belirsiz alacak davası açma imkanına sahiptir. Belirsiz alacak davası, davacı için avantaj sağlarken usul ekonomisi ilkesi de göz önünde bulundurulmuş olur.
Hakkını arayan kişi, talebinde, muhatabını ve aralarındaki hukuki ilişkiden dolayı talep edeceği tutarı asgari olarak bilmesine ve tespit edebilmesine karşın, alacak miktarını tam olarak tespit edemeyebilir. Genellikle, zararın baştan belirlenemediği, yalnızca bir inceleme neticesinde var olan zararın tam olarak tespiti mümkün olan tazminat taleplerinde böyle bir durumla karşılaşılabilmesi söz konusu olmaktadır.. Bu tür durumlarda karşımıza belirsiz alacak davası çıkmaktadır.
Belirsiz Alacak Davası Neden Açılır?
Dava sürecinin ilerlemesi için davaların amacının da net olarak bilinmesi gerekmektedir. Belirsiz alacak davalarında farklı amaçlar bulunmaktadır. Bu amaçlardan bazıları;
Yargılama durumlarındaki yüksek giderden kurtarmak,
Yanlış veya fazla alacak talebinde bulunma riskini ortadan kaldırmak,
Alacaklı talebinin davalının itiraz edemeyeceği şekilde artırılması,
Fazla harç yatırmama isteği,
Zamanaşımı durumunun ortadan kaldırılması,
Faiz talep durumlarında uygulanacak faizin dava tarihinden itibaren başlaması,
Belirtilen amaçlar için gerekli şartların oluşması durumunda belirsiz alacak davası açmak mümkündür. Bu amaçlara bağlı olarak açılacak davalarda önemli olan nokta şartlara uygun bir durum oluşmasıdır.
Belirsiz Alacak Davasının Açılabilme Şartları
1) Talep Sonucunun Miktarının Belirlenmesinin İmkansız veya Davacıdan Beklenemeyecek Olması
a) Talep Sonucunun Belirlenmesinin İmkansız Olması
b) Talep Sonucunun Belirlenmesinin Davacıdan Beklenemeyecek Olması
2. Dava Dilekçesinde Geçici Talep Sonucunun Belirtilmesi
3.Talep Sonucunun Kesin Olarak Belirlenmesi
Belirsiz Alacak Davasının Amacı
-Yüksek Yargılama Giderinden Kurtarmak:
– Yanlış ve Eksik Ya da Fazla Talepte Bulunma Riskinden Kurtarmak:
-Talep Sonucunun Davalının Muvafakatına Bağlı olmadan Artırılması:
-Gereğinden Fazla Harç ve Avans Yatırmama:
-Zamanaşımının Kesilmesi:
-Talep Sonucunun Artırılması ve Faiz Talep Edilmesi Durumunda Faizin Dava Tarihinden Başlaması:
Vekaletsiz İş Görmeden Kaynaklanan Alacak Davası
Vekaletsiz iş görme 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 526.- 531. maddeleri arasında hüküm altına alınmıştır. Vekaleti olmamasına karşın bir başkasının yararına, menfaatine ve iradesinde uygun olarak işi görmesi halinde iş sahibinden yapmış olduğu faydalı ve zorunlu olan masraflarını alacak davası ile talep edebilecektir. İş gören lehine bir alacak hakkı doğacaktır.
Belirsiz Alacak Davası | Alacak Davası 2023
Alacak Davasında Yetkili Ve Görevli Mahkeme
Kural olarak alacak davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Ancak alacağın türüne göre diğer mahkemelerde görevli olabilir. Örneğin kira alacakları için Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Alacak davasında yetkili mahkeme ise;
Sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde
Davalı veya davacının yerleşim mahkemesinde
Sözleşmede yetkinin belirlenmesi halinde o yer mahkemesinde dava açılabilir. Ancak bu mahkemeler dava türüne göre değişkenlik gösterilebilir.
Belirsiz Alacak Davası | Alacak Davası 2023
