Marka Hukuku Avukatı | Marka Avukatı Diyarbakır
MARKA NEDİR?
Marka, bir işletmenin mal ve hizmetlerini, diğer işletmelerin mal ve/veya hizmetlerinden ayırmayı sağlayan işaretlere denir.
Markalar genel olarak iki ana başlık olarak ayrılır;
1. Hizmet markası: Bir işletmenin mal ve hizmetini diğer işletmenin mal ve hizmetinde ayırmaya yarayan işaretlere denir.
2. Emtia markası : Hizmete sunulan mal üzerinde meydana gelen, o malı diğer işetmelerin mallarından ayırmaya yarayan işaretlerdir.
Markaları işetmeleri ve marka sahipleri açısından da üç ana başlığa ayırabiliriz.
1. Ferdi bireysel marka: üzerinde gerçek veya tüzel kişilerin hak sahibi olduğu bir işetmeye ait olan ve o işletme tarafından kullanılan markadır. Elbirliği mülkiyeti veya paylı mülkiyet şeklinde kurulabilir. Marka üzerindeki hak sadece marka sahibine karşı ileri sürülebilir.
2. Ortak marka: Bir birliğe veya kooperatife üye olan marka kullanıcıların oluşturdukları ürünleri piyasaya sürmelerine denir. Kooperatifin veya birliğin belirlediği sembollere uymaları zorunludur.
3. Garanti Markası: Mal ve hizmetin bilinen kalitesini, hizmetini ve özelliklerini işaret eden sembollerdir.
Marka Sahibi Kimdir?
Marka sahibi ,markalarını kendi adlarına tescil ettirmiş gerçek veya tüzel kişilere denir.
Marka Sembolleri ve İşaretleri Nelerdir?
Markaların Korunması Hakkında 556 sayılı KHK’nın 5. maddesine göre ; ‘Marka, bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içerir’ denilerek nelerin marka olabileceği belirtilmiştir.
Bir markanın işaretinin taşıması gereken en büyük özelliği ayırt edici olabilmesidir. Ayırt edici olmayan işaretler marka sembolü olarak kullanılamaz. Günümüzde oluşan markaların bir çoğu sözcüklerden oluşmaktadır.
Sözcüklerden oluşan marka isimlerini sırlayacak olursak;
Kişi isimleri marka olabilir
İsimler gerçek, gerçeküstü, yabancı dilde veya anadilde olabilir
Seçilen kelimeler anlamlı veya anlamsız olabilir
Sloganlar marka olabilir
Anahtar nokta bu kelimelerin ayırt edici nitelik taşıyabilmesidir.
Şekiller: Şekil, bir ürünün(nesnenin) dıştan görünümü gerçek hayatta vücut bulmasıdır. Şekiller ayırt edici özellik taşıdıkları sürece ve ret sebeplerine takılmadıkları sürece marka olabilirler.
Harfler ve Sayılar: Harfler ve sayılar marka olarak tescil edilebilir. Ancak tek başına bir harf veya sayı marka olma niteliği taşımaz. Birden çok harf veya birden çok sayı bir araya gelerek ayırt edici özelliğe kavuşarak marka olma özelliğini gösterebilir.
Renkler: Her ne kadar 556 sayılı KHK’nın 5. maddesinde marka olabilecek işaretlerin arasında renklere yer verilmemişse de renkler marka olarak ayırt edicilik özellikleri sağlandığı takdirde tescil edilebilirler. Tek başına bir renk marka olma özelliği taşımasa da ren kendi içinde ayırt edici özelliğe kavuştuğunda marka olarak tescil edilebilir.
Fotoğraf: Kişiler kendi fotoğraflarını marka olarak kullanabilir. Fotoğrafın ayırt edici özelliği taşıması gerekir.
Marka Hukuku Avukatı | Marka Avukatı Diyarbakır
Markalar için Mutlaka Ret Nedenleri:
556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye göre marka olabilecek işaretler sayıldığı gibi nelerin kesinlikle markaya konu edilemeyeceği de sayılmıştır. Buna göre 556 sayılı KHK’nın 7. maddesinde düzenlenen mutlak ret sebepleri şu şekilde sıralanmıştır :
5. madde kapsamına girmeyen işaretler,
Aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer markalar,
Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer vb. hususları esas unsur olarak içeren markalar,
Meslek, Sanat veya Ticaret Grubu adları,
Mala esas şeklini, asli değerini veren işaretler
Halkı yanıltacak markalar,
Paris sözleşmesinin 2. mükerrer 6. maddesi kapsamı dışında kalmış fakat kamuyu ilgilendiren, halka mal olmuş ve ilgili mercilerin izin vermediği markalar
Tanınmış markalar,
Dini değerler ve sembolleri içeren markalar,
Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı markalar.
Bu sayılan kalemler mutlaka ret sebebidir. Markanın tescil işlemleri sırasında resen Türkiye Patent Enstitüsü tarafından araştırılıp, incelenecektir.
Marka Hukuku Avukatı | Marka Avukatı Diyarbakır
556 sayılı KHK’nın 8. maddesine göre tescil edilmiş veya tescil için başvuru yapılmış bir markanın sahibi tarafından itiraz yapılması durumunda aşağıdaki hallerde, marka tescil edilemeyecektir :
Tescil başvurusu yapılan marka, tescil edilmiş veya tescil için daha önce başvurusu yapılmış bir marka ile aynı ise ve aynı mal veya hizmeti kapsıyorsa,
Yukarıdaki hal dışında, markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer ise ve halk tarafından karıştırılma ihtimali varsa
Marka sahibinin ticari vekili veya temsilcisi tarafından markanın kendi adına tescili için, marka sahibinin izni olmadan ve geçerli bir gerekçe gösterilmeden başvuru yapılıyorsa,
Markanın tescili için yapılan başvuru tarihinden veya markanın tescili için yapılan başvuruda belirtilen rüçhan tarihinden önce işbu işaret için rüçhan tarihinden önce hak elde edilmiş ve belirtilen işaret sahibine markanın kullanımını yasaklama hakkını veriyorsa,
Tanınmış bir marka, farklı bir hizmet veya mal üzerinde kullanılmak amacıyla tescil edilmek isteniyorsa,
Tescili talep edilen marka, başkasına ait fikri veya sınai mülkiyet hakkını kapsıyorsa,
Ortak ve garanti markalarının sona ermesinden itibaren üç yıl içerisinde aynı veya benzeri olan marka için tescil başvurusu yapılıyorsa,
Tescil başvurusu, marka sahibini bertaraf etme amacı güdüyor, kötü niyet taşıyorsa,
Markanın yenilenmeme nedeniyle koruma süresinin dolmasından sonraki iki yıl içerisinde aynı veya benzer markanın, aynı veya benzer mal ve hizmetler için yapılan tescil başvurusu İTİRAZ ÜZERİNE reddedilir.
denilerek nispi ret sebepleri de açıklanmıştır. Nispi ret sebepleri de Türkiye Patent Enstitüsü tarafından araştırılıp karar verilecektir.
Marka Nasıl Tescil Edilir?
Başvuruda bulunabilmek için, başvuru sahibinin tacir olması, ticari işletmesinin bulunması şartı aranmamaktadır, gerçek kişiler de marka tescil başvurusunda bulunabilmektedirler. Her marka için ayrı bir tescil başvurusu yapılması gerekmektedir. Birden çok marka için tek bir başvuru yapılması mümkün değildir.
• tescil başvurusu,
• başvurunun TPE tarafından sınıflandırılması ve incelenmesi,
• başvurunun yayınlanması,
• başvuruya itirazların yapılması, itirazların incelenmesi,
• tescil belgelerinin verilmesi / tescil başvurusunun reddedilmesi,
aşamalarını içermektedir ve yaklaşık olarak 7-9 ay sürmektedir. Başvurusu eksiksiz yapılmış veya eksiklerini gidermiş ve süresi içerisinde hakkına itiraz yapılmamış veya yapılan itiraz kesin olarak reddedilmiş bir başvuru, tescil edilerek sicile kaydedilir. Başvuru sahibine de ‘’Marka Tescil Belgesi’’ verilir.
Marka tescilinin sağladığı korumanın süresi, tescil başvurusu tarihinden itibaren 10 yıldır. Bu süre, her 10 yılın bitiminden itibaren geçerli olmak üzere, 10’ar yıllık dönemler halinde ve sınırsız olarak yenilenebilmektedir. Tescilden sonraki herhangi bir 5 yıllık dönemde marka kullanılmaz ise markanın iptaline karar verilir.
Marka Hukuku Avukatı | Marka Avukatı Diyarbakır
Stajyer Av. İrem ÇELİK
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
