Evlatlığın Miras Hakkı Düzce
EVLATLIK ve ALTSOYUNUN MİRAS HAKKI NEDİR?
Miras hukukunda kan bağı esasına göre düzenlenen zümre sisteminin tek istinası evlatlık ve onun altsoyunun mirasçılığıdır. Medeni kanuna göre evlatlık ve evlatlığın alt soyu miras bırakana kan hısımı gibi mirasçı olmaktadır. Aynı zamanda evlatlığın biyolojik ailesine olan mirasçılığı da devam eder. Medeni Kanun Madde 500 gereğince, evlatlık ve evlatlığın alt soyu miras bırakanın alt soyu ile aynı haklara sahip olur.
- Evlatlık, hem kendisini evlat edinen kişilerin mirasçısıdır hem de kan bağına sahip olduğu ailenin mirasçısıdır. Yani mirasta mal paylaşımı sırasında, evlatlık ve alt soyu hem kan bağı ile bağlı olduğu aileden hem de evlat edinenden miras hakkı alırlar. (TMK m. 500)
- Evlatlık ve alt soyu sadece evlat edinene mirasçı olabilirler. Yani evlatlık edinenin hısımlarına karşı mirasçı olamazlar.
- Evlat edinen ile evlatlık ve onun altsoyu arasındaki mirasçılık tek yönlüdür. Yani evlatlık ve onun alt soyu evlat edinene mirasçı olabilirken, evlat edinen ve hısımları evlatlık ve altsoyuna mirasçı olamazlar.
Evlatlığın hukuken yasal mirasçılığının söz konusu olabilmesi için miras bırakanın ölüm tarihinde aralarında kurulmuş bir evlatlık ilişkisi olmalıdır. Evlatlığın, evlat edinenden önce ölmesi halinde altsoyu evlat edinene birinci dereceden yasal saklı paylı mirasçıdır. Evlat edinen ölümü halinde miras kendiliğinden açılır ve evlatlık ilişkisi sona erer. Miras payı evlatlığa veya altsoyunu herhangi bir işleme gerek kalmadan geçmiş olur. Evlatlığın ölümü halinde ise evlat edinen aile evlatlığa mirasçı olamazken sadece kan hısımla bağlı biyolojik ailesi ve yasal mirasçıları mirasçısı olabilir. Evlatlığın evlat edenden önce ölmesi halinde halefiyet kuralı gereği mirasçılık hakkı evlatlığın alt soyuna geçer. Evlatlığın altsoyunun evlatlık ilişkisi öncesinde veya sonrasında meydana gelmesi önemli değildir.
Evlatlığın yasal miras payı ile saklı payı, muris tarafından yok edilebilmesi ancak evlatlık sözleşmesi ile mümkün olabilir. Evlatlık ile evlat edinen arasındaki yasal mirasçılık ilişkisi evlatlık ilişkisi kurulmasından itibaren hüküm ifade ederken evlatlığın kan hısımı ile bağlı olan ailesiyle mirasçılık ilişkisi doğumla başlamaktadır.
Evlatlığın Miras Hakkı Düzce
YARGITAY KARARLARI
4. Hukuk Dairesi 2021/14789 E. , 2021/3202 K
” … isminde bir çocuğunun daha olduğu ancak bu çocuğun evlat edinme kararı ile evlatlık verildiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar desteğin oğlu … evlatlık verilse de evlatlığın miras hakkı devam ettiği ve destek tazminatının niteliği gözönüne alındığında davacı sıfatı ile yer almasa da yapılacak destek hesabında evlatlık olarak verilen bu çocuğa da pay ayrılarak hesaplama yapılması gerekmekte olup anılan hususlar doğrultusunda bilirkişiden ek rapor alınarak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmek üzere hükmün BOZULMASINA karar vermek gerekmiştir.”
Evlatlığın Miras Hakkı Düzce
14. Hukuk Dairesi 2016/18240 E. , 2020/8100 K
743 sayılı Türk Kanun’u Medenisi’nin 439/1 maddesi hükmüne göre, 23.11.1990 tarihinden önceki ölüm olaylarında birinci dereceden mirasçılar, vefat edenin alt soyudur ve 444/2. maddesi hükmüne göre sağ kalan eş ana, baba ve bunların füruu ile birlikte mirasçı olursa seçimlik hakkı olup, mirasın 1/4 oranında mülkiyet veya yarısının intifa payı hakkına sahip olacaktır. Ayrıca 743 sayılı Türk Kanun’u Medenisi’nin 447. maddesi hükmüne göre de; evlatlık ve altsoyu, kendisini evlat edinen kimseye, nesebi sahih füruu gibi mirasçı olurlar. Somut olayda; muris …’in ölüm tarihinde sağ olan kızı …’un mirasçı olduğu, …’un 29.06.1997 tarihinde evli ve çocuksuz olarak vefat ettiği, eşi …’un 743 sayılı Türk Medeni Kanununun 444. maddesi hükmünde yazılı pay oranı üzerinden mirasçı olduğu, Mahmut’un vefatı ile geriye 08.09.1998 tarihinde evlat edindiği …’un tek başına mirasçı olduğu anlaşılmaktadır. O halde mahkemece, …’un, …’un tek mirasçısı olması gerekirken Ünal’ın eşinin ve çocuklarının da mirasçı olarak kabul edilerek mirastan pay verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
Evlatlığın Miras Hakkı Düzce
14. Hukuk Dairesi 2016/18647 E. , 2020/7916 K
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 500 maddesinde evlatlık ve altsoyun, evlat edinene kan hısmı gibi mirasçı olacağı, evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığının da devam edeceği, evlat edinen ve hısımlarının evlatlığa mirasçı olmayacakları düzenlenmiştir. Somut olayda, muris …’in kendisinden sonra ölen kızı …’dan sonra 26.08.2005 tarihinde ölen damadı …’un çocukları olduğundan bahisle …’un mirasçı olarak gösterildikleri, ne varki anılan kişilerin baba adlarının … olmadığı, nüfus kaydının açıklamalar kısmında “… Asliye Hukuk Mahkemesinin 1998/158 Esas, 1988/388 sayılı Karara istinaden bu kayda geldiklerinin belirtildiği, evlatlık olabilecekleri düşünülse de dosya içindeki evraktan bu hususa netlik kazandırılamadığı, anılan kişilerin nüfus
kayıtlarının açıklamalar kısmında belirtilen mahkeme kararının dosya içerisine alınması, bu kişiler ile … arasındaki soy bağı ilişkisi açıkça ortaya konulduktan sonra karar verilmesi gerekirken eksik araştırmayla yetinilerek karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir. Kabule göre de, murisin miras payı 60 olarak kabul edilmiş ise de mirasçılara isabet eden paylar toplamının 170 olduğu, mirasçı olarak belirtilen …’in, muris …’nın gelini olduğu, …’nın 1974 yılında evli olarak öldüğü, sağ kalan eşi …’nın 1986 yılında öldüğü, …’in eşi …’in ise 1986 yılında evli olarak vefat ettiği, bir diğer anlatımla …’in, babasından sonra ancak annesinden önce öldüğünden …’in,
kayınvalidesi …’dan gelecek miras payından eşi … annesinden önce öldüğünden pay alamayacağı düşünülmeksizin karar verilmesi de doğru değildir. Açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA karar verilmiştir.
Evlatlığın Miras Hakkı Düzce
Stajyer Av. İREM ÇELİK
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
