Gümrük Kaçakçılığı Suçu Nedir?
Dış Ticaret ve Gümrük Hukuku Nedir?
Türkiye’de yasal olarak avukatlık mesleğinde yoktur. Bu nedenle gümrük avukatı, ceza avukatı, boşanma avukatı gibi bir tanımlamada yoktur. Mevzuatta gümrük avukatı adında bir avukatlık dalı tanımlanmamıştır. Bütün avukatlar hukuk dallarının hepsinde bilgi sahibi olabilecek şekilde eğitim görürler. Ancak bir avukat hukuk dallarından birisine daha fazla eğilim göstererek, o alanda daha çok başarı elde etmiş ve bu nedenle uzmanlaşmış olabilir. Dolayısıyla halk arasında boşanma avukatı, gümrük avukatı gibi tabirler kullanılır. Bu nedenle makalemizde bizde bu tabiri kullanacağız.
Gümrük hukuku; ülkeler arasında ticaretin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan bir hukuk dalıdır. Gümrük hukuku alanı tanımlamadan önce gümrük kavramının tanımlanması gerekir. Gümrük; bir ülkeye ithal edilen veya bir ülkeden ihraç edilen herhangi bir eşyadan Gümrük Kanunu’na bağlı kalınarak alınan vergi olarak ifade edilebilir. Bu nedenle ithal veya ihraç edilen eşyalar ülkeye girip çıkarken devlet denetimine bağlı olurlar. Dış ticaret ve gümrük hukuku da gümrük konusunu oluşturan eşyaların devlet tarafından denetlenmesi sırasında oluşan uyuşmazlıkların çözümü ile ilgilenir. Gümrük hukuku alanında ortaya çıkan uyuşmazlıklar genellikle idari yargı alanında çözülür. Zira vergilendirme işlemi devlet ve vatandaşlar arasında yapıldığından gümrük konusu eşyayı da vergilendiren devlettir. Gümrük işlemlerinden ortaya çıkan uyuşmazlıklar sonucunda itirazın ve dava sürecinin doğru yürütülmesi gerekir. Zira itiraz ve dava sürelerinin kaçırılması veya yanlış hareket edilmesi, yüksek oranda idari para cezalarına neden olabilir.
Gümrük Avukatı Ne İş Yapar?
Gümrük hukuku karma bir hukuk dalıdır. İçerisinde çok fazla unsuz vardır. Vergilendirme, kaçakçılık, ithalat ve ihracat işleri, uluslararası sözleşmeler gibi birçok unsuru içerisinde barındırır. Gümrük avukatı bu kapsamda ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünü sağlar.
Gümrük avukatının yaptığı işler kısaca şöyle sayılabilir:
- Gümrük uygulamaları ile ilgili üretici, ithalat, ihracat yapan şirketlere hukuki danışmanlık ve dava takibi işleri,
- Gümrük vergileri hususunda ortaya çıkan uyuşmazlıklar hakkında hukuki danışmanlık,
- Uluslararası taşımacılık konusunda ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü,
- Uluslararası teslim ve ödeme şekilleri konusunda ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü,
- Gümrük işlemleri sırasında yetkili idare ve kurumlarla yazışma, izin ve talep işlemleri,
- Gümrük beyannameleri hazırlanması ve takibi,
- Gümrük işlemlerinden doğan para cezalarının itiraz süreci,
- Geçici depo ve antrepolarda bulunan eşyalarla ilgili gerekli takibin yapılması,
- Gümrükte el konulan eşyalarla ilgili sürecin yönetilmesi,
- Kaçakçılık fiilleri ile ilgili sürecin yönetilmesi.
Sayılan bu hukuki işler sınırlı sayıda değildir.
Gümrük Kaçakçılığı Suçu Nedir?
Ülkeye giriş veya çıkış gümrüğe tabi bir eşyanın gümrük işlemlerinin yapılmaması halinde gümrük kaçakçılığı oluşur. Kaçakçılık suçları kamu zararına neden olmaktadır. Zira gümrük işlemlerine tabi tutulan eşyadan devletin bazı mali haklar elde etmesi ve eşyanın ülkeye girişi/çıkışı yapılırken kontrolünün sağlanması kamuyu ilgilendirir. Her türlü eşya kaçakçılık suçunun konusunu oluşturabilir. Alkol ve sigara kaçakçılığı, petrol kaçakçılığı, silah kaçakçılığı, gümrük kaçakçılığı gibi her türlü eşya olabilir. Bütün bular kaçakçılık suçu kavramının içindedir. Gümrük kaçakçılığı suçu; ithalat ve ihracat kaçakçılığı olarak 2 şekilde işlenebilir. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 3. maddesinde kaçakçılık fiillerinin hangi hallerde oluşacağı ve cezası düzenlenmiştir.
İthalat Kaçakçılığı Suçu Nedir?
Eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye sokan kişi, bir yıldan beş yıla
kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Eşyanın, gümrük kapıları
dışından ülkeye sokulması halinde, verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır. (5607 sayılı kanun madde 3/1)
İhracat Kaçakçılığı Suçu Nedir?
İhracı kanun gereği yasak olan eşyayı ülkeden çıkaran kişi, fiil daha ağır cezayı
gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne
kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.(5607 sayılı kanun madde 3/8)
İthalat ve İhracat Kaçakçılığı Suçunda Cezayı Artıran ve İndiren Haller
- Kaçakçılık suçunun konusu oluşturan eşyanın değerinin fahiş olması hâlinde, verilecek cezalar yarısından bir katına kadar artırılır. Eşyanın değerinin hafif olması hâlinde verilecek cezalar yarısına kadar, pek hafif olması hâlinde ise üçte birine kadar indirilir. (5607sayılı kanun madde 3/22)
- Kaçakçılık suçunun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek ceza 2 katına kadar artırılır. (5607 sayılı kanun madde 4/1)
- Kaçakçılık suçu örgüt faaliyeti çerçevesinde olmamasına rağmen 3 veya daha fazla kişi tarafından işlenmesi halinde ceza 1/2 oranında artırılır. (5607 sayılı kanun madde 4/2)
Gümrük Kaçakçılığı Suçu Nedir?
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
