Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Vasiyetnameler üç çeşittir: El yazılı vasiyetname, sözlü vasiyetname ve resmi şekilde vasiyetnameler.
Resmi vasiyetname, miras bırakanın okuma yazma bilip bilmemesine göre değişiklik göstermektedir.
Okuma yazma bilmeyen bir şahıs vasiyetname düzenlemek istediği zaman Noterlik, Konsolosluk veya Sulh hukuk hakimliğine, yanında iki tanık ile birlikte başvurur.
Sözlü olarak mirasını ne şekilde paylaşmak istediğini memura beyan eder. Miras memuru, sözlü olarak kendisine beyan edilen bu hususları yazılı hale getirir ve daha sonra yazılanlar iki tanık eşliğinde okunur.
Eğer miras bırakanın bütün arzuları bu vasiyetnameye yazılmışsa, miras bırakan parmak basarak imzalar, diğer tanıklar ve miras memurunun imzalaması ile de resmi vasiyetname geçerli hale gelmiş olur.
Okuma yazma bilenler, vasiyetnamelerini ister kendileri, isterse miras memuruna yazdıracak şekilde düzenlerler.
İki tanık ile birlikte bu vasiyetnameyi imzalarlar.
El yazılı vasiyetnameler, miras bırakanın başından sonuna kadar el yazısıyla yazdığı bir vasiyetname türüdür ve sıkı şekil şartlarına bağlanmıştır.
Bu vasiyet içerisinde bir bilgisayar yazısı veya başka birinin el yazısı olması halinde, geçersiz sayılmaktadır.
Geçerli olabilmesinin diğer bir şartı da tarihin belirtilmesidir.
Miras bırakan kendi el yazısı ile yazmak ve tarihi belirtmek zorundadır.
Sözlü vasiyetname, kanuna göre ancak belirli şartlar altında gerçekleştirilebilir. Miras bırakanın ani ölümü, deprem, sel vb. felaketlerde, başka türlü bir vasiyetname düzenlemek mümkün değilse, ancak bu halde sözlü vasiyetname düzenlenebilir.
Sözlü vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için, bu sözlü vasiyetin iki tanığa bildirilmesi gerekir. İki tanığın okuma yazma bilmesi şarttır.
Miras bırakanın ölümünün hemen ardından, bu tanıklar sulh hukuk hakimine başvurarak miras bırakanın sözlü vasiyetini yazılı hale getirirler.
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Türk Miras Hukuku
Ailenizden ya da size miras bırakan bir kişinin vefatıyla size bir miras intikal edebilir.
Türk hukukunda mirasçılar 2 şekilde ayrılmıştır: Yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar. Atanmış biri bulunmadığı halde Yasal mirasçıların kimler olacağı Türkiye’de zümre sistemi ile belirlenmiştir. (TMK mad. 496, 497)
Bu sistem 1.,2. ve 3. zümrelerden oluşmaktadır.
- Zümre miras bırakanın(vefat edenin) alt soyudur. Bu alt soy içerisinde çocukları ve torunları girmektedir. 2. zümre miras bırakanın annesi, babası ve onların altsoyudur.
- Zümrede ise miras bırakanın kardeşleri ve yeğenleri yer almaktadır.
- Zümre mirasçılar ise miras bırakanın büyükanne ve büyükbabaları ile onların altsoyudur. Miras bırakanın amcaları, teyzeleri, dayıları ve halaları 3. zümre mirasçılar olmaktadırlar.
Bu zümreler dışında kalan akrabalar, Türk Hukuku tarafından yasal mirasçı olarak kabul edilmezler. 3. zümreye kadar mirasçısı olmayan miras bırakanın mirası Türk Medeni Kanunu’na göre devlete kalır. (TMK 501)
Bunların dışında eşin miras hakkı ayrıca düzenlenmiştir. (TMK 499)
Eş zümre mirasçısı değildir. Eş her zaman zümrelerle birlikte mirasçı olur.
Sağ kalan esin miras alması için, miras bırakanın ölümü anında onunla evlilik bağının mevcut olması şartı aranmaktadır. Boşanmış eş miras alamaz. Miras bırakanın ölümü anında açılmış olan bir Boşanma Davası mirasa engel değildir.
Boşanma Davası kesinleşmeden eşlerden biri ölse, sağ kalan eş yine mirasçı olur. Ancak mirasçılardan biri Boşanma davasını devam ettirir ve Sağ kalan esin kusurlu olduğunu saptarsa, eş mirasçılıktan çıkarılır.
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Mirasçılık belgesi (Veraset ilamı) nasıl alınmaktadır?
Kimlerin mirasçı olduğu ve miras payları Mahkeme veya Noterliklere alınacak bir Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) ile hemen öğrenilebilir.
Mahkemeye yapılacak başvuru için gerekli belgeler:
-Sulh Hukuk Mahkemesine yazılacak talep dilekçesi
-Aile nüfus kaydı
Davayı herhangi bir mirasçının açması yeterlidir, bütün mirasçıların imzasına ya da bulunmasına gerek yoktur.
Mahkeme duruşma için gün verir veya aynı gün içerisinde çıkarılabilir. Bu mahkemenin yoğunluğuna bağlıdır.
Herhangi bir sorun çıkmadığı sürece ilk duruşmada belge alınır.
Özellikle yurtdışında yaşayan Türklerde ve vatandaşlığını değiştirmiş kişilerde, mirasçılık belgesi çıkarırken sıkça problemlerle karşılaşılmaktadır. Bunun nedeni çoğunlukla bazı mirasçıların Türkiye’deki nüfus kayıtlarında bulunmamasıdır.
Bu nedenle mirasçılığın resmi ve onaylı belgelerle ispatlanması gerekmektedir. Mirasçılardan birisinin Türk vatandaşı değil ise mirasçılık belgesini noterden alınamaz.
Bu durumda mirasçının mahkemeye başvurması ve yabancı olan mirasçının nüfus ve ikametgah belgelerinin dava dosyasına sunulması gerekmektedir. Böylece doğru bir mirasçılık belgesi çıkartılabilir.
Miras bırakan Türk vatandaşı ve Almanya’da miras olarak taşınmaz mal bıraktıysa (Örneğin ev, arsa) mirasçıların Almanya’dan Veraset ilamı almaları gerekmektedir.
Ancak vefat eden kişi Almanya’da taşınır mal bıraktıysa (Örneğin araba, para) bu durumda Türkiye’den alınmış olan Veraset belgesi Almanya’da kullanılabilir.
Türk hukukuna göre mirasçılık belgesinin (Veraset ilamı) çıkarma süresi yoktur. Ancak ölümden sonra 3 ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmesi gerekir.
Beyanname için de ilam gerekmektedir.
Beyanname zamanında verilmediğinde para cezasıyla karşılaşabilirsiniz. Bunun dışında mirasçıların, mirasın reddini isteme hakları vardır ve süresi ve TMK mad. 606’ ya göre 3 ay olarak belirlenmiştir.
Bunun dışında mirasın reddi süreye bağlanmıştır ve üç aydır.
Mirasın reddi sözlü veya yazılı bir beyanla sulh hukuk mahkemesine yapılır.
Bu beyanın yapılması gereken, yani “Yetkili Mahkeme” terekenin bulunduğu yer mahkemesi veya miras bırakanın vefat ettiği yer mahkemesidir.Mirasın reddi herhangi bir kayda veya şarta bağlanamaz.
Şarta bağlı olarak yapılan red beyanları geçersiz olur. Yani mirasçı bu hakkını öğrendikten sonra 3 ay içerisinde sulh hukuk mahkemesine başvurarak herhangi bir şart öne sürmeden mirası reddettiğini beyan etmelidir Aksi halde mirası kabul etmiş sayılır.
Süresi içerisinde usule uygun olarak red beyanında bulunan kimseye mirası reddetiğine ilişkin bir yazı verilir ve bu durum reddi miras kütüğüne yazılır. TMK 606:” Miras, üç ay içinde red olunabilir.
Bu süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendiklerini ispat edilmedikçe miras bırakanın ölümünü öğrendikleri; vasiyetname ile atanmış mirasçılar için miras bırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirdiği tarihten işlemeye başlar.”
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Türk Vatandaşı olup, Almanya’da miras bırakma durumunda;
Bir Türk vatandaşı öldüğü zaman ve Almanya’daki mirasının sadece taşınırmallardan (Orn. banka hesapları ) oluşması halinde, Veraset Anlaşmasının 14. maddesine göre mirasçılık hakkının kanıtlanması için bir Türk Mahkemesince verilen veraset kararı yeterlidir.
Bu Türk veraset ilamının da, Almanya’da kullanılabilmesi için, Apostil şerhi ile tasdik edilmesi gerekmektedir.
Bir Türk vatandaşının ölmesi ve Almanya’da miras olarak taşınmaz mal (Örn. kat, ev veya arsa) bırakması halinde, mirasçıların Veraset Anlaşmasının 17. maddesine bağlı 14/II. maddesine göre mirasçılık haklarını kanıtlamak üzere Alman Veraset İlamı almaları gerekmektedir.
Mirasçı Almanya’da oturduğu takdirde ölenin son oturduğu yer için yetkili bulunan Sulh Mahkemesine doğrudan başvurarak veraset ilamının çıkartılmasını talep edebilir.
Mirasçıların Türkiye’de oturması halinde, veraset ilamının çıkartılmasına ilişkin başvurunun ikamet yeri için yetkili bulunan Almanya’nın Yurtdışı Temsilciliğine (Almanya Büyükelçiliği veya Başkonsoloslukları) yapılması gerekmektedir.
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Alman vatandaşlarının Türkiye’de miras hakkı;
Bir Alman vatandaşı Türkiye’de veya Almanya’da olduğu ve Almanya’da miras olarak taşınır veya taşınmaz mal ( Örn. arsa veya banka hesaplarında para ) bıraktığı takdirde, mirasçıların Almanya’daki mirasçılık haklarını kanıtlamak üzere Almanya’da düzenlenecek bir Veraset İlamını temin etmeleri gerekmektedir.
Mirasçıların ikamet yerlerinin Türkiye’de olması halinde, veraset ilamı verilmesine ilişkin başvurunun oturdukları yer için yetkili bulunan Almanya’nın Yurtdışı Temsilciliğine (Almanya Büyükelçiliği veya Başkonsoloslukları gibi) yapılması gerekmektedir.
Mirasçının ikametgahının Almanya’da olması halinde doğrudan ölenin son oturduğu yer için yetkili bulunan Sulh Mahkemesine başvurarak veraset ilamı (mirasçılık belgesi) çıkartılması talebinde bulunur.
Bir Alman vatandaşı Türkiye’de veya Almanya’da olduğu ve Türkiye’de miras olarak taşınmaz mal bıraktığı takdirde, mirasçıların Türkiye’deki mirasçılık hakkını kanıtlamak üzere Türkiye’de düzenlenmiş olan bir veraset ilamını temin etmeleri gerekmektedir.
Bunun için mirasçılardan sadece bir tanesinin Türkiye’deki herhangi bir hukuk mahkemesine başvurması ve veraset ilamı çıkartılması talebinde bulunması yeterlidir.
Bir Alman vatandaşı Türkiye’de veya Almanya’da olduğu ve Türkiye’de miras olarak taşınır mal bıraktığı takdirde, Veraset Anlaşmasının 14. maddesine göre mirasçının Türkiye’de mirasçılık hakkını kanıtlaması için Almanya’da düzenlenmiş olan bir veraset ilamı yeterlidir.
Mirasçıların ikametgahlarının Türkiye’de olması halinde veraset ilamının çıkartılmasına ilişkin başvurunun ikamet edilen yer için yetkili bulunan Almanya’nın Yurtdışı Temsilciliğine (Almanya Büyükelçiliği veya Başkonsoloslukları gibi) yapılması gerekmektedir.
Mirasçının Almanya’da oturması halinde doğrudan ölenin son oturduğu yer için yetkili bulunan Sulh Mahkemesine başvurması gerekir.
Bu veraset ilamının Türkiye’de kullanılabilmesi için Apostil denen tasdik şerhiyle tasdik edilmesi gerekmektedir.
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Evlatlığın Mirasçılığı
Evlatlık ve evlatlığın çocukları (altsoyu), evlât edinen kişiye kan hışımları ile aynı kuvvette mirasçı olurlar.
Bununla birlikte evlatlığın kendi ailesi ile olan miras hukukundan kaynaklanan hakları da devam eder.
Örneğin; evlatlık ilişkisi kurulduktan sonra evlatlığın öz dedesinden kalan mirası almasına bir engel yoktur. (TMK. m: 500). Evlat edinen kişi ve akrabaları, evlatlığa mirasçı olmazlar.
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Evlilik dışı çocuğun miras hakkı var mıdır?
Baba yönünden evlilik dışı çocuğun mirasçı olabilmesi için 2 şart vardır: Çocuk evlilik dışı doğmalıdır.
Çocuk ile baba arasında soybağı kurulmalıdır.
Evlilik dışında doğmuş ve soybağı tanıma veya hakim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hışımlar gibi mirasçı olurlar (TMK. m: 498)
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Miras nasıl korunabilir?
Türk Medeni Kanunu’na göre; Murisin ikamet yeri Sulh Mahkemesi hakimi, istem üzerine veya re’sen tereke mallarının korunması ve hak sahiplerine geçmesini sağlamak üzere gerekli olan bütün önlemleri alır.
Bu önlemler, özellikle kanunda belirtilen hâllerde terekede bulunan mal ve hakların yazımına (defter tutma), terekenin mühürlenmesine, terekenin resmen yönetilmesine ve vasiyetnamelerin açılmasına ilişkindir.
Aşağıdaki sebeplerden birinin gerçekleşmesi hâlinde sulh hâkimi terekenin defterinin tutulmasına karar verir :
- Mirasçılar arasında vesayet altına alınmış olan veya alınması gereken kimse varsa,
- Mirasçılardan biri uzun süreden beri bulunamıyorsa ve temsilcisi de yoksa,
- Mirasçılardan veya ilgililerden biri, ölüm tarihinden başlayarak bir ay içinde istemde bulunursa (TMK mad. 590)
Yazımı yapılan tereke mallarından gerekenler mühürlenir. Mühürlenmeyen mallar için uygun koruma önlemi alınır. Mühür altına alma yazımdan önce de yapılabilir. (TMK mad. 591)
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Mirastan Red (çıkarma) nedir ve nasıl yapılır?
Türk hukukunda, bazı mirasçıların miras üzerinde saklı pay denilen bir miras hakkı vardır. Miras bırakan, kanunda yazılı şartlar dışında keyfi bir şekilde bu saklı paylı mirasçıların miras oranlarını değiştiremez.
Ancak bu saklı paylı mirasçılar kanunda yazılı hareketlerde bulunmaları halinde, miras bırakan tarafından mirasçılıktan çıkarılabilir.
Miras bırakanın saklı paylı mirasçıları; annesi, babası, eşi ve çocuklarıdır. Bu kişiler, miras bırakana karşı veya miras bırakanın yakınlarına karşı ağır bir suç işlemişlerse veya aile hukukundan doğan yükümlülüklerini yerine getirmemişlerse, miras bırakan saklı paylı mirasçılarını mirasından mahrum edebilir.
Ancak bu bir şarta bağlanmıştır; Miras bırakan kişi, ancak sebep belirtmesi halinde saklı paylı mirasçıları mirasından çıkarabilir. Sebep belirtilmemişse, saklı paylı mirasçılar hak sahibi olmaya devam ederler.
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Vasiyetname nasıl açılır?
Vasiyetnameyi düzenleyen ve saklayan daire veya saklamayı kabullenen ya da ölenin evrakı arasında bulan herkes sulh hakimine vermekle yükümlüdür (TMK mad. 595/2,537). Sulh hakimine verildiği günden itibaren en geç bir ay içinde, vasiyetnamenin sulh mahkemesince açılması gerekir (TMK mad. 596). Bunun için vasiyetnamenin açılacağı gün mirasçılara ve diğer ilgililere tebligat çıkarılarak davet edilir. Davete rağmen hiç kimse gelmemiş olsa bile vasiyetname açılır. Sulh hakimi vasiyetnameyi açıp okur ve durumu tespit eden bir tutanak düzenlenir. Hakim, katip ve hazır olan ilgililer tarafından imzalanır.
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Kimler Mirasçı Olabilir
Vasiyetname hangi hallerde iptal olunabilir ve nasıl yapılır?
Türk Medeni Kanununa göre belli hallerde vasiyetnamenin iptali davası açılabilir. TMK mad. 557’ye göre :
Eğer vasiyetname, miras bırakan kişinin tasarruf ehliyetinin bulunmadığı durumlarda yapılmış ise vasiyetnamenin iptali davası açılarak vasiyetname iptal ettirilebilir.
Vasiyetname hazırlanırken miras biracak olan kişi korku, aldatma, yanılma, kandırma ya da zorlama gidi davranışlara maruz kalmış ise vasiyetnamenin iptali istemiyle vasiyetnamenin iptali davası açılabilir.
Vasiyetname içerisinde yer alan beyanlar, hukuka aykırı olması durumunda vasiyetnamenin iptali davası açılabilmektedir.
Vasiyetnamenin ahlaka aykırı olması durumunda vasiyetname iptali gerçekleştirilebilmektedir.
Vasiyetname Medeni Kanunda belirlenmiş koşullara uygun olmadan hazırlanmış ise vasiyetnamenin iptali talep edilebilir.
Vasiyetnamenin iptali davası için zamanaşımı süresi vardır ve bu süre TMK 559 da şu şekilde düzenlenmiştir:
İptal davası açma hakkı, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın geçmesi tarihinin üzerinden, iyiniyetli davalılara karşı ön yıl, iyiniyetli olmayan davalılara karşı yirmi yıl geçmekle düşer.
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Miras paylaşımı davası nasıl açılır ve nasıl ilerler?
Mirasın paylaştırılması mirasçıların aralarında yapacakları anlaşma ile mümkündür.
Aksine düzenleme olmadıkça mirasçılar, paylaşmanın nasıl yapılacağını serbestçe kararlaştırırlar.
Ancak mirasçıların anlaşamaması durumunda ve vefat edenin Vasiyetnamesi bulunmuyorsa, her mirasçı mirasın paylaşımının mahkeme tarafından gerçekleştirilmesini miras paylaşımı davası ile talep edebilir.
Miras paylaştırılana kadar tüm mirasçılar tereke üzerinde el birliği ile mülkiyete sahiptirler.
Miras paylaşımı davası ile mirasçıların tereke üzerindeki elbirliğiyle mülkiyeti sona erer. Her bir mirasçının belirli tereke mali üzerindeki hakkı belirlenir.
Miras paylaşımı davası miras bırakanın son ikametgâh yeri Sulh hukuk mahkemesine verilecek dilekçe ile açılmaktadır.
Dava açmadan önce Mirasçılık Belgesinin temin edilmesi gereklidir.
Söz konusu davayı açmak için belirli bir süre yoktur, her zaman açılabilir ve mirasçılar mirasın paylaşımını isteyebilirler.
Mirasçılardan birinin istemi üzerine hakim, terekenin tamamını ve terekedeki malların her birini göz önünde tutarak, olanak varsa taşınmazlardan her birinin tamamının bir mirasçıya verilmesi suretiyle paylaştırmayı yapar.
Mirasçılara verilen taşınmazların değerleri arasındaki fark para ödenmesi yoluyla giderilerek miras payları arasında denkleştirme sağlanır.
Mirasçılar bir tereke malının bölünmesi veya özgülenmesi (taşınmazın her birinin birinin alması) konusunda anlaşamazlarsa, o mal satılır ve bedeli bölüştürülür.
Mirasçılardan biri istemde bulunursa satış artırma yoluyla yapılır.
Mirasçılar artırmanın şekli konusunda anlaşamazlarsa sulh hâkimi, artırmanın mirasçılar arasında veya herkese açık yapılmasına karar verir.
Haklı sebeplerin varlığı hâlinde, sağ kalan eşin veya miras bırakanın diğer yasal mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına da karar verilebilir.
Vasiyetname Çeşitleri Nelerdir Ve Vasiyetname Nasıl Çıkarılır?
Kimler Mirasçı Olabilir
Miras Davası Hangi Mahkemelerde Görülür?
Miras davası mahkemesi için görevli olan mahkeme, Sulh Hukuk Mahkemesi olmaktadır. Sulh Hukuk Mahkemesi ise mirasçının son ikametgah adresine göre belirlenmektedir.
Fakat davanın gidişatı ve duruma göre mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi’ne transfer edilmesi de söz konusu olabilir.
Özellikle tapu tescil gibi konularda dava, Sulh Hukuk Mahkemesi kapsamında değil, Asliye Hukuk Mahkemesince değerlendirilir.
