Güvenlik Soruşturması Nasıl Yapılır*2023
Öğretmen güvenlik soruşturması; Devlet Memurları Kanunu kapsamında sözleşmeli veya kadrolu olarak atanacak öğretmenler için zorunludur. 7070 sayılı 60. maddesine “Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendine; güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak” hükmü eklenmiştir. Eklenen hükmün Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülerek, Anayasa Mahkemesi’ne hükmün iptali için başvuru yapılmıştır. Anayasa Mahkemesi söz konusu hükmü; 13. 28. ve 128. maddeleri ile bağdaşmadığını ve bu nedenle Anayasa’ya aykırı olduğunu belirterek, hükmün iptaline karar vermiştir. (Anayasa Mahkemesi 24/07/2019 tarih ve E:2018/73; K:2019/65) Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı 29.11.2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Dolayısıyla bu tarihten itibaren öğretmenler hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmamıştır.
Ancak 07.04.2021 tarihinde “Meclis Genel Kurulu’nda Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırılması Kanunu’nun” teklifi görüşülmüştür. görüşmeler sonucunda 17.04.2021 tarihinde Meclis Genel Kurulu’nda Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırılması Kanunu Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
MADDE 1 – (1) Bu Kanun, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin kullanılmasına ilişkin temel ilkeleri, kimler hakkında yapılacağını, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğunu, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağını, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağını, Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ve çalışma usul, esaslarını, veri güvenliği ile verilerin saklanma ve silinme sürelerini düzenlemektedir.
Kanunun ilk maddesinde; güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının kimler hakkında yapılacağı, nelerin araştırılacağı ve bu bilgilerin nasıl kullanılacağı, hangi merciler tarafından araştırma yapılacağı konularının kanunda düzenlendiği belirtilmiştir.
Güvenlik soruşturması ve Arşiv Araştırması Kimler Hakkında Yapılır?
Meclis Genel Kurulu’nda Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırılması Kanunu’nun 3. maddesinde düzenlenmiştir.
MADDE 3 – (1) Arşiv araştırması, statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında yapılır.
(2) Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları hâlinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ile ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel, kamu
kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler, üst kademe kamu yöneticileri, özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılır.
Öğretmen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sadece kişinin kendisi hakkında yapılır. Yakınları hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmaz.
Aynı zamanda Meclis Genel Kurulu’nda Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırılması Yönetmeliği’nin 1. maddesinde arşiv araştırmasının şu kişiler hakkında yapılacağı belirtilmiştir:
- Türk Silahlı Kuvvetleri
- emniyet ve istihbarat teşkilatları
- ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel
- ilk defa veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar hakkında
güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır.
Arşiv Araştırması Nasıl Yapılır?
- Kişinin adli sicil kaydı araştırılır.
- Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlen aranıp aranmadığına bakılır.
- Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığına bakılır.
- Kişi hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesine veya hüküm açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin bir karar olup olmadığına bakılır. Aynı zamanda hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar tespit edilir.
- Kişi hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığı araştırılır.
Güvenlik Soruşturması Nasıl Yapılır*2023
Güvenlik Soruşturması Nasıl Yapılır?
Güvenlik soruşturmasına ev olarak arşiv araştırması da yapılır.
- Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin,
- Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin,
- Terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının,
mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilir.
Güvenlik Soruşturmasını Ve Arşiv Araştırmasını Kim Yapar?
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması;
- Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı,
- Emniyet Genel Müdürlüğü,
- mahalli mülki idare amirlikleri,
tarafından yapılır.
Güvenlik Soruşturmasını Ve Arşiv Araştırması Ne Kadar Sürede Yapılır?
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması talepleri ilgili makama ulaşmasından itibaren;
- arşiv araştırması en geç 30 işgünü,
- güvenlik soruşturması en geç 60 işgünü içerisinde
sonuçlandırılması gerekir. Ancak bu süreler hak düşürücü süre değildir. Bu süre içerisinde araştırma ve soruşturma tamamlanmasa dahi yetkili mercilerin işlemi yapma yetkisi sona ermez. Üstelik bu süreler geçtikten sonra dahi soruşturma ve araştırma yapılabilir. Sürenin geçmesi sebebiyle işlemin iptali için dava açılması hiçbir şeyi değiştirmez.
Soruşturma ve araştırma bilgilerini içeren raporlar asgari gizlilik derecesinde fiziki veya elektronik ortamda saklanır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının her evresinde kesinlikle gizliliğe uyulur. Soruşturma ve araştırma evre ve sonucu bilmesi gerekenlerden başkasına açıklanmaz.
Güvenlik Soruşturmasını Ve Arşiv Araştırması Sonucunun Olumsuz Olması Halinde Ne Yapılabilir?
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması herhangi bir nedenden dolayı olumsuz sonuçlanmışsa idare mahkemesinde dava açılması gerekir. Verilmiş olan kararın tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde idari işlemin iptali için idare mahkemesinde dava açılmalıdır.
Öğretmen Güvenlik Soruşturması Nasıl Yapılır
Güvenlik Soruşturması Nasıl Yapılır*2023
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
