İrtikap Suçu Cezası

İrtikap Suçu Cezası

Türk Dil Kurumu tarafından irtikap;

kötü iş yapmak, yalan söylemek ya da hile yapmak olarak tanımlanmaktadır.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 250. maddesinin ilk fıkrası uyarınca görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlanması

veya bu yolda vaatte bulunulması için bir kimseyi zorlayan kamu görevlisi irtikap suçunun kanunda gösterilen unsurlarını gerçekleştirmiş olacağından cezai bir sorumluluğu gündeme gelecektir.

İrtikap Suçu Nedir? (TCK md.250)

İrtikap suçu  sadece kamu görevlileri tarafından işlenebilen bir suçtur.

Kamu görevlisi, TCK’nın 6. maddesinde “kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi” olarak tanımlanmaktadır.

Kanuni tanımdan yola çıkılarak kamu görevlisinin daha geniş çerçevede düşünülmesi ve sadece memur olarak anlaşılmaması gerekmektedir.

Örneğin avukatlar, bilirkişiler, askerler, mahkeme huzuruna çıkarılacak olan tanıklar da kamusal faaliyetin yürütülmesine katkı sağlamaları nedeniyle kamu görevlisi sıfatına haizdirler.

İcbar suretiyle irtikâp suçunun oluşabilmesi için; kamu görevlisinin, bir başkasını kendisine veya başkasına yarar sağlamaya veya bu yolda vaatte bulunmaya icbar etmesi gerekir. Bu icbarın, yürütülen görevin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmiş olması gerekir.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

İcbar ve ikna suretiyle işlenen irtikap suçundan dolayı yargılama yapmakla görevli mahkeme ağır ceza mahkemeleridir.

Mağdurun hatasından faydalanarak işlenen irtikap suçunda ise asliye ceza mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yani maddi menfaatin failin uhdesine geçtiği yer mahkemesidir.

İrtikap Suçu Cezası

• Bir kimseyi kamu görevinin sağladığı nüfuzdan faydalanarak yapacak olduğu işlem için icbar(zorlama) suretiyle menfaat sağlayan fail, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Kamu görevinin sağladığı güveni kötüye kullanarak hileli davranışlarla mağduru menfaat sağlamaya ikna eden fail, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Mağdurun hatasından faydalanarak menfaat sağlamış olan kamu görevlisi ise, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

İrtikap Suçu ile Rüşvet  Suçu farkı

1.İrtikap suçunu yalnızca kamu görevlileri işleyebilirken, rüşvet suçunu herkes işleyebilir. 2.İrtikap suçu tek taraflı bir suç iken, rüşvet iki taraflı bir suçtur. Bir başka deyişle, irtikapta yalnız kamu görevlisi cezalandırılır.

İrtikap Suçu Şikayete Tabi Mi 

İrtikap suçu kamu idaresinin güvenilirliğine karşı işlenen suçlardan olup şikayete tabi değildir.

Dolayısıyla suç şüphesinden haberdar olan yetkili makamlar herhangi bir şikayete tabi olmaksızın gerekli soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yapabileceklerdir.

Şikayete tabi olmayan irtikap aynı zamanda uzlaşma kapsamında da değildir.

İrtikap Suçu Cezası