Yapı Malikinin Sorumluluğu
Yapının güvenli ve uygun kullanımı için gerekli olan çevresel, sağlık, güvenlik ve emniyet önlemlerinin alınmasıdır. Yapı malikinin sorumluluğu, yapının kullanımının uygun şekilde yönetilebilmesi ve kullanıcıların güvenliğinin sağlanabilmesi için gerekli olan önlemleri almaktır. Yapı malikinin sorumluluğu, yapının yasalara uygun şekilde işletilmesi ve uygun ekipmanların kullanılmasını gerektirir.
Sorumluluğu, yapının kullanımı ve bakımının uygun şekilde yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlemek amacıyla çeşitli yasalar tarafından belirlenmiştir.
Türk Borçlar Kanunu madde 69’a göre ‘’Bir binanın veya diğer yapı eserlerinin maliki, bunların yapımındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden doğan zararı gidermekle yükümlüdür.’’ Madde devamında da intifa ve oturma hakkı sahiplerinin de binanın bakımındaki eksikliklerden doğan zararı malikle birlikte müteselsil şekilde gidermekle yükümlü tutulmuşlardır.
Uygun İlliyet Bağı
Sahibinin sorumluluğu kabul edilirse, hasara iddia edilen bir tasarım kusuru veya bakım eksikliği neden olmuş olmalıdır. Eğer illiyet bağı kurulursa yapı malikinin sınırsız hukuki sorumluluğu olduğu kabul edilir. Ayrıca nedensellik ilişkisini açıkça belirtmek gerekir. Bu illiyet ilişkisinin başka bir sebeple bozulması halinde bina malikinin o anki sorumluluğu sona erer. Bunlar mücbir sebep, mağdurun ihmalinin varlığı ve üçüncü kişilerin ihmalidir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 69. maddesinin devamında rücudan bahsedilmektedir. Örneğin, bir intifa hakkı ve kiracı, binanın bakımından kaynaklanan kusurlardan malik ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. Sorumlular bu sebeplerle diğer Sorumlulara karşı dava açma hakkına sahiptir ve bu haklardan yararlanabilirler.
Yapı Maliki Kimdir?
Bir mal sahibi, bir binanın veya yapının sahibidir. İnşaatçı ve mülk sahibi terimleri birbirinden farklıdır.
Bir başkasının arazisi üzerine inşa edilmiş ve daimi ikamet amaçlı olmayan bir kulübe, büfe. çardak, başkasının arsası üzerine kurulan binalar, mecralar gibi yapıların malikidir. Bu gibi durumlarda sorumluluk, tapuda kayıtlı “mali”nden ziyade “kusurlu bina veya yapının maliki”ne aittir.
Zamanaşımı/Sorumluluğun Süresi
TBK 69.maddesi, “haksız fiil sorumluluğu”nu düzenleyen bir maddedir. Dolayısıyla, TBK 69.madde bakımından, TBK 72.maddesinde düzenlenen zamanaşımı hükmü geçerli olacaktır.
TBK 69 vs. TMK 730
TMK 730.maddesi, taşınmaz malikinin sorumluluğunu düzenlemektedir. Burada bir taşınmazın, yasal sınırlarına aykırı olarak kullanılması sonucunda bir zararın ortaya çıkması söz konusudur. TBK 69.maddesinde ise, binanın ya da yapı eserinin yapımındaki bozukluk veya bakımındaki eksiklikten dolayı bir zarar söz konusudur.
