İdari Dava Nasıl Açılır?
İdari davaların nasıl açılacağı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. maddesinde düzenlenmiştir.
İdari davaların açılması:
Madde 3 – İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır.
İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış dilekçeler ile açılır. Bu dilekçelere dava dilekçesi denir. Birden fazla idare ve vergi mahkemesinin bulunduğu yerlerde dilekçelere, mahkeme numarası belirtilmesine gerek yoktur. Davanın açılacağı yere göre “idare veya vergi mahkemesi başkanlığına” şeklinde yazılması yeterlidir.
Dava dilekçesinde bulunması gereken unsurlar vardır. Bu unsurlar İYUK’un 3. maddesinde düzenlenmiştir.
Bu maddeye göre dava dilekçesinde bulunması gereken unsurlar şunlardır;
- Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası: Davacının dava dilekçesini verirken tarafları belirtmesi gerekir. Ancak bu hüküm davacı tarafın gösterilmesi bakımından mutlaktır. Tabi ki bu dava dilekçesinde davalı tarafın gösterilmesi mecburiyetini ortadan kaldırmaz. İdari teşkilat yapısının karmaşıklığından dolayı bazı durumlarda davalı idare gösterilememekte veya yanlış gösterilmektedir. Bu halde dava dilekçesinin reddine karar verilmez. İYUK madde 15/1-c gereği, davalı idarenin gösterilmemiş veya yanlış gösterilmesi halinde mahkeme kendiliğinden hasım düzeltmesi yapar.
- Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller: Davanın konusu, dava dilekçesinin içeriğinden ve talep sonucunda anlaşılması gerekir. Örneğin işlemin iptali için açılan iptal davalarında; iptalin neden istendiği ve menfaatin nasıl ihlal edildiği belirtilmelidir. Veya tam yargı davalarında; idarenin hangi eylem ve işlemlerinden zarar görüldüğü belirtilmesi gerekir. Delillerin mevcudiyeti fazla ise dava dilekçesinde belirtilmek suretiyle ek olarak mahkemeye sunulabilir. Hakim, dava dilekçesinde gösterilen taleple bağlıdır. Davacının talebi dışında karar veremez.
- Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi: Davalı idare tarafından yapılan idari işlemin ilgiliye ne zaman tebliğ edildiği, dava dilekçesinde gösterilmesi gerekir. Eğer yazılı bildirim olmaksızın öğrenilmişte olabilir. Bu durumda öğrenme tarihi dava dilekçesinde belirtilmelidir. Herhalde mahkeme, davacı tarafından yazılan bu tarihlerin araştırmasını kendiliğinden yapar. Zira dava açma süresi işlemin tebliğinden veya öğrenmeden itibaren başlayacaktır.
- Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar: Konusu para olan davalarda uyuşmazlığın konusunu oluşturan miktar dava dilekçesinde belirtilmesi gerekir. Tam yargı davalarında hakim, dava dilekçesinde belirtilen miktarla bağlıdır. Miktarın TL cinsinden belirtilmesi gerekir. Ancak Danıştay’ın bir kararına göre; “kamu görevlilerine ilişkin olarak, idari işlemden kaynaklanan zarar, davanın açılması sırasında tespit edilemiyorsa miktar belirtilmeden dava açılabilir.” (DİBK E. 1983/1, K. 1983/10, KT. 20.12.1983) Bu durumda memur idari işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı maaş, yan ödeme vb. haklarını talep ederken miktar belirtmeksizin tam yargı davası açabilir.
- Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası gösterilir: Dava konusu vergi vergi cezasının türü, yılı, ihbarname tarihi, numarası varsa mükellef hesap numarası gösterilmesi gerekir.
Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenir. Dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur.
Dava dilekçesinde bu unsurların bulunması zorunludur. Bu unsurların belirtilmemesi veya eksik olması halinde “dava dilekçesi ret kararı” verilir. Dava dilekçesinin reddedilmesi; davanın reddi anlamında değildir. Dava dilekçesi reddedildiği zaman verilen süre içerisinde eksiklikler tamamlanarak, dilekçe yeniden mahkemeye sunulabilir. Ancak dava dilekçesinin 2. kez verilmesi halinde aynı yanlışlar yeniden yapılmışsa; dava reddedilir.
İdari Dava Dilekçesinin Verileceği Yerler
Dava dilekçeleri, davanın görüleceği yerlere verilir. İdare ve vergi mahkemeleri tarafından bakılacak davalara ilişkin dilekçeler bu mahkemelere; Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak bakacağı davalara ilişkin dava dilekçeleri Danıştay’a verilir.
Davacı davanın görüleceği, dolayısıyla dava dilekçesinin verileceği mahkemenin bulunduğu yerden farklı bir yerde bulunuyor olabilir. Bu durumda dava dilekçesinin ilgili yargı merciine gönderilmek üzere bulunduğu yerdeki vergi veya idare mahkemesi başkanlığına verebilir. Eğer bulunduğu yerde vergi ve idare mahkemeleri yoksa asliye hukuk hakimliğine verilmelidir.
İdari Davaların Açılması | İdari Dava Dilekçesi
İdari Dava Dilekçesi Üzerine Yapılacak İşlemler
Dava dilekçesi; Danıştay, idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına verildiğinde öncelikle harç ve posta ücreti alınır. Daha sonra deftere derhal
kayıtları yapılarak kayıt tarih ve sayısı dilekçenin üzerine yazılır. Dava bu kaydın yapıldığı tarihte açılmış sayılır. Davacılara, kayıt tarih ve sayısını gösteren imzalı ve mühürlü, pulsuz bir alındı kağıdı verilir. Davanın görüleceği yargı merciine gönderilmek üzere başka bir bölgedeki idare veya vergi mahkemelerine, bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk hakimliklerine, yabancı yerlerde ise Türk Konsolosluklarına verilen dilekçeler, en geç üç gün içinde Danıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlığına taahhütlü olarak gönderilir. Bu yerlerde harç pulları bulunmadığı takdirde bunlara karşılık alınan paraların miktarı ve alındı kağıdının tarih ve sayısı dilekçelere yazılır. Dava dilekçesinin verildiği ve kaydın yapıldığı tarihte dava açılmış sayılır.
Herhangi bir sebeple harcı veya posta ücreti verilmeden veya eksik harç veya posta ücreti ile dava açılmış olması halinde, otuz gün içinde harcın ve
posta ücretinin verilmesi ve tamamlanması hususu daire başkanı veya görevlendireceği tetkik hakimi, mahkeme başkanı veya hakim tarafından ilgiliye tebliğ olunur. Tebligata rağmen gereği yerine getirilmediği takdirde bildirim aynı şekilde bir daha tekrarlanır. Harç veya posta ücreti
süresi içinde verilmez veya tamamlanmazsa davanın açılmamış sayılmasına karar verilir ve davacıya tebliğ olunur.
Dava açıldıktan sonra posta ücretinde tebliğ işlemlerinin yapılmasını engelleyecek şekilde azalma olması halinde, otuz gün içinde posta ücretinin
tamamlanması daire başkanı veya görevlendireceği tetkik hakimi, mahkeme başkanı veya hakim tarafından ilgiliye tebliğ olunur. Tebligata rağmen gereği yerine getirilmediği takdirde bildirim aynı şekilde bir daha tekrarlanır. Posta ücreti süresi içinde tamamlanmazsa dosyanın işlemden
kaldırılmasına karar verilir. Bu kararın tebliği tarihinden başlayarak üç ay içinde, noksanı tamamlanmak suretiyle yeniden işleme konulması istenmediği takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilir ve davacıya tebliğ olunur.
İdari Dava Nasıl Açılır?
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
