Sınır Dışı (deport) Kararları*2024
Türkiye’deki yabancı vatandaşları doğrudan etkileyen önemli bir konudur. Bu kararların kimlere karşı verilemeyeceği, hangi kurumların bu kararları aldığı ve bu kararların nasıl iptal edilebileceği, yabancı vatandaşlar ve hukuk profesyonelleri için hayati öneme sahiptir.
Sınır Dışı (Deport) Kararının Verilemeyeceği Kişiler
Türkiye’de sınır dışı kararı, belirli durumlar ve kişiler için uygulanamaz. Bu durumlar ve kişiler şunları içerir:
İnsan Haklarına Aykırı Durumlar
Sınır dışı edilecekleri ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı veya onur kırıcı cezalara maruz kalma ihtimali olan kişiler.
Sağlık ve Güvenlik Riskleri: Ciddi sağlık sorunları, yaşlılık veya hamilelik nedeniyle seyahat etmeleri riskli olan kişiler.
Tedaviye Erişim: Hayati tehlike arz eden hastalıklar için tedavileri devam ederken, sınır dışı edilecekleri ülkede tedavi imkanı bulunmayan kişiler.
İnsan Ticareti Mağdurları: Mağdur destek sürecinden faydalanmakta olan insan ticareti mağdurları.
Şiddet Mağdurları: Psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağduru olan kişiler, tedavileri tamamlanana kadar sınır dışı edilemezler.
Sınır Dışı Kararını Veren Kurumlar
Sınır dışı kararları, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü veya ilgili valilikler tarafından verilir. Bu kararlar, yabancı vatandaşların Türkiye’ye giriş yasağı süresini de içerir ve idarenin bu süreyi belirleme yetkisi geniştir.
Sınır Dışı Kararının Kaldırılma Yolları
Sınır dışı kararının iptali için iki ana yol bulunmaktadır:
Meşruhatlı Vize ile İptal: Sınır dışı kararı alan yabancılar, meşruhatlı (istizanlı) vize alarak Türkiye’ye giriş yapabilirler. Bu vize, evlilik, çalışma, eğitim veya tedavi gibi özel durumlar için alınabilir. Ancak, geçerli ve belgelendirilebilir bir neden sunulması gerekmektedir.
İdare Mahkemesinde İptal Davası
Sınır dışı kararları, idari işlemler olduğundan yargı denetimine tabidir. Yabancı vatandaşlar veya onların yasal temsilcileri, idare mahkemesinde iptal davası açabilirler.
İptal Davasının Açılma Süreci
İptal davası, kararın ilgiliye tebliğinden itibaren 7 gün içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücüdür; yani süre içinde dava açılmazsa, dava açma hakkı kaybedilir.
Sınır Dışı Kararı Verilmiş Yabancı Hakkında Türkiye’ye Giriş Yasağının Süresi Nedir?
Türkiye Cumhuriyeti’ne giriş yasağı en fazla 5 yıl sürelidir. Ancak hakkında ülkeye giriş yasağı kararı bulunan kişi Türkiye’nin kamu düzeni, kamu sağlığı veya kamu güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturma potansiyeline sahipse Göç İdaresi Genel Müdürlüğü bu kişiler hakkında ülkeye giriş yasağı süresini en fazla 10 yıl daha uzatabilir.
Terke Davet Süresi Nedir?
Hakkında sınır dışı kararı alınan yabancı kişilere, sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’den çıkış yapabilmeleri için 15 günden az olmamak üzere 30 güne kadar süre tanınır ve hiçbir harca tabi olmayan “çıkış izin belgesi” verilir.
Türkiye’yi terke davet edilenlerden, süresi içinde ülkeyi terk edenler hakkında giriş yasağı kararı alınmayabilir.
Kimler Hakkında Terke Davet Uygulanamaz?
Kaçma ve kaybolma riski bulunan, yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal eden, sahte belge kullanan, asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışan veya aldığı tespit edilen, ya da kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturan kişiler hakkında Türkiye’yi terke davet uygulanamaz ve Türkiye’den çıkış yapmaları için süre tanınamaz.
Hakkında İdari Gözetim Kararı Alınabilecek Kişiler Kimlerdir?
Kaçma ve kaybolma riski bulunan, yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal eden, sahte belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede ülkeden çıkış yapmayan, Türkiye’nin kamu düzeni, kamu sağlığı veya kamu güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturma potansiyeline sahip olanlar hakkında idari gözetim kararı alınabilir ve bu kişiler Geri Gönderme Merkezleri’nde (GGM) tutulabilir.
İdari Gözetim Süresi Nedir?
Geri Gönderme Merkezlerindeki idari gözetim süresi 6 ayı geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlemlerinin yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması hâlinde, en fazla 6 ay daha uzatılabilir.
Deport Cezası Nereden Öğrenilir?
Türkiye’den sınır dışı (deport) edilmiş yabancıların giriş yasağı ve deport cezası sorgulaması yapabileceği yetkili makam Türk Konsolosluklarıdır. Ancak yabancı hakkında sınır dışı (deport) kararı verilmiş olsa dahi kişi henüz Türkiye’de bulunuyorsa ve sınır dışı edilmemişse deport cezasını sorgulayabileceği yetkili makam Göç İdaresidir.
Sınır Dışı (Deport) Kararına İlişkin Tahdit Kodları Ve Süreleri Nelerdir?
V-69 kodu, ikamet izni iptal edilen yabancı kişiler hakkında uygulanır ve ülkeye giriş yapmalarına 5 yıl boyunca izin verilmez.
V-71 kodu, resmi makamlara bildirmiş olduğu adreste bulunamayan yabancı kişiler hakkında uygulanır.
V-70 kodu, sahte evlilik yapan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve ülkeye giriş yapmalarına 5 yıl boyunca izin verilmez.
V-77 kodu, Ahıska Türkü uyruklu olmadığı halde bu şekilde başvuruda bulunan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve yabancı uyruklu kişinin bir daha Ahıska Türkü uyruklu olarak başvuru yapmasını engellemek amacıyla konulur.
V-84 kodu, 10 gün içerisinde ikamet izni almak koşuluna bağlı olarak giriş yapan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve süreli giriş yasağı ancak 10 içerisinde ikamet izni almak adına yabancı şubelere başvurmamaları durumunda konulacaktır.
G-78 kodu, bulaşıcı hastalık taşıyan yabancı kişiler hakkında uygulanır. Bu kişilerin Türkiye’ye girişleri süresiz olarak engellenir fakat hatalı bir teşhis yapılmışsa ya da daha sonra yabancı uyruklu kişi tedavi olup sağlığına kavuşmuş ise, yapılacak olan başvuru neticesinde Türkiye’ye giriş yasağı kaldırılır.
G-87 kodu, genel güvenlik açısından tehlike arz etmekte olan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişiler sınır dışı (deport) edilir.
Ç-113 kodu, Türkiye’ye yasadışı giriş ve çıkış yapan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 2 yıl boyunca engellenir.
Ç-114 kodu, hakkında adli işlem yapılan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 1 yıl boyunca engellenir.
Ç-115 kodu, Türkiye’de suç işleyip de Türkiye’deki hapis cezasını tamamlayarak tahliye olan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 1 yıl boyunca engellenir.
Ç-116 kodu, genel ahlak ile kamu sağlığını tehlikeye atan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 1 yıl boyunca engellenir.
Ç-117 kodu, kaçak çalışan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 1 yıl boyunca engellenir.
Ç-118 kodu, ikamet izni iptal edilen yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 5 yıl boyunca engellenir.
Ç-119 kodu, Türkiye’de kaçak bir şekilde çalışan yabancı uyruklu kişilere, verilen idari para cezasının Türkiye’den çıkış esnasında ödenmemesi durumunda uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 5 yıl boyunca engellenir.
Ç-120 kodu, vize ya da ikamet ihlalinden kaynaklanan para cezasının ödenmemesi durumunda uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 5 yıl boyunca engellenir.
Ç-135 kodu, yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na aykırı davranan yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 5 yıl boyunca engellenir.
Ç-136 kodu, seyahat masraflarını ödemeyen yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin masrafları Türkiye Cumhuriyeti devleti tarafından karşılanır ve kişi hakkında Ç-136 tahdit kodu işlenerek tekrar giriş yapabilmesi için tüm bu masrafları ödemesi istenir.
Ç-137 kodu, terke davet edilen yabancı kişiler hakkında uygulanır ve bu kişilerin Türkiye’ye girişleri 5 yıl boyunca engellenir.
Ç-138 kodu Inat yolcu hakkında uygulanır, Türkiye’ye giriş yapması yasak olan yabancıların, ülkeye giriş yaparken bu durumlarının fark edilmesi halinde haklarında Ç-138 tahdit kodu işlenerek 5 yıla kadar Türkiye’ye girişleri engellenebilir.
Ç-141 kodu, Türkiye’de yada yurt dışında Türkiye aleyhine işlemiş olduğu adli ya da idari kanun ihlalinden dolayı ülkemize girişinin İç İşleri Bakanlığı tarafından yabancının pasaport bilgilerine işlendiği tahdit kodudur.
K kodu, kaçakçılık suçlarını işleyen ve hakkında yakalama kararı çıkan yabancılar için konulur ve bu kod ülkeye giriş yasağı vermeyebilir hatta yurtdışına çıkışı engelleme amacı ile de konabilir.
N-99 kodu, interpol kodudur, kendi ülkesinde ya da İnterpol sistemine üye bir ülke tarafından hakkında İnterpol arama bülteni çıkarılan kişiler bakımından konulur ve bu kod sebebiyle kişinin Türkiye’ye girişi engellenebilir.
O-100 kodu, Türkiye’de İl Göç İdaresi Müdürlüklerine sığınmacı olarak başvuru yapan yabancının beyan ettiği adreste bulunmadığı şikayet ya da rutin kontrol gibi uygulamalar ile tespit edilen ve ülkeye girişi yasaklanmış sığınmacı yabancılar hakkında uygulanır.
N-82 kodu, istihzan kodudur ve Türkiye’ye girişi ön izine bağlı olan yabancı kişiler hakkında uygulanır, hakkında bu kod konulmuş yabancı kişi Türkiye’ye giriş yapmak için ön izin almak zorundadır.
