MANŞET

Paylı Mülkiyette Pay Oranı | Paylı Mülkiyet Beykoz

Paylı Mülkiyette Pay Oranı | Paylı Mülkiyet Beykoz

PAYLI MÜLKİYET NEDİR?

Paylı mülkiyet bir mal üzerinden birden fazla kişinin malik olmasıdır. Söz konusu bölünemeyen mal üzerindeki malikler, o mala payları oranında maliktir ve kendi payları oranında hak ve yükümlülük sahibidir. Malikler arasında bölünemeyen mala ilişkin olarak doğan paylı mülkiyet ortaklığı kanundan da doğabilir, yapılan sözleşmeden de doğabilir.

Paylı Mülkiyette Paydaşların Yapabileceği İşlemler / Paylı mülkiyette o mala malik olan paydaşlar diğer maliklerin rızası olmasa dahi,

Kendi payına ilişkin olan kısmı satabilirler.

Kendi payına ilişkin olan kısımda sınırlı ayni hak kurabilir.

Kendi payına ilişkin olan kısım üzerinde rehin tesis edebilirler.

Kendi payını devredebilirler.

Paylı Mülkiyette Pay Oranı Nedir?

Paylı mülkiyetteki pay oranları, bu mülkiyetin meydana gelmesini gerektiren hukuki muamele ile belli edilir ve tapu kütüğüne yapılan tescilde buna dayanır. Bu itibarla yapılan hukuki işlemde ve buna dayanan tescilde pay oranları gösterilmemiş ise, Medeni Kanun’un 688. maddesi gereği, ortaklara ait paylar birbirine eşit sayılır.

Paylı Mülkiyette Ortaklığın Giderilmesi Nasıl Sağlanır?

Paylı mülkiyete konu olan bir mal üzerindeki ortaklığın giderilmesi, tüm ortakların oybirliği ile yapacağı bir sözleşme veya İzale-i Şüyu Davası(Ortaklığın Giderilmesi Davası) ile sağlanır. Uygulamada ortakların oybirliği ile ortaklığı gidermeleri haline sık rastlamamaktayız. Oybirliği ile ortaklığın giderilmediği hallerde başvurulacak yol ise mahkemeden ortaklığın giderilmesini talep etmektir. Ortaklığın giderilmesi davası, Medeni Kanun 698. Madde hükmünde düzenlenmiştir.

Medeni Kanun 698- Paylaşma İstemi

“Hukukî bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir.
Paylaşmayı isteme hakkı, hukukî bir işlemle en çok on yıllık süre ile sınırlandırılabilir. Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmî şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne şerh verilebilir.
Uygun olmayan zamanda paylaşma isteminde bulunulamaz.”

Ortaklardan her biri ortaklığın giderilmesini isteyebilir. Bu takdirde paylı mülkiyeti hukuki bir işlem veya malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması nedeniyle devam ettirme yükümlülüğün bulunmaması önemlidir.

Paylı Mülkiyet Davası Nedir ?

Paylı mülkiyet söz konusu olduğunda mülkiyete tabi olan malın tek olduğu görülecektir. Bütün olan bu mal üzerinde birden fazla kişinin paya sahip olmasına paylı mülkiyet denir. Paydaşların başka bir şekilde kararlaştırılmadığı sürece payları eşit oranda bölünür. Paydaşlardan biri paylı maldan yararlanılmasına engel olduğunda ve bir zarar oluşmasına yol açtığında zarara uğratan paydaşa dava açılabilmektedir.

Paylı Mülkiyette Pay Oranı | Paylı Mülkiyet Beykoz

Paylı Mülkiyet Satılır mı?

Eşya üzerindeki mülkiyetin bölünebilir kısımları bakımından pay sahiplerinin hak ve yükümlülükleri söz konusu olabilmektedir. Bu bakımdan her paydaş, payı üzerinde diğer paydaşlardan bağımsız bir şekilde tasarruf hakkına sahiptir. Dolayısıyla da her paydaş payını diğer paydaşlardan bağımsız bir şekilde devredebilir ancak her paydaş bağımsız tasarruf yetkisine sahip olsa da bu konuda bazı sınırlamalar mevcuttur.

Bu sınırlamalar kanundan veyahut paydaşlar arasında kurulacak bir anlaşmadan doğabilir. Kanundan kaynaklanan sınırlamalardan biri; diğer paydaşların yasal önalım hakkıdır. Yani paydaşlardan biri payını satmak istemesi halinde diğer paydaşların kanundan kaynaklanan önalım hakkı söz konusudur. Burada belirtilmesi gereken bir husus ise yasal önalım hakkı yalnızca paylı mülkiyete tabi taşınmazlar için geçerlidir. Taşınır mallar bakımından böyle bir durum söz konusu değildir.

Paylı Mülkiyetin İcra Yoluyla Satışı

Bilindiği üzere muaccel olmuş bir borcun yerine getirilmemesi halinde borçlu icra yoluyla takip olunabilir. Bu yolla borcun takibi halinde borçlunun paylı mülkiyete tabi bir payı var ise alacaklı bunu haczedebilir, iflas masasına kaydedebilir ve icra yoluyla satışını isteyebilir.

Mirasta Paylı Mülkiyet

Miras yoluyla paylı mülkiyet kurulabilmesi için tüm mirasçıların elbirliğini bozduğuna dair yazılı istemi olmalı ya da bu yönde mahkeme kararı olmalıdır.

Paylı Mülkiyette Pay Oranı | Paylı Mülkiyet Beykoz

ELBİRLİĞİ İLE MÜLKİYET NEDİR?

Elbirliği ile mülkiyete ilişkin ortaklıkta mala birlikte malik olan kişilerin belirli payları yoktur, pay oranları net değildir ve tüm malikler söz konusu bölünemeyen malın tamamına etki edecek şekilde maliktirler ve elbirliği ile mülkiyet ortaklığı kanundan doğmaktadır.

Elbirliği İle Mülkiyette Paydaşların Yapabileceği İşlemler

Elbirliği ile mülkiyette maliklerin her biri bölünemeyen malın tamamına malik oldukları için herhangi bir hukuki işlem yapılacağı zaman birlikte hareket etmeleri gerekir, bunun sonucu olarak da malikler mal üzerindeki işlemleri oy birliği ile kararlaştırarak yapabilirler, tek başlarına ve diğer maliklerin rızası olmadan işlem yapamazlar.

Paylı Mülkiyet İle Elbirliği Mülkiyetinin Farkı

Paylı mülkiyette, ortaklık mülkiyet hakkının kazanılmasıyla birlikte kurulur. Elbirliği mülkiyetinde ise, ortaklık mülkiyetten önce ya kanunda öngörülen bir sözleşmeyle ya da kanun hükmüyle kurulur. Elbirliği mülkiyetinden önce ortaklar arasında kanundan kaynaklanan kişisel ilişki mevcuttur. Elbirliği mülkiyeti, kişiler arasında yapılan ihtiyari bir sözleşme ile kurulamaz. Yani, X ve Y şahısları kendi aralarında anlaşarak (sözleşme yoluyla) elbirliği mülkiyeti kuramazlar.

Paylı mülkiyet ise, iki veya daha fazla kişiyle birlikte sözleşme yapılarak tesis edilebilir. Elbirliği mülkiyeti kaynağını kanundan almaktadır, ya bir hukuki olayla ya da bir hukuki işlem ile vücut bulur. Paylı mülkiyette her ortağın üzerinde tasarruf edebileceği kendi payı vardır. Elbirliği mülkiyetinde ortakların tasarruf edebileceği kendilerine ait bir payları yoktur. Paylı mülkiyette, her ortak kendi payına bağlı hakları tek başına kullanabilir. Elbirliği mülkiyetinde ise, herhangi bir ortak diğer ortakların tamamının icazeti olmadan sınırlı sayıda bazı hakları tek başına kullanabilir.

Paylı Mülkiyette Pay Oranı | Paylı Mülkiyet Beykoz

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu