Resmi Belgede Sahtecilik Suçu
Resmi belgede sahtecilik suçu Tür Ceza Kanunu’nun 204. maddesinde düzenlenmiştir. Resmi evrakta sahtecilik suçu 3 şekilde işlenebilir:
- Resmi bir belgenin gerçeğe aykırı olarak düzenlenmesi veya sahte resmi bir belge üretilmesi,
- Gerçek resmi belgenin başkalarını aldatacak şekilde değiştirilmesi,
- Sahte resmi belgenin kullanılması.
3 seçimlik hareketten herhangi birinin işlenmesi halinde resmi evrakta sahtecilik suçu oluşacaktır.
Resmi belgede sahtecilik
Madde 204- (1) Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Resmi Evrakta Sahtecilik Suçu Nasıl Oluşur?
- Üzerinde sahtelik yapılan belgenin resmi belge olması gerekir,
- Belge başkalarını aldatmaya elverişli olması gerekir. Sahtecilik yapılan belgenin çok sayıda kişiyi aldatmaya elverişli olması gerekir. Eğer kişi dikkatsizliği, özensizliği yüzünden zarar doğmuşsa aldatıcılıktan bahsedilemez. Dolayısıyla suç oluşmaz.
- Belgenin zarar doğurma olasılığının olması gerekir. Somut bir zararın meydana gelmesine gerek yoktur. Zarar olasılığı yeterlidir.
Resmi evrakta sahtecilik suçunun oluşabilmesi için belgenin delil değerine sahip olması gerekir. Eğer delil değeri yoksa suç oluşmaz. Yani belgenin hukuki değeri olması gerekir. Bir hakkın doğmasına veya sona ermesine ilişkin ispat gücü olmalıdır. Örneğin vekaletname, nüfus cüzdanı, mahkeme kararı, pasaport, arsa tapusu gibi belgeler resmidir.
Belgenin gerçeğinin bir kişi veya kurum tarafından düzenlenmesi gerekir. Düzenleyen kişinin ad-soyadı veya imzası gibi unsurlardan anlaşılabilir.
Suçun konusunu oluşturan resmi belge mutlaka bir kamu görevlisi tarafından düzenlenen bir belge olması gerekir. Yani kamu görevlisinin o resmi belgeyi düzenlemekte yetkisi olmalıdır. Ancak kanunda bazı belgeler istisna tutulmuştur. Bu belgeler kamu görevlisi tarafından düzenlenmese dahi resmi evrakta sahtecilik suçu oluşabilir. Örneğin hisse senetleri, kambiyo senetleri, vasiyetname, hisse senedi, tahvil, emtiayı temsil eden belge.
Bazı resmi evrakların düzenlenmesi belirli şekil şartlarına tabi kılınmıştır. Örneğin bononun üzerinde tarihin yer almaması. bu durumda bono geçersiz olacaktır. Dolayısıyla bono sahte olarak düzenlense bile üzerinde tarih yoksa belge geçersiz olacağından suçta oluşmaz. Aynı zamanda sahte belgenin ibraz edilmiş olduğu kurum, belgenin gerçekliğini araştırmakla zorunlu kılınmışsa resmi evrakta sahtecilik suçu oluşmaz.
Resmi Evrakta Sahtecilik Suçunda Mağdur Kim?
Resmi evrakta sahtecilik suçunda mağdur daima devlet olarak kabul edilir. Çünkü bu suçta toplumun güveni zedelenir. Resmi evrakta sahtecilik başka bir kişi aleyhine işlense dahi bu kişi mağdur değil, suçtan zarar gören olarak yargılamaya katılabilir.
Resmi Evrakta Sahtecilik Suçunda Şikayet Var Mı?
Resmi evrakta sahtecilik suçu şikayete tabi değildir. Suçun işlendiğinin haberini alan savcılık soruşturmayı kendiliğinden başlatır. Ancak suçun soruşturulması ve kovuşturulması için zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Resmi Evrakta Sahtecilik Suçunun Cezası Ne Kadar?
Kamu görevlisinin düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir evrakın bir başkası tarafından sahte olarak düzenlenmesi halinde cezası, 2 yıldan 5 yıla kadar hapistir. Yine bu belgenin değiştirilmesi veya kendisi tarafından düzenlemese dahi kullanılması halinde aynı ceza hükmedilir. (TCK 204/1)
Resmi Evrakta Sahtecilik Suçunda Cezayı Artıran Haller
Bir kamu görevlisinin görevinden dolayı düzenlemeye yetkili olduğu bir belge üzerinde kendisinin sahtecilik suçu işlemesi halinde 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası alır. Görüldüğü üzere gerçek bir kişiye göre, kamu görevlisi daha fazla ceza alır. Ancak şuna dikkat edilmelidir ki, kamu görevlisi olduğu için cezası artırılmaz.
Bu suçu işleyen kamu grevlisinin o belgeyi düzenlemeye veya değiştirmeye yetkisi olması gerekir. Örneğin nüfus müdürlüğünde çalışan bir kamu görevlisinin nüfus cüzdanını gerçeğe aykırı düzenlemesi halinde suç oluşur. Ancak nüfus müdürlüğünde çalışan bir kamu görevlisi sahte bir vekaletname düzenlemesi halinde cezası artırılmaz, TCK 204/1’den ceza alır. (TCK 204/2)
Hukukta 2 türde belge vardır.
- Sahteliği ispat olana kadar geçerli resmi belge: Bu belgeler resmi kurumlar tarafından hazırlanır. Bu belgelerin aksi ispat olana kadar geçerlidir. Aynı zamanda bu belgelerin aksi başka delille ispatlanamaz. Örneğin mahkeme tutanakları.
- Aksi ispat olana kadar geçerli resmi belge: Bu belgelerde yine resmi kurumlar tarafından düzenlenmekle birlikte aksi her zaman ispat edilebilir. Örneğin kimlik, pasaport, trafik cezası tutanağı gibi belgeler.
Sahteliği ispat olana kadar geçerli olan belgeler üzerinde sahtelik yapılması halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Resmi belgede sahtecilik
Madde 204- (1) Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır.
Yargıtay Kararları
- Vatandaşlık almak için resmi evrakta sahtecilik yapılmış olması evlenmenin de geçersizliğini kılmaz.
Tarafların gerekli belgeleri hazırlayarak görevli memur önünde usulüne uygun şekilde evlenme iradelerini açıklamaları yeterli olup, bu evliliğin vatandaşlık hakkını alabilmek için yapılmasının evliliğin iptalini gerektiren sebeplerden olmadığı da dikkate alınarak, dosya içeriğinden anlaşıldığı üzere görevli memurların huzurunda ve usulüne uygun yapılan işlemler sonucunda meydana gelen suça konu evlenme akitlerinin sahteliklerinden söz edile-meyeceği, bu surette sanıkların üzerlerine atılı resmi evrakta sahtekarlık suçların unsurlarının oluşmayacağı, sanık Nuray’ın 26.10.2002 tarihinde işlenen suçla ilgisi olmadığı, sanık Mehmet’in ise sanıklardan Nuri ile Rıza’yı tanıştırmaktan başka bir eylemi olmadığı da gözetilmeden tüm sanıkların atılı suçlardan ayrı ayrı beraatleri yerine, şekil şartlarına uyulmadan evlilik işlemlerini yaptıklarından bahisle yazılı şekilde mahkumiyetlerine karar verilmesi… (11. Ceza Dairesi 2007/476 E., 2009/14320 K.)
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu
- KAMU GÖREVLİSİNİN RESMİ BELGEDE SAHTECİLİĞİ ve DOLANDIRICILIK
Oluş ve kabule göre Milas Hava Meydan Komutanlığında Maliye Astsubayı olan ve maaş tahakkuklarını hazırlayarak banka listelerine göre kurumundaki personelin hesaplarına yatırılmasını sağlamakla görevli olan sanığın, 2003 yılı Temmuz ayından 2007 yılı Temmuz ayına kadar Komutanlıkta doğru şekilde verile emirleri ve eki bordroları hazırladıktan sonra Mal müdürlüğüne ibraz edilen ve orada kalacak verile emirlerinde tazminat ve Aralık ayında tazminat artı bütçe dışı avans kalemlerinde artırmalar yaptığı, bu artırmalara uygun şekilde düzenlediği banka listeleriyle kendisinin ve bir kısım personelin hesaplarına para yatırılmasını sağladığı, bir kısım artırmalarla maaş hesabına aktarılan parayı da elden çektiği ve bu yolla toplam 147.973 TL. çıkar elde ettiğinin anlaşılması karşısında; TCK.nun 247. maddesinde düzenlenen zimmet suçunun oluşması için “
“kamu görevlisinin görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçirmesi”
” gerektiği, olayımızda ise suça konu paraların görevi dolayısıyla sanığa teslim edilmediği, düzenlediği sahte verile emirleri ve eklerini Mal müdürlüğüne vermek suretiyle hileli ve yasal olmayan yollarla fazla para ödenmesini sağladığı, bu durumda sabit eylemlerinin TCK.nun 204/2 ve 158/1-e maddelerinde düzenlenen zincirleme surette kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği ve kamu kurumu zararına dolandırıcılık suçlarını oluşturacağı gözetilmeden, (5. Ceza Dairesi 2010/9008 E., 2010/7908 K.)
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu
Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
