Bilinçli Taksirle Adam Öldürme*2023
İÇİNDEKİLER
Taksirli Suç Nedir,
Taksirli Öldürme Suçu,
Taksirli Öldürme Suçunun Nitelikli Hali,
Bilinçli Taksirle Adam Öldürme,
Taksirle Adam Öldürme Yaptırımı,
Taksirle adam öldürme TCK’da kişiye karşı suçlar kısmında hayata karşı suçlar bölümünde md.85’te düzenlenmektedir.
Öncellikle taksirli suç nedir yanıtladıktan sonra ardından taksirle adam öldürme konusuna geçeceğiz.
TAKSİRLİ SUÇ NEDİR
Taksir; TCK md.22’de dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesi şeklinde tanımlanmıştır.
Taksirli suçu kişi kasti olarak gerçekleştirmez. Ancak kişi hareketi gerçekleştirirken, ondan beklenen dikkati ve özeni göstermemekte, hareketin neticesini öngörmemektedir. Ancak hareketin sonucunda kanunda belirtilen bir suçun unsurları ortaya çıkmaktadır.
Kanun koyucunun amacı, hayatın kargaşasına karşı insanların hareketlerini diğer insanlara zarar vermeden, gerekli dikkat ve özeni göstererek gerçekleştirmesini amaçlamıştır.
Taksirli suçun unsurlarını 6 maddede sıralayabiliriz;
1- Fiilin taksirli bir suç olması gerekmelidir.
TCK md.22/1’de ‘’ Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır.’’ Diyerek taksirli şekilde suç işlenmesinin istisna olduğunu belirtmiştir. Suçlar kural olarak kasti şekilde işlendiği için bir suçun taksirli şekilde cezalandırılması için kanunda açıkça o suçun taksirli olarak cezalandırılabileceği açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
2- Neticenin öngörülebilir olması gerekir.
Fail, ortaya çıkan neticeyi kendi eğitim düzeyi, mesleği, yaşantısı, yaşı gibi nitelikleri de göz önünde bulundurarak tahmin edebilmesi gerekir. Burada faile kusur isnadı netice, oluş şekli gibi durumlar hakim tarafından değerlendirilecektir.
3- Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılmalıdır.
Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranıldığının tespiti yapılırken, objektif esastan hareket edilir. Dolayısıyla failin kişisel yeteneklerinin önemi bulunmaz. Hareketin neticesi ortak tecrübeye göre öngörülemiyorsa ve hukuken de böyle bir yükümlülük getirilmemişse, taksirli hareketten söz edilemeyecek, “kaza” ya da “tesadüf” olarak adlandırılan bu hal nedeniyle cezai sorumluluk gündeme gelmeyecektir.
4- Hareketin iradi olması gerekmektedir.
Hareketin iradiliği failin yapılan davranışı bilerek ve isteyerek tamamen kendi özgür iradesiyle gerçekleştirmesini ifade eder.
5- Neticenin istenilmemesi önemlidir.
Failin hareketi her ne kadar kendi isteğiyle de yapsa da ortaya çıkan neticenin olmasını istememesi gerekir. İsteme unsuru kast ile taksiri birbirinden ayırmaktadır.
6- Hareket ile netice arasında illiyet bağının olması gerekir.
Failin iradi olarak yaptığı hareketle ortaya çıkan netice arasında bir illiyet yani sebep-sonuç ilişkisi olması gerekmektedir.
TAKSİRLİ ÖLDÜRME SUÇU
Madde 85;
(1) Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Taksirle insan öldürme suçu herkes tarafından işlenebilen bir suç tipidir. Mağduru da herhangi bir insan olabilir. Suçun işlendiği anda mağdurun sağ olması suçun oluşması açısından yeterlidir.
Taksirle adam öldürme suçu serbest hareketli bir suç tipidir. Yapılan hareketin insan öldürme sonucuna elverişli olması gerekli ve yeterlidir.
TAKSİRLİ ÖLDÜRME SUÇUNUN NİTELİKLİ HALİ
TCK’nın 85/2. Maddesine göre aşağıdaki durumlardan herhangi birinin gerçekleşmesi nitelikli hal için yeterlidir.
Kanunda sayılı bu nitelikli halin oluşması için;
– Birden fazla kişinin ölmesi,
– Birden fazla kişinin ölmesiyle birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanması,
– Bir kişinin ölmesi ile bir kişinin yaralanması
– Bir kişinin ölmesiyle birlikte birden fazla kişinin yaralanması.
BİLİNÇLİ TAKSİRLE ADAM ÖLDÜRME
TCK md.22’ye göre taksiri; basit ve bilinçli taksir olarak iki şekilde tanımlamıştır. Bilinçli taksir; “kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi” şekilde tanımlanmıştır.
Basit taksir ve bilinçli taksir arasındaki temel farklılık ‘’öngörme’’ konusundadır. Basit taksirde kişi neticeyi öngörememektedir. Ancak bilinçli taksirde öngörme ancak adeta ‘’ne olursa olsun’’ mantığıyla hareket etmektedir. Ancak bu isteme unsuru kesinlikle olmayıp sadece fail kendi yetenekleri, durumu sonucu ortaya çıkan neticeyi gerçekleşmeyeceği düşüncesiyle hareket etmektedir. Ancak yine de neticenin gerçekleşmemesi için Yargıtay kararları ışığında da elinden geleni yapmak yükümlülüğü bulunmaktadır.
TAKSİRLE ADAM ÖLDÜRME YAPTIRIMI
Suçun basit hali iki yıldan altı yıla kadar hapis cezasını gerektirir.
– Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
– Bunun yanında TCK 22/3 gereği suçun bilinçli taksirle işlenmesi halinde faile verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır.
Bu cezalar suçun alt ve üst sınır cezalarıdır. Taksirle suçlarda cezalandırma failin kusuruna göre yapılır.
Bu TCM md.22/4-5’te açıkça yazmaktadır;
Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre belirlenir.
Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olur. Her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir.’’
Diğer önemli husus ise failin taksirli hareketinin kişisel hayatında çok büyük bir yıkıma sebep olduğu durumlarda kanun koyucu öngöremediği ve istemedi üstelikte hayatını çok büyük etkileyen bu netice sonucunda cezalandırmayı bunu göze alarak yapmayı söylemektedir.
Taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez; bilinçli taksir halinde verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir.
Taksirle Adam Öldürme
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
