Boşanma Sürecinde Profesyonel Hukuki Yardım
Boşanma avukatı, medeni hukukun bir alt dalı olan aile hukuku uyuşmazlıklarından kaynaklanan boşanma, nafaka, velayet, mal paylaşımı vb. gibi davalara giren avukatlara halk arasında verilen isimdir. Boşanma avukatları için aile avukatı ifadesinin de kullanıldığı görülmektedir.
Boşanma davası süreci, evli çiftler için zorlu ve yıpratıcı bir süreçtir. Boşanma sürecinde profesyonel hukuki yardım almak bu zorlu sürecin üstesinden gelmeyi kolaylaştırır.
Esasen, Türkiye mevzuatında boşanma avukatı adı altında ayrı bir mesleki uzmanlık alanı mevcut değildir.
Halk arasında, aile mahkemesinde görülen boşanma davalarını takip eden davacı veya davalı vekillerine boşanma avukatı denildiğinden biz de bu kavramı kullanmayı tercih edeceğiz.
Her davanın çok önemli bir hazırlık süreci vardır. Boşanacak kişilerin evlilik içinde yaşadığı olayların bir gözlemci gibi avukat tarafından dinlenmesi gerekir. Avukat, dinlediği olaylardan boşanmaya sebep teşkil edecek olguları seçerek dava hazırlığı yapar.
Çünkü, hukuk sistemimize göre her boşanmanın mutlaka bir sebebi olmak zorundadır. Sebepsiz açılan her boşanma davası reddedilir.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI
Taraflar evliliğin sona erdirilmesi konusunda anlaşamıyor yani bir taraf boşanmak isterken diğer eş boşanmak istemiyorsa ya da diğer konular olan nafaka, velayet, tazminat, ortak malların paylaştırılması gibi konularda bir anlaşmaya varamıyorlarsa dava çekişmeli boşanma davası olarak yürütülmelidir.
Çekişmeli Boşanma Davası nasıl sürer?
Anlaşmalı olmayan yani Çekişmeli Boşanma davasında taraflar taleplerini karşı tarafın taleplerine olan itirazlarını gerekçeleri ile ileri sürmekte, mahkeme tarafından alınan yazılı ve sözlü beyanlarla ile toplanan deliller değerlendirilerek dava konusu edilen hususlara ilişkin bir karar verilmektedir. Süreçten de anlaşıldığı üzere çekişmeli boşanma davası anlaşmalı boşanmaya göre uzun sürmekte, buradaki uzunluğu anlaşılamayan hususların çokluğu/azlığı belirlemektedir.
Süreçte ileri sürülecek yada itiraz edilecek hususların niteliği itibariyle çekişmeli boşanma sürecinde de uzman bir avukattan boşanma avukatı destek almak çok önemlidir. Aksi halde eksik belge ve bilgi sunulması, yasal sürelerin kaçırılması gibi sebeplerle hakkınıza kavuşmanız imkansız bir hal alabilecektir.
Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması Evlilik birliğinin devamı taraflardan beklenemeyecek durumda ise herhangi bir genel boşanma sebebi olan ‘Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması’ gerekçesi ile diğer eşe boşanma davası açabilir. Bu davayı açmak için diğer eşe göre daha az kusurlu olmayı gerektirmez.
Ancak davayı açan eşe göre daha az kusurlu olan taraf dava sırasında bu konuda itirazlarını ileri sürebilecektir. Pek tabi ki bu itiraz ileri sürülürken hakkın kötüye kullanılmaması gerekmektedir. Nitekim kanun koyucu davayı açan eş daha ağır kusurlu olsa dahi, evlilik birliğinin devamında davalı ve ortak çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar görülmediği takdirde boşanmaya karar verileceğini belirtmektedir.
Zina Dava hakkı olan eş zina konusu eylemi öğrenmeden itibaren 6 ay ve her durumda eylemin gerçekleşmesinden itibaren 5 yıl içinde zinaya dayalı boşanma davasını açmalıdır. Aksi halde bu sebebe dayalı olarak dava hakkı düşecektir.
Hayata Kast, pek kötü muamele veya onur kırıcı davranış: Hayata kast, bir eşin diğer eş öldürme niyetini ortaya koyan davranışlar sergilemesi şeklinde olur. Bu direkt olarak eşe eylem şeklinde olabileceği gibi eşi intihara teşvik etme şeklinde de olabilir.
Pek kötü muamele eşin hayatına kast niyeti olmamakla birlikte eşin ruh ve beden sağlığını tehlikeye düşürecek davranışlardan bahsedilmektedir.
Örnek olarak; eşi bir yerde zorla alı koyma, şiddet uygulama, normal olmayan yolla cinsel ilişkiye zorlama iken onur kırıcı davranışa örnek olarak da eşe toplum içerisinde ağır hakaretler etmek, yüz kızartıcı suç isnad etmek, evden kovmak gibi davranışlar gösterilebilir. Burada da zina da olduğu gibi eylemin öğrenilmesinden itibaren 6 ay veya eylemin gerçekleşmesinden itibaren 5 yıl sonra eşin dava hakkı düşer.
Suç işleme ve haysiyetsiz yaşam sürme Eşlerden birinin haysiyetsiz bir yaşam sürmesi veya yüz kızartıcı bir suç işlemesi halinde bu eş ile birlikte yaşamak diğer eşten beklenemezse bu durum da özel bir boşanma sebebi olarak mahkemede her zaman ileri sürülebilir.
Terk Bir eş evlilk birliğinden doğan yükümlülükleri yerine getirmemek için diğer eşi terk eder veya haklı bir neden olmaksızın ortak konuta 4 ay boyunca dönmezse ve kalan eş noter veya hakim tarafından eşe 2 ay içerisinde ortak konuta dönmesi gerekliliğini de ihtar etmesine rağmen geri dönmezse artık Terk Sebebiyle Boşanma davası açılabilir.
Akıl Hastalığı :Eşin akıl hastalığının diğer eş için evlilik birliğini çekilmez hale getirmesi ve hasta olan eşin durumunun resmi sağlık kurumu tarafından rapor edilmiş olması durumunda bu sebeple boşanma davası açılabilir.
3) BOŞANMA DAVASINDA NELER TALEP EDİLEBİLİR?
VELAYETE İLİŞKİN TALEPLER Taraflar boşanmadan sonra reşit olmayan ortak çocuğun velayetinin kimde kalacağında anlaşmışlarsa mahkeme tarafından gerekli incele ve araştırma yapılarak çocuğun menfaatine olan durum tespit edilir. Bu durumun tespiti için mahkemece öncelikle bir uzman kişi tayin edilir.
Bu kişi öncelikle tarafları dinlemekte olup; gerekli gördüğü takdirde ve çocuğun bunu anlayabileceği/anlatabileceği hallerde konuya ilişkin çocuğu da dinleyebilir. Uzman tarafından yapılacak inceleme sırasında çocuğun menfaatini tespit için incelenmesi gereken her husus incelenerek ve uzman tarafından rapor düzenlenmektedir.
NAFAKAYA İLİŞKİN TALEPLER Boşanma davasında 3 çeşit nafaka türü bulunmaktadır. Bunlardan biri dava süresince ödenen tedbir nafakası, bir diğeri çalışmayan ve boşanmada daha az kusuru olan eşe karşı diğer eş tarafından ödenmesi gereken Yoksulluk nafakası ve ortak çocuklar reşit olana kadar ödenen çocuklar için ödenen iştirak nafakasıdır.
MAL PAYLAŞIMINA İLİŞKİN TALEPLER : Mal paylaşımına ilişkin hukukumuzda 2 dönem ve 2 farklı uygulama mevcuttur.
Tarafların 01.01.2002 tarihinden önce evlilik birliği içinde edindikleri mallar, hangi eş üzerine kayıtlı ise boşanmadan sonra da bu eş üzerinde kalacaktır.
01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren ve halen yürürlükte olan Medeni Kanun ise Edinilmiş Mallara Katılma Rejimini kabul etmektedir. Buna göre eşlerin evlilik devam ederken edindikleri mallar, hangi eş üzerine kayıtlı olduğuna bakılmaksızın her iki eşin ortak malı sayılacaktır.
MADDİ TAZMİNAT TALEPLERİ
Evlilik birliği, mahkemenin boşanma kararı ile sonlandırılmış olmalıdır. Boşanma davası sırasında yada sonrasında ayrı bir dava ile maddi tazminat talebinde bulunulmuş olmalıdır. Kendisinden maddi tazminat talep edilen taraf, boşanmaya sebep olan olaylarda kusurlu olmalıdır.
Maddi tazminat talebinde bulunan taraf, boşanmaya sebep olan olaylarda kusursuz olmalı veya diğer eşe oranla daha az kusurlu olmalıdır. Evlilik birliğinin sona ermesi, maddi tazminat talebinde bulunan tarafın mevcut veya muhtemel menfaatlerinde zarara sebebiyet vermiş olmalıdır.
Hükmedilen tazminat miktarı, aleyhinde karar verilen tarafın ödeme gücüne uygun olmalıdır. Eş, boşanma nedeniyle uğradığı maddi zararı boşanma davası sırasında ya da en geç boşanmaya ilişkin kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde ayrı bir dava yolu ile talep edebilir. Bu süreler geçtikten sonra dava hakkı zamanaşımına uğrayacaktır.
MANEVİ TAZMİNAT TALEPLERİ
Boşanmaya sebep olan olaylar nedeniyle kişilik hakkı saldırıya uğrayan ve manevi yönden zarar gören eş, boşanma davası sırasında yada boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren en geç 1 yıl içerisinde açacağı ayrı bir dava ile kusurlu olan eş tarafından kendisine tazminat ödenmesini talep edebilir.
Boşanma Davasında istenmeyen bir talep; daha sonra açılacak dava ile istenebilir mi?
Yukarıda detaylı belirttiğimiz hususlar çerçevesinde; çekişmeli boşanma davasında dile getirilmeyen taleplerin bir çoğu çekişmeli boşanma davası bittikten sonra da ayrı bir dava ile talep edilebilmektedir.
4) BOŞANMA DAVASINDA SÜREÇ NASIL İLERLER?
Boşanma Davasında Hangi Delilleri Kullanabilirim?
Boşanma Davasında, Davacı taraf davadaki haklılığını ve davaya konu eylemin varlığını ispat ile yükümlü iken davalı taraf da davacının iddialarına itirazları varsa bu itiraz gerekçelerini ispatla yükümlüdür. Bu kapsamda ispat aracı olarak sosyal medya yada telefon yolu ile yapılan mesajlaşmalar, fotoğraflar, notlar-mektup gibi yazışmalar, kamera görüntüleri, otel kayıtları, ulaşım aracı biletleri, banka kayıtları, sosyal ve ekonomik durum araştırması, tanık gibi deliller kullanılabilir.
Çekişmeli Boşanma davasında Avukat / Boşanma Avukatı zorunlu mudur?
Yine anlaşmalı boşanma davaları ve diğer dava türlerinde olduğu gibi avukat / boşanma avukatı tutmak gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Ancak çekişmeli boşanma sürecinin uzun genelde yıpratıcı ve pek çok teknik detay içeren özelliği dikkate alındığı, dava açılmadan önce boşanma davalarında uzman bir avukat / boşanma avukatı ile çalışmak tarafların yararına olacaktır.
Taraflar duruşmaya Katılmak Zorunda mıdır?
Her ne kadar anlaşmalı boşanma davasında taraflar duruşmaya katılmak zorundalarsa da ; çekişmeli boşanma davalarında kendisini vekil yani avukat / boşanma avukatı ile temsil ettiren tarafın duruşmaya katılma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Boşandıktan sonra yeniden evlenmek için ne kadar beklemek gerekir?
Boşanma davası bittikten sonra kadının yeniden evlenebilmesi için beklemesi gereken süreye iddet süresi denir. Erkek eş bu iddet süresini beklemeden yeni bir evlilik yapabilecektir. Kadın ise boşanma davasında boşanmaya ilişkin karar kesinleştikten sonra yeni bir evlilik yapabilmek için 300 günlük iddet süresini geçirmesi gerekir. Bu süreyi beklemeden evlenmek isteyen kadın dava açmalıdır.
Boşanma Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Boşanma davası açacak tarafların en çok merak ettiği sorulardan biri de davanın ne kadar zamanda sonuçlanacağıdır. Belirtmek gerekir ki; açılacak boşanma davasının türüne göre değişiklik gösterecek olup anlaşmalı boşanma davası açılması halinde maksimum 1-1,5 ay gibi kısa bir sürede sonuçlanacak ve tarafların daha az yıpranmasına ve sürecin daha kontrollü gitmesine fayda sağlayacaktır.
Çekişmeli boşanma dava yoluna başvurulması halinde ise 1-1,5 yıl kadar sürebilmektedir. Bu süre davanın seyrine göre daha da uzun sürebilecektir. Bu sürecin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi ve daha kısa sürede sonuçlanması adına boşanma avukatına başvurmak fayda sağlayacaktır.
Boşanma Davasında Tarafların Duruşmaya Katılması Zorunlu mudur?
Boşanma davalarında dava türüne göre duruşmaya katılım değişiklik gösterecektir. Çekişmeli boşanma davasında duruşmaya katılma zorunluluğu eğer boşanma avukatınız varsa boşanma duruşmalarına bizzat katılmanız gerekmemekte olup boşanma avukatınız / boşanma avukatı sizin yerinize duruşmaya girip süreci takip edecektir.
Eğer avukatınız yoksa ve eğer davayı siz açtıysanız yani davacıysanız tüm duruşmalara katılmanız yasal bir zorunluluktur. Aksi durumda katılmadığınız bir duruşma olursa davanız işlemden kaldırılabilecektir. Eşiniz tarafından size dava açıldıysa yani davalı konumundaysanız boşanma davasına katılmak zorunlu değildir.
Anlaşmalı boşanma davasında ise eşler duruşmaya katılmak zorundadır. Anlaşmalı boşanma davasında taraflar kendilerini avukat / boşanma avukatı ile temsil ettiriyorsa dahi duruşmaya kendilerinin katılması gerekmektedir. Duruşmaya katılım sağlanmadığında tarafların boşanması gerçekleşmeyecektir.
Boşanma Davasında Hangi Delillere Başvurulabilecektir?
Boşanma Davasında davayı açan taraf, davadaki haklılığını ve davaya konu eylemin varlığını ispat ile yükümlü iken karşı taraf da davacının iddialarına itirazları varsa bu itiraz gerekçelerini ispatla yükümlüdür.
Bu kapsamda ispat aracı olarak sosyal medya ya da telefon yolu ile yapılan mesajlaşmalar (whatsapp mesajları), fotoğraflar, notlar-mektup gibi yazışmalar, kamera görüntüleri, otel kayıtları, ulaşım aracı biletleri, banka kayıtları, sosyal ve ekonomik durum araştırması, tanık gibi deliller kullanılabilir.
Kullanılacak delillerin hukuka uygun olarak elde edilen deliller olmasına da dikkat edilmelidir. Aksi takdirde sunulan deliller mahkemece reddedilecektir. Bu konu hakkında uzman bir boşanma avukatından yardım almakta fayda vardır.
Boşanma Davasında Nafaka ve Tazminat İstemi
Boşanma davası devam ederken dava tarihinden başlamak üzere istenilmesi halinde tedbir nafakasına karar verilebilecektir. Tedbir nafakası, dava sürecinde dava devam ederken ödenmektedir.
Eşlerden birisi boşanma davası nedeniyle refah durumu düşmüş ve herhangi bir yerden geliri bulunmuyor ise dava süresince tedbir, dava sonuçlanınca yoksulluk nafakasına dönüşmesini talep edebilecektir. Bunun yanında çocuk adına dava süresince tedbir, dava sonuçlanınca iştirak nafakasına dönüşmek üzere nafaka ödenmesini isteyebilecektir.
Taraflar evliliğin bitiminde kusurlu ve sorumlu olan kişinin tespitini de talep etmektedir. Çekişmeli boşanma davasında, taraflar boşanmanın yanı sıra evliliğin bitimi nedeniyle uğramış olduğu maddi ve manevi zararının tazminini de talep edebilecektir.
Tazminat, kusurlu olan eş tarafından ödenecektir. Kusursuz olan eş tarafından tazminat ödeyerek zarar tazmininde bulunulmaz. Bu konu hakkında uzman bir boşanma avukatından yardım almakta fayda vardır.
Boşanma Sürecinde Profesyonel Hukuki Yardım
