İş Hukukun Temel İlkeleri | İş Kanunu
İŞ KANUNU
Kanunun amacı işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.
-Deniz ve hava taşıma işlerinde,
-50’den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,
-Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,
-Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde,
-Ev hizmetlerinde,
-(…)4 çıraklar hakkında,
Bu istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır. İş Kanunun kapsamında olan uyuşmazlıklar İş Mahkemesi tarafından görülen davalarda sonuca bağlanmaktadır.
Çalışma Süresi
Haftalık çalışma süresi, en çok 45 saattir.
-6 gün çalışılıyorsa günlük çalışma süresi 7,5 saat
-5 gün çalışılıyorsa günlük çalışma süresi 9 saat
– Hafta sonu Cumartesi veya Pazar 5 saat çalışılıyorsa hafta içi 8 saat
işyerinde geçici olarak en az 4 hafta işin durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için işsizlik sigortasından kısa çalışma ödeneği ödenecektir.
Fazla çalışma konusunda hesaplama; her bir fazla çalışma saati için, normal çalışma saati ücretinin üzerine yüzde ellisinin eklenmesi ile hesaplanmaktadır.
İş Hukuku Nedir?
İş hukuku işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinden doğan hukuki ilişkiyi düzenleyen alandır. İş Hukuku kapsam olarak da bireysel iş hukuku ve toplumsal iş hukuku olarak ikiye ayrılmaktadır.
Bireysel İş Hukuku
•İşçi ve işverenin iş ilişkisi
•İşçi ve işverenin iş ilişkisinin son bulması
•İş ilişkisinin son bulmasının sonuçları
Toplumsal İş Hukuku
•Toplu iş sözleşmeleri
•Sendikalaşma hareketleri
•Grev ve Lokavt
•Hak ve menfaat uyuşmazlıkları
•Hakem kuralları
İş Hukukun Temel İlkeleri
-İşçiyi koruma ilkesi
-İşçi yararına yorum ilkesi
-İşçinin kişiliğinin tanınması
-Eşit davranma ilkesi
İş Hukuku Davaları
İhbar tazminatı, Kıdem tazminatı, Hafta tatil ücreti, Fazla mesai ücreti, Hizmet tespit davası, Yıllık izin alacağı, Yurtdışı borçlanma ve yurtdışı emeklilik davaları, İşe iade davaları, İş kazası, İş kazası tespit davası, İş kazası tazminat davası, İş Hukukunda – İşçi Davaları Kıdem Tazminatı Davası
Kıdem Tazminatı
4857 sayılı İş Kanunu ile sınırları belirlenen kıdem tazminatı çalışanların haklarını güvence altına alan ve çalışma hakkını alabilmesini sağlayan bir tazminattır.
Kıdem Tazminatı Şartları
-Kurumda en az 1 yıl boyunca sigortalı olarak çalışılması
-İşverenin kanunda çalışanın kusurlu sayıldığı nedenler dışında çalışanı işten çıkarması
-İşveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle işten çıkma olması
-Askerlik görevi için işten ayrılma durumu olması
-Emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda gereken sigortalılık süresi ve prim gününün dolması
-Kadın çalışanın evlenmesi durumu olması
Kadın işçilerin evlendikleri tarihten itibaren bir sene içerisinde iş sözleşmesini kendi isteği ile feshetmesi durumunda kıdem tazminatı almaya hak kazanacağı belirtilmektedir. Bu tazminatı alabilmesi için kadın işçinin evlenmiş olması ve bir seneden fazla süredir iş yerinde çalışıyor olması gerekir.
-Çalışanın ölümü nedeni ile sözleşmenin feshi olması
İhbar Tazminatı
İşçi bildirim şartına uymadan işi bırakıp giderse işverene, iş verende bildirim şartına uymadan işçinin iş sözleşmesini sona erdirirse işçiye çalışma süresi dikkate alınarak ödenen tazminata denir.
İhbar Süresi Nasıl Hesaplanır?
İhbar süreleri işçinin kıdemine göre;
-6 aydan az çalışan için 2 hafta
-6 ay ile 1,5 yıl arası çalışan için 4 hafta
-1,5 yıl ile 3 yıl arası çalışanlar için 6 hafta
-3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta
İhbar süresi hesabı yapılırken bir hafta yedi gün olarak kabul edilir.
Yeni İş Arama İzni
Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için iş saatleri içinde ücret kesintisi yapmadan izin vermek zorundadır. İş arama izni günlük 2 saatten az olamaz. İşçi isterse, bu izin sürelerini birleştirerek kullanabilir.
Hizmet Tespit Davası
Bir iş yerinde sigorta bildirimi yapılmadan çalıştırılan işçilerin, sigorta yapılmadan çalıştıkları bu sürelerin sigortalı hale getirilmesi konusunda görevli olan ve yetkili olan mahkemelere açtıkları dava olmaktadır. Davada görevli mahkeme İş Mahkemeleri, bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
Hizmet Tespiti Davası Açılabilme Şartları
-İşçi ile işveren arasında hizmet sözleşmesinin bulunması gerekmektedir.
-İşçi hizmet ilişkisi kapsamında iş görme borcunu yerine getirmelidir.
-İşçinin sigortasız çalıştırıldığının veya sigorta primlerinin eksik ödendiği durumunun SGK tarafından daha öncesinden tespit edilmemiş olması gerekmektedir.
İş Hukukun Temel İlkeleri | İş Kanunu
