Kara Taşıma Hukuku Nedir | Taşıma Hukuku 2023
Taşıma Hukuku Nedir?
Taşıma hukuku veya taşımacılık hukuku, ulusal veya uluslararası çapta taşımacılık işlemlerini düzenleyen, taşıyan veya taşıtanın sorumluluklarını ve yükümlülüklerini belirleyen oldukça geniş ve kapsamlı bir hukuk dalıdır. Taşıma hukukuna ilişkin kanuni düzenlemeler, tek bir kanunda toplanmamış olup, oldukça dağınık bir durumdadır. Hukuk düzenimizde taşıma hukuku kurallarını içeren tek bir kanun bulunmamaktadır. Öte yandan, uluslararası taşımacılık işlemlerinde hangi ülkenin hukuk kurallarının uygulanacağı da çözümlenmesi gereken ayrı bir problemdir.
Dolayısıyla taşıma hukukuna ilişkin bir uyuşmazlıkla karşılaşıldığında, öncelikle somut olaya hangi hukuk kurallarının uygulanacağının tespit edilmesi gerekmektedir.
Taşıma hukuku, kendi içerisinde kara yoluyla taşımacılık, deniz yoluyla taşımacılık ve hava yoluyla taşımacılık olmak üzere üç ana başlığa ayrılmaktadır. Söz konusu bu dalın her biri, aslında birer alt hukuk dalıdır. 3 alt dala uygulanan hukuk kuralları birbirinden tamamen farklı ve bağımsızdır.
Lojistik Hukuku Nedir?
Lojistik; bir taşıma hizmetidir ve ham maddeden tüketiciye kadar geçen yollardaki tüm koşulların doğru olarak ilerlemesini sağlayan bir faaliyetler bütünüdür. Günümüzde artış gösteren lojistik hizmeti de yasalar ile çerçevelendirilmiştir.
Türkiye birçok farklı ülke ile ticaret yapmaktadır. Bunlar yapılırken deniz ve hava yolu kullanıldığı kadar kara yolu da kullanılmaktadır. Dış ticaretin ülkemize uygun şekilde yapılması için belirli kurallar olması gereklidir. Bunları ifade etmek için lojistik hukuku ve taşıma hukuku (Cmr Hukuku) düzenlenmiştir.
Lojistik hukuku ve taşıma hukuku (Cmr Hukuku) birlikte düzenlenmiştir ve birlikte ele alınmaktadır.
CMR Nedir?
Lojistik ve taşıma hukuku incelenirken ilk olarak bilinmesi gereken CMR kavramının ne olduğudur. CMR bir sözleşmedir. İlk defa Cenevre’de gerçekleşen toplantı 1956 yılında gerçekleşmiş ve toplantıda CMR gündeme getirilmiştir. Gündeme gelmesinin ardından kabul edilen sözleşme karayolu üzerinden taşımacılık ve ticaret yapılması için uyulması gereken kuralların bütününü kapsamaktadır. CMR bir belge olarak da tanımlanabilir. Yani sonuçta bu belgeyi almadan taşımacılık yapılması mümkün değildir çünkü uyulacak olan kurallar ve taşıma hizmetinin gerçekleşmesi tamamen CMR şartlarına bağlıdır.
Kara Taşıma Hukuku Nedir?
Taşıyan ile taşınan veya gönderenin arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalına, kara taşıma hukuku denmektedir. Kara taşıma hukukunun konusu, yolcu ve yüklerin güvenli ve zamanında taşınmasıdır. Kara taşıma hukuku, karayolları üzerinde yapılan taşımaları kapsamaktadır.
Bu kapsamda;
Yolcu taşımacılığı ile ilgili hususlar karayolları yolcu taşıma yönetmeliği kapsamında
Eşya taşımacılığı ise karayolları taşımacılık kanunu kapsamında gerçekleştirilmektedir.
Kara taşıma hukuku kapsamındaki kuralların çoğunluğu, taşıma sözleşmelerinin uygulanması üzerine düzenlenmiştir.
Kara Taşıma Hukukunun Özellikleri Nelerdir?
Kara taşıma hukukunun kendisine has özellikler mevcuttur.
Bu özelliklerden bazıları şu şekilde sıralanmaktadır;
Kuralların dağınık yapıda olması (kurallar birçok kanunla düzenlenmiştir)
Kuralların emredici yapıya sahip olması (taşıyıcının sorumlulukları konusu ağırlıklı olarak)
Sorumlulukların sınırlandırılmış olması (taşıyıcı sorumlulukları sınırlandırılmıştır)
Zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerinin kısa olması
Kara taşıma hukukunun özelliklerinden dolayı, bu kapsamda oluşan sorunların çözümü de ilgili mevzuatlara tam bir hakimiyet gerektirmektedir. Bu nedenle, kara taşıma avukatı İstanbul aramalarında bu konunun da araştırılması önem arz etmektedir.
Kara Taşıma Hukuku Nedir | Taşıma Hukuku 2023
Kara Taşıma Hukukunda Taşıyanın Hakları Nedir?
Taşıyanların sorumluluğu olduğu gibi bazı hakları da bulunmaktadır. Taşıyanın kara yolu taşıma yönetmeliği kapsamında gönderenle yapacağı sözleşmeden doğan hakları bulunmaktadır.
Bu haklar şu şekilde sıralanmaktadır;
Gönderen yapılan sözleşmede belirtilen tarihte yükleme yapmazsa
Belirtilen tarih ve saatte eşyaları yükleme yerinde bulundurmazsa
Bu durumlarda taşıyanın sözleşmeyi feshetme hakkı bulunmaktadır. Türk ticaret kanunu da taşıyana hak tanımaktadır, bu hak eşya tesliminde taşıma ücretinin ödenmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu durumda taşıyanın eşya üzerinde hapis hakkı bulunmaktadır. Özellikle bu konu iyi bilinmediğinden, birçok kara taşıma davaları açılmakta ve eşyanın teslimi talep edilmektedir.
DENİZ TAŞIMACILIĞI NEDİR?
Deniz taşımacılığı, ürünlerin gemilere yüklenerek bir ülkeden bir diğer ülkeye taşınmasıdır. Bu taşımacılık şeklinde özellikle karayolu ve hava yoluna göre daha ekonomik rakamlar söz konusu olur. Ayrıca herhangi bir hava muhalefeti olmadığı sürece de deniz taşımacılığı en güvenli taşımacılık şekillerinden biridir.
Teknolojinin devrim niteliğindeki gelişimi ve ürün çeşitliğinin en yüksek seviyesine geldiği günümüzde deniz taşımacılığı hiç olmadığı kadar önem kazanmıştır. Veriler dünya ticaretinin yüzde 90’lık kısmının deniz yolu ile gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Yani demir yolu, kara yolu ve hava yolu kalan 10’luk kısmı ancak karşılamaktadır. Bu rakam da dünya ticaretinde denizin ne denli önemli olduğunu açıkça göstermektedir.
Havayolu Taşımacılığı Nedir?
Dünyadaki ulaşım araçlarından biri olan uçaklarla yapılan taşımacılık işlemlerini havayolu taşımacılığı ismi verilmektedir. Dünya üzerindeki diğer lojistik yöntemlerine göre daha maliyetli olan havayolu taşımacılığı, son zamanlarda sık sık tercih edilmektedir. Uluslararası taşımacılıkta uzun mesafeler arasındaki önemli ve hassas eşyaların transferinde kullanılmaktadır.
Dünyanın en eski lojistik türleri olan kara ve demir yollarına oranla daha pahalı olmasına karşın çok daha hızlı transferler gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Dünyadaki uçak sayısının artması ve bu alanda hizmet veren lojistik firmalarının yaygınlaşmasıyla birlikte havayolu taşımacılığının önemi artmıştır. Ülkeler ve büyük şirketler arasındaki ithalat ve ihracat havayolu taşımacılığı aracılığıyla yapılmaktadır. Aynı zamanda küresel olarak hizmet veren firmalar, havayolu taşımacılığı ile müşterilerine ürün ulaştırmaktadır.
Havayolu Taşımacılığının Artıları
Teknolojinin ve lojistik sektörünün gelişmesiyle farklı avantajlarıyla ortaya çıkan havayolu taşımacılığında avantajlı noktalar bulunmaktadır. Avantajlarının başında hız ve güvenlik konuları gelmektedir. Havayolu transferlerinde güvenlik konusunda çok düşük oranda sorunlar yaşanmaktadır. Aynı zamanda acil yük taşıma işlemlerinde büyük avantaj sağlayan havayolu taşımacılığı sayesinde tüm mesafeler arasında hızlı taşımacılık yapılabilmektedir. Havayolu taşımacılığının olumsuz yönlerinin başında ise maliyet fazlalığı gelmektedir.
Yargıtay Kararları
4. Hukuk Dairesi 2021/25614 E. , 2021/11547 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
-K A R A R-
Dosya içeriğine göre uyuşmazlık, emtia taşıma sigorta poliçesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Buna göre; temyiz inceleme görevi 2797 sayılı Yargıtay Yasası’nın 14. maddesi ve Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nun 09/02/2018 tarihli, 2018/1 Sayılı Kararı ve 21.02.2018 tarihinde 30339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2018 tarihinde yürürlüğe giren İşbölümü Kararı uyarınca Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’ne ait olup, 6723 sayılı Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 21/2. maddesi ile değişik 2797 sayılı Kanun’un 60/3. maddesi gereğince dosyanın anılan Daireye gönderilmesi gerekmektedir.
SONUÇ: Dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 31/12/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
11. Ceza Dairesi 2019/2715 E. , 2021/12974 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ : Mühür bozma
Sanığın yokluğunda verilen 30.06.2015 tarihli hükmün, öncelikle dosyada bilinen en son adresi olan 24.09.2010 tarihli sorguda beyan ettiği adresine Tebligat Kanunu’nun 21/1. maddesine göre tebliğ edilmesi gerekirken, sanığın 11.12.2009 tarihli sorgusunda bildirdiği adrese gönderildiği, sanığın adresten taşınmış olması nedeniyle MERNİS adresine Tebligat Kanunu’nun 21/2. maddesi uyarınca 14.08.2015 tarihinde tebliğ edildiği, sanığın bilinen en son adresi yerine daha evvelden bildirdiği adrese gönderilen tebliğin usulsüz olduğu bu nedenle sanık müdafisinin öğrenme üzerine 06.10.2015 tarihinde hükmü süresinde temyiz ettiği anlaşılmakla, mahkemenin temyiz talebinin reddine dair 06.10.2015 tarihli ek kararı kaldırılarak yapılan incelemede;
5271 sayılı CMK’nin 231/8-son cümlesi uyarınca, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının kesinleştiği 08.12.2010 tarihinden, denetim süresi içinde ikinci suçun işlendiği 05.03.2013 tarihine kadar dava zamanaşımının durduğu gözetilerek yapılan incelemede;
TCK’nin 53. maddesinin uygulanmasında Anayasa Mahkemesinin 08.10.2015 tarihli, 2014/140 Esas ve 2015/85 Karar sayılı iptal kararının infaz aşamasında gözetilmesi mümkün görülmüştür.
Yargılamanın hukuka uygun olarak yapıldığı, iddia ve savunmada ileri sürülen hususların gerekçeli kararda gösterilip tartışıldığı, hukuka uygun yöntemlerle elde edilen delillerin değerlendirilerek fiilin sanık tarafından işlendiğinin tespit edildiği, suç vasfının doğru biçimde belirlendiği, cezanın kanuni takdir sınırlarında uygulandığı tüm dosya kapsamından anlaşılmakla, sanık müdafisinin temyiz nedenleri yerinde görülmediğinden hükmün ONANMASINA, 21.12.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
3. Hukuk Dairesi 2021/5517 E. , 2021/13237 K.
“İçtihat Metni”
Davacılar …, (kendi adına asaleten…i Hastanesi İnş. Turizm Taş İth. İhr. San ve Tic. A.Ş. aralarındaki tazminat davasına dair … 7. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 03/05/2016 tarihli ve 2013/657 E. 2016/105 K. sayılı hükmün bozulması hakkında Dairemizce verilen 23/12/2020 tarihli ve 2020/4265 E. 2020/8222 K. sayılı karara karşı davalı … tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Düzeltilmesi istenilen Yargıtay ilamında açıklanan gerekçelere göre düzeltme dileğinde ileri sürülen sebepler HUMK’nın 440. maddesindeki yazılı hallerden hiç birisine uymadığından vaki düzeltme isteğinin REDDİNE, 490,00 TL para cezasının düzeltme isteyenden alınarak hazineye gelir kaydettirilmesine, 20/12/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
