Sınır dışı etme işlemleri başlamadan önce
SINIR DIŞI ETME (DEPORT ) KARARI
Sınır dışı etme süreci, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun(YUKK) Yabancılar başlıklı İkinci Kısmının Sınır Dışı Etme başlıklı Dördüncü Bölümünde, 52 ila 60 ıncı maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Sınır Dışı Etme Kararı
YUKK’nun 54 üncü maddesinde düzenlenen sebepleri ihlal edenler hakkında uygulanır. Kanunun açık lafzı gereği bu karar sadece valiliklerce alınabilir. Sınır dışı etme kararının değerlendirme ve karar aşaması en fazla 48 saat sürer.
Daha önce çıkarılan Türkiye’ye giriş yasağı kalkmış olsa bile. Vize ihlali cezasını, diğer idari para cezasını veya diğer resmi taleplerini ödemeyen yabancıların bu cezaları ödemedikçe Türkiye’ye girişine izin verilmeyecektir. Vize ihlal cezalarının nasıl hesaplandığı hakkında daha fazla bilgiyi sınır kontrol noktasından veya havalimanındaki vize ihlal ofisinden alabilirsiniz. Ayrıca vize ihlal cezaları havalimanındaki vize ihlal ofisine ödenebilir.
Deport nedir?
Türk hukuku “yabancı”yı Türkiye Cumhuriyeti ile hiçbir medeni bağı olmayan kişi olarak tanımlamaktadır. “Sınır dışı etme kararı”, yabancıların sınır dışı edilmesi ve Türkiye’ye girişinin yasaklanması anlamına gelir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda (bundan böyle “Kanun” olarak anılacaktır) öngörülen şartlar mevcutsa, bu kişiler Türkiye’de yurt dışından sınır dışı edilerek Türkiye’ye girişleri yasaklanır.
Sınır dışı edilme gerekçeleri nelerdir?
Sınır dışı etme işlemi, 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun (YUKK) “Yabancılar” Bölüm 2 Madde 4’te “Sınır Dışı Etme” başlıklı 52 ila 60. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Sınır dışı etme kararları, YUKK’un 54. maddesinde belirtilen gerekçeleri ihlal eden kişiler hakkında uygulanır. Kanunun açık ifadesine göre bu kararı ancak vali verebilir. Sınır dışı etme kararının değerlendirilmesi ve karara bağlanması aşaması 48 saate kadar sürebilmektedir.
Yabancıların Sınır Dışı Edilme Sebepleri
Yabancılar, Türkiye`ye giriş yaptıktan sonrasında kendilerine tanınan yasal zaman içinde bizim ülkemizde kalma hakkına sahiptirler. Ancak bu sürenin aşılması niteliğinde yada kalma süresi içinde bireyin hukuka aykırı hareket etmesi niteliğinde alakalı Kanun gereği yabancılar sınır dışı edilmektedirler. Kanunun 54 üncü maddesinde yer edinen durumlardan birinin yada bir kaçının oluşması niteliğinde, YUKK`nin 55 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, valiliğin sınır dışı etme sonucu alması zorunludur.
Türkiye’ye Süresiz Giriş Yasağı Uygulama Şartları
Aşağıda sayılanlar YUKK`nin 54 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer edinen kimseler olup haklarında sınır dışı etme sonucu alınır:
a) 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler (m.54/1-a),
b) Terör örgütü yada menfaat amaçlı kabahat örgütü yöneticisi, üyesi yada destekleyicisi olanlar (m.54/1-b),
c) Türkiye`ye giriş, vize ve ikamet izinleri için meydana getirilen işlemlerde reel dışı malumat ve düzmece belge kullananlar (m.54/1-c),
ç) Türkiye`de bulunmuş olduğu zaman zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar (m.54/1-ç),
d) Kamu düzeni yada amme güvenliği veya amme sağlığı açısından tehdit oluşturanlar (m.54/1-d),
e) Vize yada vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar yada vizesi iptal edilenler (m.54/1-e),
f) İkamet izinleri iptal edilenler (m.54/1-f),
g) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir öne sürülen nedeni olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler (m.54/1-g),
ğ) Çalışma izni olmadan çalmış olduğu tespit edilenler (m.54/1-ğ),
h) Türkiye`ye yasal giriş yada Türkiye`den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler (m.54/1h)
ı) Hakkında Türkiye`ye giriş yasağı olmasına karşın Türkiye`ye geldiği tespit edilenler (m.54/1-ı),
k) Uluslararası koruma başvurusu reddedilenler, internasyonal korumadan hariçte tutulanlar, internasyonal koruma başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilenler, internasyonal koruma başvurusunu geri çekenler, internasyonal koruma başvurusu geri çekilmiş sayılanlar, internasyonal koruma statüleri biten yada iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonrasında 6458 Sayılı Kanunun öteki hükümlerine bakılırsa Türkiye`de kalma hakkı bulunmayanlar (m.54/1-i),
Sınır dışı etme işlemleri başlamadan önce, yabancının taşıdığı engelleme kodunun türünü belirlemek gerekir. Fayda sağlamayan ancak kısıtlayıcı bir kısıtlama kodu varsa, yapılacak işlemler değişkenlik gösterir, prosedür faydalı kısıtlama koduna göre biraz daha karmaşıktır ve genellikle yabancıların bir avukat tutmasını gerektirir.
Yabancıların sınır dışı edilmesine Göç Kontrol Genel Müdürlüğü veya görevli Valilik karar verir. Bu, yabancıların ülkeye girişinin yasak olduğu süreyi belirler ve idarenin bu süre sınırını belirleme yetkisi çok geniştir. Ancak, bu çok geniş yetkinin kullanılması hukuka aykırılık veya hak kaybına yol açabileceğinden, kullanılan yetkiler için yargı yolu açıktır.
Meşruhatlı vize alınması nedeniyle sınır dışı kararı kaldırma
Sınır dışı etme kararına rağmen yabancıların Türkiye’ye giriş yapabilmeleri için seçeneklerden biri de geçerli bir vize almak. Sınır dışı etme kararı olan yabancılar, süresi dolmamış olsa bile geçerli evlilik, eğitim-öğretim, iş-tedavi vizesi sayesinde Türkiye’ye giriş yapabilirler. Bu vizelerin alınabilmesi için yukarıdaki sebeplerle destekleyici belgelerin vize başvuru sürecinde belgelenmesi gerekmektedir. Aksi halde başvuru reddedilecektir.
Eğer meslekten olmayan biri açıklamalı vize daveti için başvurursa, genellikle ret kararı verilir. Bu işlemlerin daha önce çalışmış bir avukat eşliğinde yapılması sağlıklıdır.
Bazı insanlar normal vize için başvuramazlar. Bu, bir terör örgütüne üye olmak veya vatana aykırı faaliyetler gibi nedenlerle sınır dışı edilme vakalarını ifade eder. Bu kişiler geçerli bir vize başvurusunda bulunamaz ve ülkeye giriş yapamazlar ancak sınır dışı etme kararının iptali için İdare Mahkemesinde açılan dava ve bu işlemin başarılı olması sonucunda sınır dışı etme kararı bozularak Türkiye’ye girişlerine izin verilir.
Sınır dışı etme kararına karşı dava
Mahkemeler sınır dışı etme kararlarına itiraz edebilir. Sınır dışı etme idari bir işlem olduğu için idari bir işlemdir. İdari işlemin iptali için idare mahkemesinde dava açılmalıdır. İdarenin yaptığı her türlü iş ve işlemler yargı denetimine tabi tutulabilir. Bu idari işlemler yargı önüne çıkarılmadıkça hukuka uygun kabul edilir. Yabancı hakkında sınır dışı etme kararı verilmesi halinde, kararı veren makam, gerekçeli kararı ilgili yabancıya veya bu yabancının kanuni temsilcisine bildirir.
Sınır dışı etme kararı verilen yabancı, hakkında verilen sınır dışı etme kararının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla idare mahkemesinde iptal davası açabilmektedir. Sınır dışı etme kararına itiraz niteliğinde olan bu davanın açılabilmesi için 7 günlük bir geri çekilme süresi bulunmaktadır. Bu dava, sınır dışı etme kararının tebliğinden itibaren yedi gün içinde sunulmalıdır.
Mahkemeye başvuruda bulunan kişi sınır dışı etme kararını veren makamlara da bildirimde bulunacaktır. Mahkeme başvurusu 15 gün içinde tamamlanır. Mahkemenin kararı kesindir.
Bu karara karşı İdare Mahkemesine yapılacak bir itiraz, normalde sınır dışı etme işlemlerinin yürütülmesini durduracaktır. Bu, kişinin sınır dışı edilmeyeceği ve mahkeme bir karar verene kadar Türkiye’de kalmaya devam edebileceği anlamına gelir. Ancak, teröre veya devlet gücüne karşı suçlardan sınır dışı edilen yabancılar yargılama sırasında sınır dışı edilebilir. Yabancılar, sınır dışı etme kararını veren idari kurumun bulunduğu yer idare mahkemesine itiraz etmelidir.
Deport Kararına Karşı Dava Yolunda Yetkili ve Görevli Mahkeme
Hakkında deport kararı uygulanan yabancı, deport kararının iptaline yönelik olarak açılacak olan iptal davasını işlemi uygulayan idarenin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açmalıdır.
Deport kararının nedenine bağlı olarak kişiye verilen kodun iptali ve kaldırılması için açılacak davada da kodu kişinin siciline işleyen idarenin bulunduğu yer idare mahkemesinde dava açılmalıdır.
Sınır dışı etme kararlarına karşı yargı ve yargı mercii
Hakkında sınır dışı kararı bulunan yabancının, sınır dışı kararının iptali için cezaevi idare mahkemesinde dava açması gerekir.
Sınır dışı etme kararının gerekçesine bağlı olarak, nüfus kütüğünde düzenlenen kodun iptali veya geri alınması durumunda, nüfus kütüğüne kodu giren idare organının bulunduğu yer idare mahkemesinde dava açılması gerekir.
İdari Denetim Kararları
İdari Gözaltı Kararı, sınır dışı kararına tabi olan aşağıdaki kişiler hakkında Valilik tarafından verilecektir:
Kaçmaktan ve kaybolma tehlikesi olanalar,
Türkiye’ye giriş ve çıkış kurallarını ihlal edenler;
Sahte veya asılsız belge kullananlar,
Haklı bir sebep olmaksızın süresi içinde Türkiye’den ayrılmayanlar.
Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturabilecek kişiler.
İdari gözaltı kararı olanlar tehcir kamplarında (GGM) tutulmaktadır.
Bir GGM’de idari gözaltı süresi 6 ayı geçemez. Ancak, işbirliği yapılmaması veya ülkesine ilişkin doğru bilgi veya belgelerin sağlanmaması nedeniyle sınır dışı etme işleminin tamamlanamaması halinde bu süre altı aya kadar uzatılabilir.
Eyalet hükümetleri, resmi izlemenin aylık olarak devam edip etmeyeceğini düzenli olarak değerlendirir. Gerekirse, otuz (30) günlük bir bildirim öngörülmez. Sürekli idari gözetim gerektirmeyenler derhal Bakanlığa bildirilir. Yabancılarla ilgili idari gözetim kararları, Milli Eğitim Bakanlığının uygun görmesi halinde kaldırılır.
6458 sayılı YUKK’nun 57 nci maddesinin 2 nci fıkrasında sayılan veya idari gözetimi sona eren yabancılar, idari gözetim yerine aşağıdaki yükümlülüklere tabi tutulabilir:
Belirli bir adreste kalın
Farkına varmak
Aile bazlı geri bildirim
İade tavsiyesi
Toplum hizmetlerine gönüllü olarak katılım
Garanti
Elektronik izleme
İdari denetim kararlarına karşı yasal işlem
İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması, aylık değerlendirme sonuçları gerekçesi ile birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine veya avukatına bildirilir. Aynı zamanda, tutuklu bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa, kararın sonucu, itiraz prosedürü ve süresi hakkında tutuklu veya yasal temsilcisi bilgilendirilir.
Sulh cezaya başvuru:
İdari gözetim altında bulunan kişiler veya yasal temsilcileri ya da avukatları, idari gözetim kararlarına karşı sulh ceza hakimliklerine başvurabilirler. Bu önerge idari gözetimi sona erdirmez. Başvuru idareye yapılırsa ceza davalarında derhal akredite sulh ceza hakimliğine tebliğ edilir. Hakim incelemeyi beş gün içinde tamamlar. Sulh hakiminin kararı kesindir.
Terke Davet Davetiyesi – Tahliye Çağrısı
İzinli sayılan yabancı uyruklulara herhangi bir ücret ödemeden “çıkış izni” verilir. Türkiye’yi zamanında terk etmesi istenenlere giriş yasağı uygulanmamalıdır. Süresi içinde Türkiye’den ayrılmayan yabancılar idari gözetim altına alınır.
Davet ve talep işlemleri, yabancı sınır dışı etme işlemlerinden çok daha avantajlıdır. Çıkış formalitelerine tabi yabancılara Türkiye’yi terk etmeleri için en az 15 gün süre verilir. Bu süre 30 gün ile sınırlıdır. Normal şartlarda vize ihlali yaptığı tespit edilen ve idare tarafından sınır dışı etme kararı verilen bir kişinin de ülkeyi terk etmesi emredilebilir. Bu idarenin takdirindedir,.
Aksi takdirde, çıkış emri için ön koşullar sağlanmış ve yabancı ceza kovuşturma makamları önüne çıkmış olsa bile sınır dışı etme işlemi yapılabilir. Sınır dışı edilenin kaçma, saklanma, göçmenlik yasağı, sahte evrakla işlem yapma vb. şüphesi varsa sınır dışı işlemleri uygulanmaz.
Türkiye’ye Süresiz Giriş Yasağı Uygulama Şartları
Türkiye’deki deport cezanızın kaldırılabilmesi için yabancılar hukuku avukatlarımızı arayabilirsiniz.
