Birden Fazla İdari İşleme Karşı Aynı Dilekçe İle Dava Açması
Anayasa’nın 141/4 gereği, Davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması, yargının görevi olduğu belirtilmiştir. Bu usul ekonomisinin bir gereğidir. Yani aynı yargı yerinin görevine giren ve çözümleri aynı olan idari uyuşmazlıklar, aynı dava içerisinde görülebilir. Böylece hemen zaman hem de masraflar bakımından avantaj kazanılmış olur. Bu nedenle İYUK’un 5. maddesinde bir düzenleme yapılmıştır.
Aynı dilekçe ile dava açılabilecek haller:
İYUK Madde 5 – 1. Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık yada sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir.
2. Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekir.
İlgili hükümde iki ayrı husus düzenlenmiştir:
- Bir kişinin birden fazla idari işleme karşı aynı dilekçe ile dava açması.
- Birden fazla kişinin bir veya birden fazla idari işleme karşı bir dilekçe ile dava açması.
Bir Kişinin Birden Fazla İdari İşleme Karşı Aynı Dilekçe İle Dava Açması
Birden fazla idari işlemin aynı dava dilekçesinde açılması halinde; dilekçe, mahkeme tarafından iki aşamada incelenir. Esasa ilişkin şartlar ve usule ilişkin şartlar.
1.Esasa İlişkin Şartlar
Dava konusu olan idari işlemler arasında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep- sonuç ilişkisinin bulunması gerekir. Örneğin bir devlet memuruna görevine gelmediği için disiplin cezası verilmiş ve bu cezadan dolayı başka bir ile atanması yapılmış olabilir. Bu işlem aynı maddi olaydan kaynaklandığı gibi aralarında hukuki bağlılıkta vardır. Bu halde bu iki idari işlemin iptali için aynı dava dilekçesinde iptal davası açılabilir.
2. Usule İlişkin Şartlar
- Başvurulacak yargı yeri ve kanun yolunun aynı olması:
Birden fazla idari işlemin aynı dava dilekçesinde açılabilmesi için aynı yargı düzenine ve aynı kanun yoluna tabi olması gerekir. Örneğin, idari işlemlerden birisinin konusu idare mahkemesinin alanına girerken diğer işlemin konusu vergi mahkemesinin alanına giriyorsa; bu kararlara karşı aynı dilekçe ile dava açılamaz. Zira aralarında hukuki bağlılıkta yoktur.
- Dava açma süresinin dolmamış olması:
Birden fazla idari işleme karşı aynı dava dilekçesi ile dava açılabilmesi için, bu idari işlemlere karşı dava açma süresinin dolmamış olması gerekir.
- Dava açma ehliyetinin bulunması:
Davacının bu idari işlemler bakımından dava açma ehliyetinin bulunması gerekir.
- Davalının aynı olması:
Aynı dava dilekçesi ile açılacak olan bütün idari işlemlerin aynı davalı tarafından yapılması gerekir.
Birden Fazla Kişinin Bir veya Birden Fazla İdari İşleme Karşı Bir Dilekçe İle Dava Açması
1.Esasa İlişkin Şartlar
Birden fazla kişi bir veya birden fazla idari işleme karşı ortak bir dilekçe ile dava açabilir. Bu durumda davacıların hak ve menfaatlerinde ortaklık bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebebin aynı olması gerekir. Örneğin kamulaştırma işlemine karşı maliklerin hepsi tek bir dilekçe ile dava açabilir. Maliklerin hak ve menfaatleri ortak olduğu gibi davaya yol açan maddi olayda aynıdır.
2. Usule İlişkin Şartlar
- Başvurulacak yargı yeri ve kanun yolunun aynı olması:
Birden fazla idari işlemin aynı dava dilekçesinde açılabilmesi için aynı yargı düzenine ve aynı kanun yoluna tabi olması gerekir. Örneğin, idari işlemlerden birisinin konusu idare mahkemesinin alanına girerken diğer işlemin konusu vergi mahkemesinin alanına giriyorsa; bu kararlara karşı aynı dilekçe ile dava açılamaz. Zira aralarında hukuki bağlılıkta yoktur.
- Dava açma süresinin dolmamış olması:
Birden fazla idari işleme karşı aynı dava dilekçesi ile dava açılabilmesi için, bu idari işlemlere karşı dava açma süresinin dolmamış olması gerekir.
- Dava açma ehliyetinin bulunması:
Davacının bu idari işlemler bakımından dava açma ehliyetinin bulunması gerekir.
- Davalının aynı olması:
Aynı dava dilekçesi ile açılacak olan bütün idari işlemlerin aynı davalı tarafından yapılması gerekir.
Birden Fazla İdari İşleme Karşı Aynı Dilekçe İle Dava Açması
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
