Denkleştirme Davası Nedir
Mirasta denkleştirme davası, tespiti ve edayı amaçlayan, kanuni mirasçının miras bırakanın sağlığında miras bırakandan karşılıksız olarak aldığı malların ve değerlerin, Kanunda düzenlenen koşulları oluşmuşsa, terekeye iadesini sağlayan bir kurumdur.
Denkleştirme davası hangi mahkemede açılır?
Denkleştirme davasının görüleceği yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.
Bu yetki kesin yetki kuralı olup mahkemece re’sen göz önüne alınır. Görevli mahkeme ise Asliye Hukuk Mahkemesidir. Denkleştirme davasının davacısı saklı paylı olsun olmasın yasal mirasçılardır.
Miras Denkleştirme Davasının Özellikleri
Miras denkleştirme davasına konu bir kazandırma varsa tümüyle mirasa iade edilecektir.
Miras denkleştirme davasına konu kazandırmalar sadece miras bırakanın sağlığında yaptığı kazandırmalardır.
Miras denkleştirme davasında, denkleştirmeyi talep eden de denkleştirmeyi yapmakla yükümlü olan da sadece yasal mirasçılar olabilir.
Bu sebeple vasiyetname alacaklıları, atanmış mirasçılar miras denkleştirme davasının tarafları olamazlar.
Miras Denkleştirme Davasının Tarafları
Miras denkleştirme davasının tarafları denkleştirme borçlusu ve denkleştirme alacaklısı olarak ifade edebileceğimiz iki taraftır.
Miras denkleştirme davasında denkleştirme borçlusu, miras bırakanın ölümü anında ‘’yasal mirasçı’’ sıfatına sahip olan ve denkleştirmeye tabi kazandırmayı almış bulunan kişidir.
Yasal mirasçı olma özelliği taşıyan bir kişi, miras bırakanın ölümünde mirastan yoksunluk, mirasçılıktan çıkarılma, mirastan feragat veya ret sebebiyle bu sıfatı kazanamamış sayılıyorsa miras denkleştirme davasında denkleştirme borçlusu olamaz.
Miras denkleştirme davasında denkleştirme alacaklısı olabilecek kişiler ise, sadece miras bırakanın ölümü anında onun yasal mirasçısı sıfatına sahip olanlardır.
Miras bırakanın Altsoyunun Durumu
Miras bırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi miras bırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tabidir ve dolayısıyla miras denkleştirme davasının konusunu oluşturur.
Bir de son olarak belirtmeliyiz ki altsoy açısından mirasçılık sıfatının kaybı halinde özel bir durum söz konusudur.
Mirasın açılmasından önce veya sonra mirasçılık sıfatını kaybeden mirasçıya ait geri verme yükümlülüğü, onun yerini alan mirasçılara, miras paylarında meydana gelen artış oranında geçer.
Dolayısıyla altsoy açısından miras denkleştirme davasında yine bir yükümlülük doğmuş olacaktır.
Miras Denkleştirme Davasında Zamanaşımı
Miras denkleştirme davasında zamanaşımı süresi Yargıtayca 10 yıl olarak belirtilmiştir. Ancak bu sürenin başlangıç anı için dikkat etmemiz gerekenleri açıklayacağız. Mirasta denkleştirme davasının açılabilmesi için terekenin paylaşılmış olması mecburiyeti bulunmamaktadır.
Paylaşmadan önce, paylaşma sırasında veya paylaşmadan sonra miras denkleştirme davası açılabilir.
Mirasta denkleştirme istemi mirasın paylaşılması tamamlanana kadar gerçekleştirilebilir. Başka bir anlatımla mirasta denkleştirme istemi miras paylaşılmadığı sürece zamanaşımına uğramaz.
Mirasın taksimi halinde ise taksimin yapılmasından itibaren on yıllık zamanaşımı süresi içinde mirasta denkleştirmenin istenmesi gerekir.
Denkleştirme davası ne zaman açılır?
Denkleştirme davasının mirasın paylaştırılması aşamasının sonuna kadar açılması gerekmektedir. Denkleştirmeye ilişkin talep hakkı genel zamanaşımı olan 10 yıllık zaman aşımı süresine tabidir. Denkleştirme, kazandırmanın denkleştirme anındaki değerine göre yapılmaktadır.
Denkleştirme Müessesesi nedir?
Denkleştirme uygulaması çalışma süresinin haftanın çalışılan günlerine farklı şekilde dağıtılmasıdır. İşçi ve işverenin anlaşması ile yani iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmeleri ile haftalık çalışma süresi haftanın çalışılan günlerine dağıtılabilir.
