Hükümlünün İyi Halli Olması Ne Demektir?
Şartlı tahliyenin bir diğer adı koşullu salıverilmelidir. Hapis cezasının bir kısmını cezaevinde iyi halli geçirilmesi durumunda cezanın kalan kısmı için dışarı çıkmasına izin verilmesidir. Hükümlü dışarı salıverilirken denetim altında tutulmak suretiyle cezasından şartlı olarak vazgeçilir. Hükümlünün bu halde yeni bir suç işlememesi ve yükümlülüklerine uygun davranması gerekir. Aksi takdirde koşullu salıvermenin geri alınması kararı verilir.
Koşullu salıverme ancak hapis cezalarının infazında uygulanmaktadır.
Şartlı Tahliyenin Şartları Nelerdir?
- Cezanın bir kısmının cezaevinde infaz edilmesi gerekir.
- Hükümlünün cezaevinde geçirdiği süreyi iyi halli olarak kullanmış olması gerekir.
- Mahkeme tarafından hükümlü hakkında koşullu salıverme kararı olmalıdır.
Tekerrür Halinde Koşullu Salıverme
Bir kişi daha önce işlediği suçun cezası kesinleştikten sonra belli bir süre sonra 2. suçun işlenmesi halinde uygulanan infaz rejimine mükerrirlere özgü infaz rejimi denir. Mükerrirlere özgü infaz rejiminden yararlanabilmek için şu süreler cezaevinde geçirilmelidir:
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının 30 yılı,
- Müebbet hapis cezasının 33 yılı,
- Süreli hapis cezasının 2/3’ünü,
Bu sürelerin infaz kurumunda iyi halli olarak çekilmesi durumunda koşullu salıverme hükümlerinden yararlanılabilir.
Şartlı Tahliye
Hükümlünün İyi Halli Olması Ne Demektir?
Hükümlünün cezasının kesinleştiği andan itibaren tüm geçen süre boyunca iyi halli olması şart değildir. Koşullu salıverme kararının verileceği tarihten iyi halli olması yeterlidir.
Koşullu Salıverme Kararı Kim Tarafından Verilir?
Koşullu salıverme kararı ancak mahkeme tarafından verilebilir. Koşullu salıverme kararının vermeye yetkili ve görevli mahkeme, infaz işlemlerinin yapıldığı yer İnfaz Hakimliğidir.
Şartlı Tahliye
Koşullu Salıverme Hükümlerinden Kimler Yararlanamaz?
- 2. defa tekerrür hükümlerinin uygulanması halinde koşullu salıvermeden yararlanılamaz.
- 4771 sayılı kanun gereği İdam cezası, hapis cezasına çevrilen hükümlüler şartlı tahliyeden yararlanamaz.
- Türk Ceza Kanunu’nda yer alan Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar, Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar, Milli Savunmaya Karşı Suçlar; kapsamında yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde, koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.
Koşullu Salıverme Kararının Geri Alınması
Koşullu Salıverme kararı verildikten sonra kişiye verilmiş olan ceza son bulana kadar denetim altında tutulur. Yani koşullu salıverme ile dışarı çıktıktan sonra denetim süresini kanuna uygun olarak geçirmelidir. Bu süre geçirildikten sonra kişinin infazı tamamlanmış olur.
- Koşullu olarak salıverilen kişi, denetim süresi içerisinde kasıtlı bir suç işlemişse koşullu salıverme kararı geri alınır. Ancak kişinin denetim süresi içerisinde işlediği suçun cezası kanunda adli para cezası olarak belirlenmişse koşullu salıverme kararı ger alınmaz. Yine işlediği suçun hapis cezası adli para cezasına çevrilmişse yine koşullu salıverme geri alınmaz.
- Koşullu salıverilen hükümlünün, kendisine yüklenen yükümlülüklere, infaz hâkiminin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi hâlinde koşullu salıverilme kararı geri alınır.
Koşullu salıverilme kararının geri alınması hâlinde hükümlünün;
- Sonraki suçu işlediği tarihten itibaren başlamak ve hak ederek tahliye tarihini (ilk işlediği suçtan dolayı kişiye verilmiş olan ceza süresinin tamamlanması) geçmemek koşuluyla sonraki işlediği her bir suç için verilen hapis cezasının iki katı sürenin,
- Yükümlülüklerine aykırı davranması hâlinde, bu yükümlülüklere uymama tarihi ile hak ederek salıverilme tarihi arasındaki süreyi geçmemek koşuluyla ihlalin niteliğine göre takdir edilecek bir sürenin, Ceza infaz kurumunda aynen çektirilmesine karar verilir. Koşullu salıverilme kararının geri alınmasından sonra aynı hükmün infazı ile ilgili bir daha koşullu salıverilme kararı verilmez.
Hak ederek tahliye tarihi; Bir kişiye işlemiş olduğu suçtan dolayı verilen cezanın infaz edilmesi sonucunda cezanın tamamlandığı tarihtir. Yani kişi 10 yıl hapis cezası almışsa; bu cezanın infazına 11.10.2020 tarihinde başlanmış olduğunu düşünelim; 4 yılını cezaevinde, 1 yılını denetimli serbestlikle, diğer 5 yılını da hiçbir yükümlülük olmadan koşullu salıverme hükümlerinden yararlanarak geçmesi halinde cezası 11.10.2030 tarihinde cezasının tamamı infaz edilmiş olacaktır. Bu tarihe hak ederek tahliye denir.
Koşullu Salıverme Kararının Geri Alınmasına İtiraz
Koşullu salıverme kararının geri alınmasına itiraz edilmesi mümkündür. İnfaz Hakimliği tarafından verilmiş olan bu karara karşı Ağır Ceza Mahkemesinde itiraz edilebilir.
Hükümlünün İyi Halli Olması Ne Demektir?
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
