Boşanma Davası Nasıl Açılır ve Sonuçları Nelerdir?
Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir?
4721 sayılı Medeni Kanuna göre boşanma davası iki şekilde açılabilir:
Anlaşmalı boşanma davası,
Çekişmeli boşanma davası.
Anlaşmalı boşanma davası, makalemizde ayrıntılarıyla açıklanacağı üzere, her iki tarafın boşanmanın tüm sonuçları hakkında özgür iradeleriyle anlaşarak evlilik birliğini sona erdirmesidir.
Çekişmeli boşanma davası ise, taraflar arasında boşanmada hangi tarafın kusurlu olduğu, maddi ve manevi tazminat, nafaka, velayet, ev eşyalarının paylaşımı vb. gibi konularda çekişmenin yaşandığı bir dava türüdür. Çekişmeli boşanma davası, genel veya özel boşanma sebepleri olmak üzere iki kategorik sebebe dayanılarak açılabilir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır? (TMK 166/3)
Anlaşmalı boşanma davası, en az 1 yıl süren evliliklerde, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin açtığı davayı kabul etmesi hâlinde söz konusu olur. Kanun, bu hallerde evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı, taraflar da boşanmada anlaşmışsa evliliğin sürdürülmesinin manasız olduğu kabul edilir.
Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.
Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz (TMK 166/3).
Anlaşmalı Boşanma Davasının dinlenebilmesi için Medeni Kanunda bazı şartlar getirmiştir.
Evlilik ilişkisinin en az 1 yıl sürmüş olması
Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için evlilik ilişkisinin en az 1 yıl sürmesi gerekir. Evlilik ilişkisinden kasıt, taraflar arasında yapılan resmi nikahtan itibaren en az bir yıllık bir sürenin geçmiş olmasıdır. Taraflar arasında imam nikahı, nişanlılık ya da birlikte yaşama gibi hallerde geçen süre 1 yıllık süreye dahil edilemez.
Eşlerin mahkemeye beraber başvurmuş ya da bir eşin açtığı boşanma davasını diğer eşin kabul etmiş olması gerekir.
Taraflar ortak bir dilekçe ile başvurmaları sonucu anlaşmalı boşanma gerçekleşebileceği gibi eşlerden birinin usulüne uygun olarak açmış olduğu boşanma davasındaki tüm talepleri diğer tarafın kabul etmesi ile de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Ayrıca boşanma davası çekişmeli olarak açılmış ve devam etmekte iken tarafların anlaşmalı boşanma iradelerini açıklayan protokolü mahkemeye sunmaları ya da duruşma esnasında anlaşma şartlarını duruşma zaptına geçirmeleri ile de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir.
Tarafların hakim huzurunda boşanma iradelerini açıklamaları gerekmektedir.
Kanun, tarafların iradelerini hakim huzurunda özgürce açıklayabilmeleri için anlaşmalı boşanma için bu şartı getirmiştir. Hakim tarafların iradelerinin herhangi bir nedenle fesada uğradığını tespit ederse boşanma talebini ret edecektir. Tarafların boşanma iradelerini hakim huzurunda bizzat açıklamaları gerekmektedir. Boşanma, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olduğu için boşanma avukatının tarafların yerine geçerek boşanma iradesini açıklaması mümkün değildir.
Hakim, boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu ile ilgili düzenlemeyi uygun bulması gerekir.
Tarafların, hakime sunmuş oldukları anlaşma şartlarındaki maddi-manevi tazminat, nafaka (İştirak ve yoksulluk nafaksı), çocukların velayeti, çocuklar ile kişisel münasebet gibi hususların hakim tarafından uygun bulunması gerekir. Hakim gerek görürse bu şartlarda değişikliğe gidebilir. Ancak hakimin yapmış olduğu bu değişiklikler taraflarca kabul edilmesi durumunda anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Aksi durumda dava çekişmeli boşanma davasına döner. Ancak uygulamada hakimler genelde tarafların anlaşma sağladıkları şartları kabul ettiklerinden bu durum ile pek karşılaşılmaz.
Anlaşmalı boşanma süreci nasıl işler ?
Boşanma davaları şekil ve usul yönünden farklılık göstermektedir. Boşanma sürecinde bireyler anlaşmalı veya çekişmeli boşanma yoluna başvurabilirler. Anlaşmalı boşanabilmek için 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda hükmedilen “anlaşmalı boşanma şartları” bireyler açısından yerine getirilmiş olmalıdır.
Kanunun ilgili maddesinde yer alan anlaşmalı boşanma şartlarına sahip olmayan kişiler açısından anlaşmalı boşanma davası açabilmek mümkün değildir. Bu kişilerin açmış olduğu boşanma davaları, çekişmeli boşanma davası olarak yürütülecektir.
Ancak, bu kişiler tarafından ikame edilen çekişmeli boşanma davası, tarafların boşanma ve ferileri hususunda tam olarak anlaşmaları halinde; bu dava, anlaşmalı boşanma davasına dönüşecektir.
Anlaşmalı Boşanma Nasıl Olur?
En az 1 sene süren evliliklerde, eşler birlikte mahkemeye başvurduktan sonra bir eşin, diğerinin açtığı davayı kabul etmesinden sonra süreç başlamaktadır. Kanun önünde evliliğin sürdürülmesinin bir mana taşımadığına ve evlilik bilirliğinin temelden sarsıldığına kanaat getirmektedir.
Dava kesinleştikten sonra, hâkim tarafları dinleyerek serbest irade ile hareket edildiğine dair kanaat getirmesi gerekmektedir. Daha sonrasına anlaşmalı boşanmalarda hâkimin; mali süreçler, çocuk durumu hususunda tarafların kabul ettiği düzenlemeyi uygun bulması gerekmektedir.
Hakım, çocuk menfaatine en uygun sonucu göz önünde bulundurarak anlaşmada değişiklik yapabilmektedir. Bu değişikliklerin her iki taraf tarafından kabulü ile de boşanma hükmü gerçekleşmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Şartları
Bu tip boşanma davalarında Davanın devamı için Medeni Kanunda bir takım şartlar bulunmaktadır. Belirtilen şartlar protokole uygun değilse Medeni Kanuna göre davanın sürdürülmesi olanaklar dışındadır. Bu şartlar;
Evlilik süresinin en az 1 sene sürmüş olması gerekmektedir. Evlilik süresi, nikâh işlemi gerçekleştikten sonrası için alınır. Nişan, birlikte yaşama, imam nikâhı gibi durumlar buna tabii olmamaktadır.
Eşlerin mahkemeye beraber başvuru yapmış olması gerekmekte ya da bir eşin açtığı boşanma davasını diğer eş kabul etme şartının bulunması gerekmektedir.
Anlaşmalı boşanma davası gerçekleşirken tarafların hâkim huzurunda iradelerini beyan etmeleri gerekmektedir.
Hâkimin, boşanmanın mali şartlarını ve çocukların durumu ile ilgili düzenlemeleri uygun bulması gerekmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Kaç Gün Sürer?
Boşanma davası için ne kadar süreceği davanın türüne bağlı olmaktadır. Davanın açıldığı adliyede ki iş yoğunluğu ile ilgili süreç uzayıp kısalmaktadır. Fakat anlaşmalı şekilde kabul edilen boşanma süreci en kısa zamanda sonuçlanan dava türüdür. Bu yüzden anlaşmalı boşanma ne kadar sürer?” sorusunun cevabı genellikle 1 ile 4 ay arasında dava sonuçlanmaktadır.
Anlaşmalı Boşanma İçin Gerekli Evraklar
Boşanmak isteyen ve karşılıklı anlaşmış eşler için talep edilen bir takım evraklar bulunmaktadır. Evraklar 2019 senesi itibariyle şu şekilde belirtilmiştir:
Anlaşmalı boşanma yapabilmek için protokol,
Boşanma için iki tarafın da imzaladığı dava dilekçesi,
Boşanma davasının taraflarına ve eğer bulunuyorsa çocuğa ait kimlik belgeleri,
Dava için gerekli olan harç ve giderlerin ödemesi,
Tarafların anlaşmalı şekilde yaptıkları mal paylaşımı ya da devir işlemlerinin belgeleri bulunması gerekmektedir.
Söz konusu şartların hepsinin hukuka uygun olarak hazırlanması gerekmektedir. Bu durum dava sürecinin hızlı olmasını sağlamada olumlu etki yapmaktadır. Anlaşmalı boşanma yetkili mahkeme bu durumu göz önünde bulunduracaktır.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü
Bu tip davalarda imzalanması gereken bir takım protokoller bulunmaktadır. Anlaşmalı boşanma protokolü taraflar için anlaşmalı bir şekilde boşanmak istediklerini belirten en net belgedir. Bu belgenin bulunmaması halinde anlaşmalı boşanma davası mümkün olmamaktadır. Bu durumda, boşanmak isteyen tarafların imzalaması gereken bilgiler şu şekildedir:
Taraflar arasında sorun teşkil eden her türlü sıkıntıya neden olabilecek durumun açığa kavuşturulması gerekmektedir. Söz konusunda olan durumlar; maddi olarak mal varlığı paylaşımı manevi anlamda da varsa çocuk velayetidir.
Boşanma davasında mutlaka mahkemede bulunması gerekmektedir. Bu belge mahkemeye dava sürecini başlatırken verileceği gibi mahkemede duruşma esnasında da hâkime ibraz edilmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ücreti
Her davanın olduğu gibi bu davada da bir ücret taraflar tarafından tahsil edilmektedir. Resmi Gazete’nin yayımlandığı yönetmelik dâhilinde dava ücretleri, anlaşmalı ve çekişmeli davaya göre değişme göstermektedir.
Anlaşmalı boşanma davası ücreti 2021 senesi itibari ile;
Boşanma davası için istenilen başvuru harç bedeli 35,90 ₺
Boşanma davası için posta gideri ve müzakere bedeli olarak da 100 ₺ olarak belirlenmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi
Anlaşmalı boşanma dilekçesi, aile mahkemesine dava başvurusu sırasında sunulmaktadır. Çekişmeli davaya göre farklı yazılması gerekmektedir. Anlaşmalı protokole paralel olarak hazırlanması gerekmektedir. Hukuki açıdan da doğru yazılması gerekmektedir. Mahkeme süreci hızlanması için önemlidir.
Anlaşmalı Boşanma İtiraz Süresi
Boşanma davaları iletildiği gibi dava dilekçesinin mahkemeye iletilmesi ve gerekli olan harçların yatırılması ile başlamaktadır. Ancak açılmış boşanma davasında dava itiraz süreci, dava dilekçesinin tebliği ile başlamaktadır. İtiraz süresi 15 gündür. Bu süreç içerisinde bir cevap verilmesi gerekmektedir. Cevap süresinin yeterli olmaması halinde mahkemeye başvuru yaparak 1 aya kadar ek bir süre talebinde bulunabilir.
Anlaşmalı Boşanma Mal Paylaşımı
Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı, evlilik içerisinde tarafların ve taraflar için 3.kişilerin aldığı tüm malların evlilik bitmesi sırasında paylaşılmasıdır. Genellikle tarafların avukatlarınca hazırlanacak mal paylaşımı boşanma protokolü içerisinde bulunmaktadır. Evlilik içerisinde alınan ev, araba, ev eşyaları, düğün takıları, ziynet takıları ya da yatırım sebebiyle alınmış altın, dolar, euro bu mal paylaşımını kapsamaktadır. Evlilik öncesi eşyalar protokole tabii tutularak düzenlemesi yapılmaktadır.
Boşanma davasına neden olan kusurlar karşı tarafın yaptıkları delil olarak gösterildiği takdirde bir kusurlu taraf olmaktadır. Eğer anlaşmadan cayılırsa ekonomik anlamda maddi ya da manevi tazminat açılabilir.
Anlaşmalı Boşanma Çocuğun Velayeti
Çocuğun velayeti mahkeme tarafından çocuğun menfaatine uygun şekilde karar verilmektedir. Anlaşmalı boşanmada ebeveynler çocuk velayeti konusunda anlaşmalıdırlar. Anlaşmalı boşanma ortak velayet konusunda da anlaşabilmektedirler.
Anlaşma dâhilinde hâkim karar verecektir. Lakin boşanma süreci bittikten sonra velayeti kendisinde bulunmaya ebeveyn, velayet değişikliği için dava açabilmektedir. Eğer, çocuğun bakım ve gözetimi karşı taraf tarafından ihmal edilmişse ve çocuğun sağlık, kişisel gelişimi olumsuz etkileniyorsa velayet değişikliğine ilişkin dava açılabilir. Bu durumda çocuğun geleceği çok iyi düşünülmelidir.
Anlaşmalı Boşanmada Nafaka Ödemesi
Müşterek çocuk adına önenmesi gereken bir boşanma davası nafaka türü bulunmaktadır. Bu nafaka, çocuk eğitimi, sağlığı, kıyafeti, beslenmesi ya da kişisel gelişimini devam ettirmesi için gerekli olan ve masraflara karşılık gelen paradır.
Anlaşmalı boşanma davasında iştirak nafakası talebinde bulunmayan eş, çocuk için sonradan nafakanın bağlanması için dava açabilmektedir. Bu nafaka türü, çocuğun menfaatine uygun bir miktar olarak belirlenir. İlerleyen süreçte, para yeterli gelmezse iştirak nafakasının arttırılması için dava açılabilir.
Anlaşmalı Boşanmada Çocuk İçin Verilecek Para Nasıl Belirlenir?
Çocuk eğitim durumu, bakım masrafı, sağlık durumu göze alınarak bu para belirlenmektedir. Eşler anlaşamazsa bu miktar hâkim karşısında belirlenmektedir. Belirlenen miktar iki tarafın sosyoekonomik şartlarına uygun şekilde düzenlenmesi adına yapılmaktadır.
Anlaşmalı Boşanmada Avukat Zorunlu Mudur?
Bu tarz bir boşanmanın yaşanması durumunda avukattan hukuki yardım almak zorunlu görülmemektedir. Fakat bilinmelidir ki, bu süreç için yapılacak bir hukuki hata sürecin uzamasına neden olmaktadır. Anlaşmalı boşanma davalarında bu hatalar geri dönüşü imkansız bir şekilde kayıplara neden olabilmektedir. Bu açıdan düşünüldüğünde bu tip davalarda bir avukattan görüş alınması olumlu anlamda katkı sağlamaktadır. Fakat yine de bilinmelidir ki anlaşma protokolleri ve dilekçelerini kendiniz de hazırlayabilirsiniz.
Boşanma Davası Nasıl Açılır ve Sonuçları Nelerdir?
Boşanma Davası Nasıl Açılır ve Sonuçları Nelerdir? Boşanma Davası Nasıl Açılır ve Sonuçları Nelerdir?
