İlamsız icra
İcra hukuku, borcunu ödeyemeyen borçlunun borcunun, alacaklının talebi üzerine devlet zoruyla taşınır ve taşınmaz varlıklarına el konarak karşılanmasını konu alan hukuk dalıdır.
İCRADA TAKİPLER
1-İlamlı icra
İlam, bir dava sonucunda mahkeme tarafından verilen kararı gösteren resmi belgeye denir. Bu kararla başlatılan icra takibi ise ilamlı icra takibidir. Takip konusu ise para alacağı, menkul teslimi, gayrimenkul tahliyesi gibi konulardır.
2-İlamsız icra
Herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın ya da senede dayanmaksızın başlatılan icra takibi ilamsız icradır. İlamsız icranın konusu sadece paradır.
İCRADA SENEDE BAĞLI TAKİPLER
1-KAMBİYO SENEDİNE BAĞLI İCRA TAKİBİ
Senet kambiyo senedi bağlanmış ise alacaklı genel haciz yolu ile takip başlatabileceği gibi kambiyo senetlerine özgü haciz yolunda tercih edebilir. Kambiyo senetleri: çek, bono ve poliçedir. Kambiyo senedine özgü haciz yolu genel haciz yolundan farklıdır .
Borçlu 5 gün içinde ödeme emrine itiraz edebilir ve itiraz doğrudan icra mahkemesine yapılır. İtirazın mutlaka dilekçe ile yapılması gerekir. Ödeme emrine itiraz doğrudan icra takibini durdurmaz. Sadece satışın yapılmasını engeller .Kambiyo senedine özgü haciz yolunda takip icra dairesinde başlatılır.
İcra müdürü takibi kabul edebilmesi için senet kambiyo senedi olmalı, senedin vadesi gelmelidir ve takipte bulunan alacaklının başvurma hakkına sahip olması gerekir.
2-SENEDE BAĞLI İCRA TAKİBİ
Kambiyo senetleri dışındaki senetlere dayanılarak da icra takibi yapılabilir. Senede dayanılarak yapılan icra takibi ilamsız icradır.
İCRADA TAKİPLERİ NEREYE YAPILIR
İcra takibi icra dairesine yapılır. İcra dairesi, İcra ve İflas Kanununu birinci derecede uygulamakla görevli ve icra teşkilatının en önemli organı konumunda olan asıl icra organıdır. İcra dairesi, icra mahkemesi hakiminin daimi gözetimi ve denetimi altında ise de, icra mahkemesine bağlı değildir.
İcra dairesi bağımsız olup, her daire ya da makam ile doğrudan yazışma yapabilir.
İcra dairesinin görevleri:
1-İcra takip talebini kabul etmek
2-Borçlu şahıs ya da şirkete ödeme ya da icra emri göndermek
3-Borçlunun mallarını haczetmek
4-Haczedilen malları satmak
5-Sıra cetveli düzenlemek
6-Elde edilen parayı sıra cetveline göre alacaklılar arasında paylaştırmak
7-Alacağını tamamen ya da kısmen elde edemeyen alacaklılara borç ödemeden aciz belgesi düzenleyerek vermek.
8-İlamlı icrada icranın iadesini gerçekleştirmek.
İCRADA İTİRAZLAR
1-İLAMLI İCRA
İlamlı icrada borç mahkeme kararı ile belirlendiği için borca itiraz edilemez. Borçlunun diğer itiraz sebepleri saklıdır. İtiraz yazılı ya da sözlü yapılabilir.
2-İLAMSIZ İCRA
İlamsız icrada, ödeme emrinin borçluya tebliğinden itibaren 7 gün içinde borçlu ilamsız icraya itiraz edebilir. İtiraz icra dairesine yapılır. İtiraz yazılı ya da sözlü yapılabilir. Borçlu 7 gün içinde ödeme emrine itiraz etmediği takdirde icra takibi kesinleşir. Alacaklı haciz aşamasına geçerek borçlunun malvarlığına haciz işlemi başlatır.
İCRADA İTİRAZIN SEBEPLERİ
İtiraz sebepleri maddi hukuka dayanabileceği gibi takip hukukuna dayanabilir. Maddi hukuktan kaynaklanan itiraz sebepleri:1-Borca itiraz-Borcum yoktur-Alacak hiç doğmamıştır-Borcu ödedim-Sözleşme geçersizdir-Alacak muaccel değildir-Alacaklı sıfatı yoktur.2-İmzaya itiraz.
Takip hukukundan kaynaklanan sebepler:-yetki itirazı-derdestlik itirazı-alacağın belirli olmadığına ilişkin itiraz-yeni mal edinilmediğine ilişkin itiraz.
İCRADA İTİRAZIN SONUÇLARI
Süresi içinde yapılan itiraz icra takibini durdurur. Yapılan itiraz alacaklıya tebliğ edilir. Alacaklı tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içinde itirazın iptal davası açabilir. İtirazın iptal davası genel mahkemelerde açılır. Alacaklı itirazın iptal davası yerine tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde itirazın kaldırılması davasını açabilir. İtirazın kaldırılması davası icra mahkemesinde açılır.1 yıllık ve 6 aylık süreler hak düşürücü süredir.
İCRADA GECİKMİŞ İTİRAZ
Borçlu bir kusuru olmadan farklı bir engel nedeni ile yedi gün içerisinde ödeme emrine itiraz etmemiş ise, itirazın sonradan geçerli bir sebeple yapılmasına gecikmiş itiraz denir. Gecikmiş itirazlar paraya çevirme işlemlerinin bitmesine kadar yapılabilmektedir. Gecikmiş itiraz konusunda borçlunun ödeme emrine itiraz etmesine engel olan nedenin ortadan kalmasından itibaren üç gün içerisinde itiraz etmesi gerekmektedir.
Engelin ortadan kalktığı tarihten itibaren üç günlük sürede yapılmayan gecikmiş itiraz geçerli değildir. Ve icra mahkemesinde süre aşımından reddedilmektedir. Gecikmiş itiraz konusunda yapılacak itirazlar icra mahkemesine yapılmaktadır gecikmiş itirazda hem itiraz edildiğinin hem de borçlunun mazeretinin ve bunun delillerinin bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde gecikmiş itiraz geçersiz sayılır.
İCRADA ŞİKAYET
Şikayet, icra takibinin taraflarına veya hukuki yararı bulunan diğer ilgili kişilere tanınmış bir hukuki çaredir ve icra ve iflas hukukuna özgüdür, dava ya da kanun yolu değildir. Şikayet ile icra dairesinin veya diğer icra organlarının kanuna veya hadiseye uygun olmayan işlemlerinin iptali veya düzeltilmesi ya da hiç yapmadıkları veya sürüncemede bıraktıkları işlemlerin yapılması sağlanır. Taraf takip işlemlerine karşı şikayet yoluna gidilemez. Şikayet kendiliğinden icra işlemlerini durdurmaz.
Şikayet sebepleri:
1-İşlemin kanun aykırı olması, kanun hükmünün hiç uygulanmaması ya da yanlış uygulanmasıdır.
2-İşlemin hadiseye uygun olmaması, kanun bazı hallerde icra müdürüne takdir yetkisi tanımıştır. Bu şikayet sebebi icra müdürünün takdir yetkisini somut olaya uygun kullanmamasından kaynaklanmaktadır.
3-Hakın yerine getirilmemesi, icra müdürünün görevi olan bir işi yapmaması, yapmayı reddetmesidir.
4-Bir hakkın sebepsiz yere sürümcemde bırakılması, icra müdürünün yapması gereken bir işlemi kanunda belirtilen ya da uygun bir süre içinde yapmaması hakkın sürüncemede bırakılmasıdır. Burada icra müdürünün işlemi yapmamada haklı bir sebebi olmamalıdır.
ŞİKAYET SÜRESİ Şikayet işlemin öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içinde yapılır. İşlem tebliğ edilmişse tebliğ tarihinden itibaren 7 gündür.7 günlük süre hak düşürücü süredir.7 günlük sürenin 2 istisnası vardır:
1- Bir hakkın yerine getirilmemesi veya sebepsiz yere sürüncemede bırakılması nedeniyle şikâyet 2- Kamu düzenine aykırı olan işlemler nedeniyle şikayettir. Bu 2 halde her zaman şikayet yoluna gidilebilir. Kambiyo senetlerine özgü şikayette senet kambiyo senedi niteliğinde değilse ve senet kambiyo senedi niteliğinde olmasına rağmen borçlu sıfatı oluşmamışsa 5 gün içinde şikayet yoluna başvurabilir. Diğer hallerde şikayet süresi genel haciz yolundaki şikayet ile aynıdır.
ŞİKAYET NEREYE YAPILIR icra ve iflas hukuku
Şikayet icra mahkemesine yapılır. Şikayet yazılı ya da sözlü bir şekilde yapılabilir. Şikayet kendiliğinden icra takibini durdurmaz.
İCRADA YETKİ
1-İLAMLI İCRA
İlamlı icrada yetki sorunu yoktur. Kişi istediği yerde ilamlı icra takibi başlatabilir.
2-İLAMSIZ İCRA icra ve iflas hukuku
İlamsız icrada yetki takibin başlatıldığı tarihte borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesidir. Sözleşmeden doğan alacaklar bakımından sözleşmenin ifa edileceği yer icra dairesi de yetkilidir.
İCRADA GÖREVLİ MAHKEME
İcrada görevli mahkeme icra mahkemesidir. İcra mahkemesinin görevleri:
1-İcra dairelerinin işlemlerine karşı yapılacak şikayetleri inceler.
2-Gecikmiş itirazları inceler. icra ve iflas hukuku
3-İtirazın kesin ve geçici kaldırılması taleplerini karara bağlar.
4- İcra takibinin iptaline ve talikine karar verir.
5- Hacizde mal borçlunun veya üçüncü kişinin elinde ise istihkak davalarına bakar.
6-Kıymet takdirine ilişkin kararlara karşı şikayetleri inceler.
7- İhalenin feshi talebini şikayet üzerine inceler.
8-Hacizde ve iflasta sıra cetveline karşı şikayetleri inceler.
9-İlamlı icra takibinde, gerektiğinde icranın geri bırakılmasına karar verir.
10-İpotek alacaklısının borcu almaktan ve ipoteği çözmekten kaçınması halinde ipotek kaydının silinmesine karar verir.
11-İcra suç ve cezalarına ilişkin kararlar verir.
İlamsız icra
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
