Miras Sözleşmesi Nedir
Miras Sözleşmesi Yapma Ehliyeti
Miras sözleşmesi yapma ehliyetini miras sözleşmesi ile ölüme bağlı tasarrufta bulunan kimse ile sözleşmedeki karşı tarafın ehliyeti açısından ikiye ayırarak incelememiz gerekiyor. Miras sözleşmesi ile her iki taraf da ölüme bağlı tasarrufta bulunuyorsa aşağıda sayacağımız şartlar miras sözleşmesinin her iki tarafı için de geçerli olacaktır. Ancak miras sözleşmesi ile sadece tek taraf ölüme bağlı tasarrufta bulunuyorsa, ölüme bağlı tasarrufta bulunmayan taraf genel ehliyet kurallarına tabi olacaktır. Genel ehliyet kuralları için avukatınıza danışarak daha geniş bilgiye sahip olabilirsiniz.
Miras Sözleşmesi Yapma Ehliyeti Şartları
Miras sözleşmesi yapma ehliyeti şartlarını inceleyecek olursak; miras sözleşmesi yapma ehliyeti için ölüme bağlı tasarrufta bulunan kişinin yani miras bırakanın taşıması gereken şartlar aşağıdaki gibidir:
Miras sözleşmesi yapacak kişinin ayırt etme gücüne sahip olması
Miras sözleşmesi yapacak kişinin ergin olması
Miras sözleşmesi yapacak kişinin kısıtlı olmaması
Miras Sözleşmesi Şekli
Miras sözleşmesi şekli incelendiğinde miras sözleşmesinin geçerli olması için resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmesi gerekir. Miras sözleşmesinin tarafları, arzularını resmi memura aynı zamanda bildirirler ve düzenlenen sözleşmeyi memurun ve iki tanığın önünde imzalarlar. Medeni Kanun resmi memur terimini kullansa da uygulamada Noter huzurunda miras sözleşmesi yapılmaktadır. Miras sözleşmesinin şekil şartı resmi vasiyetname tarzında olduğu için ‘’Vasiyetname’’ başlıklı makalemizin okunmasında da yarar vardır.
Miras Sözleşmesi Nasıl Yapılır? Miras Sözleşmesi Noterde Nasıl Yapılır?
Miras sözleşmesi nasıl yapılır diye sorulduğunda miras sözleşmesinin şeklini yukarıda belirtmiştik. Ancak kısaca miras sözleşmesinin şekil şartlarını yani noterde ne gibi işlemler yapılacağını aşağıdaki gibi sayabiliriz:
Miras sözleşmesinin taraflarının aynı anda noter önünde bulunmaları
Noterin miras sözleşmesindeki beyanları yazması ve metnin okunması
Miras sözleşmesi taraflarının metni tanıklar önünde imzalamaları
Mirasbırakanın, tanıklar önünde, belgeyi okuduğunu ve bunun son arzularına uygun olduğunu beyan etmesi
Miras sözleşmesine tanıklık edecek kişilerin şerh ve imzası
Miras Sözleşmesinin Çeşitleri
Miras sözleşmelerinin çeşitlerini Medeni Kanun ikiye ayırarak ‘’olumlu miras sözleşmesi’’ ve ‘’mirastan feragat sözleşmesi’’ olarak ele almıştır.
Olumlu Miras Sözleşmesi; Olumlu miras sözleşmesi, miras bırakan, miras sözleşmesiyle mirasını veya belirli malını sözleşme yaptığı kimseye ya da üçüncü bir kişiye bırakma yükümlülüğü altına girmesi için yapılır. Miras bırakan, bu sözleşmeyi yaptıktan sonra mal varlığında eskisi gibi serbestçe tasarruf edebilir; ancak, miras sözleşmesindeki yükümlülüğü ile bağdaşmayan ölüme bağlı tasarruflarına veya bağışlamalarına karşı itiraz edilebilir.
Mirastan Feragat Sözleşmesi; Mirastan feragat sözleşmesi, miras bırakanın, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat edilmesine ilişkin sözleşmesidir. Bu konuda ‘’Mirastan Feragat’’ başlıklı makalemizi de daha detaylı bilgi için okuyabilirsiniz.
Miras Sözleşmesinin Sona Ermesi
Miras sözleşmesinin sona ermesi değişik ihtimallere göre değerlendirilebilir. Bu ihtimallere göre miras sözleşmesinin sona ermesi; anlaşmayla, mirasçılıktan çıkarma sebebi durumunda, kararlaştırılan bedelin ödenmemesi gibi hallerde söz konusu olabilir.
Miras Sözleşmesinin Sona Ermesi Halleri
Miras sözleşmesinin sona ermesi hallerini aşağıdaki gibi inceleyebiliriz:
Öncelikle miras sözleşmesi, tarafların yazılı anlaşmasıyla her zaman sona erdirilebilir.
İkinci ihtimalde ise miras sözleşmesiyle mirasçı atanan veya kendisine belirli mal bırakılan kişinin, miras bırakana karşı miras sözleşmesinin yapılmasından sonra mirasçılıktan çıkarma sebebi oluşturan davranışta bulunduğu ortaya çıkarsa; miras bırakan, miras sözleşmesini tek taraflı olarak ortadan kaldırabilir.
Bir diğer ihtimalde miras sözleşmesi gereğince bir karşılık, bedel isteme hakkı bulunan taraf, bu karşılığın sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmemesi veya güvenceye bağlanmaması halinde sözleşmeden dönebilir.
Son ihtimalde ise mirasçı atanan veya kendisine belirli mal bırakılan kişi miras bırakanın ölümünde sağ değilse, miras sözleşmesi kendiliğinden ortadan kalkar. Miras bırakandan önce ölen kişinin mirasçıları, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ölüme bağlı tasarrufta bulunandan, miras sözleşmesi uyarınca elde ettiği ölüm tarihindeki zenginleşmeyi geri isteyebilirler.
Miras Sözleşmesinin İptali
Miras sözleşmesinin iptali açısından ölüme bağlı tasarrufların iptaline ilişkin genel kurallar ve hak düşürücü süreler burada da uygulama alanı bulur. Bu konuda ‘’Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali’’ makalemize de bakabilirsiniz. Burada kısaca miras sözleşmesinin iptal sebeplerini saymakla yetineceğiz:
Miras sözleşmesinde ehliyetsizlik
Miras sözleşmesindeki irade bozuklukları
Hata
Hile
Korkutma
Miras sözleşmesinin içeriğinin hukuka ya da ahlaka aykırı olması
Miras Sözleşmesinin şekil şartlarında eksiklikler
Miras Sözleşmesi ve Vasiyetname Farkı
Miras sözleşmesi ve vasiyetname farkı ilk olarak kendini ehliyet açısından gösterir. Vasiyetname yapabilmek için 15 yaşını doldurmak ve ayırt etme gücüne sahip olmak yeterliyken, miras sözleşmesinde kişinin ayırt etme gücüne sahip, ergin ve kısıtlı olmaması gerekir. İkinci olarak, vasiyetname el yazılı, resmi ve sözlü olarak yapılabilirken miras sözleşmesi ancak resmi şekilde yapılabilir. Bir diğer fark ise vasiyetnamenin ölüm anına kadar geri alınması mümkünken miras sözleşmesinde iki taraf var olduğu için istisnalar saklı kalmak üzere tek taraflı olarak miras sözleşmesini geri almak mümkün değildir.
Peki, Neden Vasiyet Yerine Miras Sözleşmesi Yapılmaktadır?
Vasiyetnamenin yapılması miras sözleşmesine göre daha kolay olduğu gibi vasiyetnameden dönülmesi de oldukça kolaydır. Miras bırakan el yazılı vasiyetnamesini yırtarak dahi vasiyetinden dönebilir. Vasiyetname ile kendisine mal bırakılacak ya da atanmış mirasçıların bu konuda yapabileceği hiçbir şey yoktur.
Ancak miras sözleşmelerinde durum daha farklıdır. Miras bırakan her istediğinde miras sözleşmesinden serbestçe dönemez. Bu anlamda sözleşme; atanmış mirasçıların ve lehine belli bir mal bırakılanların durumunu hem miras bırakan karşısında hem de yasal mirasçılar karşısında oldukça güçlendirir.
Miras Sözleşmesi Karşılıklı Olarak Yapılabilir mi?
Miras sözleşmesinin karşılıklı olarak yapılmasıyla kastedilen iki kişinin yapacakları bir sözleşme ile karşılıklı olarak birbirlerini mirasçı olarak atamaları ya da mal vasiyetinde bulunmalarıdır.
Örneğin iki yakın arkadaş birbirlerinin yasal mirasçısı olmadıkları halde bir miras sözleşmesiyle karşılıklı olarak birbirlerini mirasçı olarak atayabilir ya da eşler arasında yapılacak bir sözleşme ile satın alınan ortak bir konutun eşlerden birinin ölümü halinde diğerine kalacağı kararlaştırılabilir.
Miras Sözleşmesinin Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Şeklinde Yapılması
Ölünceye kadar bakma sözleşmesi gereğince, bir kişi diğer bir kimseye karşı ölünceye kadar bakma borcu altına girmektedir; buna karşılık, ölünceye kadar bakılacak olan kişi de bazı mallarını kendisine bakan kişiye devredebileceği gibi onu mirasçısı atayabilir ya da lehine mal vasiyeti yapabilir. Bu şekilde miras sözleşmesi, ölünceye kadar bakma sözleşmesi şeklinde de yapılabilir.
Miras Sözleşmesi Yapılırken Miras Bırakan Bir Bedel Talep Edebilir Mi?
Miras sözleşmesi bir miktar para, mal ya da hizmet karşılığında yapılabilir. Miras bırakanın mirasçısı olmayan bir kişiyi mirasçısı olarak ataması ya da mal vasiyetinde bulunması karşılığında böyle bir bedel talep etmesinde bir sakınca yoktur. Esasen sözleşmenin ölünceye kadar bakma sözleşmesi şeklinde yapılabilmesi de miras bırakanın mirasına karşılık bir bedel talep edebileceğini göstermektedir.
Miras Sözleşmesi İkiden Fazla Kişi Arasında Yapılabilir Mi?
Miras sözleşmesinde miras bırakanın karşısında tek bir kişi olabileceği gibi birden fazla kişi de olabilir. Keza, miras sözleşmelerinin ikiden fazla kişi arasında yapılması ve her birinin diğerini mirasçı ataması ya da lehine mal vasiyet etmesi de mümkündür.
Üçüncü Bir Kişi Lehine Sözleşme Yapılabilir Mi?
Miras sözleşmesinin miras bırakan ile mirasçı olacak olan kişi arasında çift taraflı olarak yapıldığından bahsettik. Peki, bir kişi başka bir kişi lehine sözleşme yapabilir mi? Bu soruya olumlu cevap vermek mümkündür.
