Deport – Deport Avukatı
DEPORT ( SINIR DIŞI KARARI ) NEDİR
Türkiye’ yaşayan yabancıların kanunda belirlenen yasaklara uymaması yada yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle yetkili makamlar tarafından SINIR DIŞI kararı verilmesine ‘’ deport ‘’ denmektedir. Sınır dışı ( deport ) kararını, Göç İdaresi Müdürlüğü yada yabancının yaşadığı ilin valilik makamı vermektedir.
Türkiye’ de bulunan yabancıların 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu gereğince, aşağıda belirtilen eylemlerde bulunduğu tespit edilirse, bu kanun uyarınca haklarında ‘’ deport’’ kararı verilir. Deport edilen yabancılara, bazı durumlarda ‘’ kod ‘’ konmaktadır.
Aşağıda, SINIRDIŞI KARARI ile ilgili detaylı bilgiler verilmiş olup, yabancılar hukuku uzmanı tecrübeli bir avukatla gerekli itirazların yapılması halinde deport kararının kaldırılması mümkün olabilmektedir.
DEPORT(SINIRDIŞI) KARARININ VERİLMESİ
Bu kararı vermeye yetkili makam valiliklerdir. Yetki şartı olarak kararın valilik tarafından verilmesi diyebiliriz. Validen başka bir makam sınır dışı etme kararını verirse yetki bakımından sakat bir idari işlem söz konusu olur.
Şekil şartı olarak yazılılık ve tebliğ edilmesidir. Yazılı olmayan sınır dışı kararı şekil yönünden sakattır. Karar verilince gerekçeleriyle birlikte yabancının kendisine veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir (YUKK m. 53/2).
Gerekçenin gösterilmemesi veya YUKK’da düzenlenen sınır dışı etme sebeplerine dayanmaması ise sebep yönünden sakat bir idari işlem ortaya çıkarır. Bu maddedeki (YUKK m. 54 Sınır Dışı Etme Kararı Alınacaklar) nedenlere dayanmayan veya hukuka uygun olmayacak şekilde neden gösterilirse mahkemeye itiraz edilerek mahkemenin bunu incelemesi sağlanır.
YUKK m. 55’te ise sınır dışı etme kararı alınmayacaklar sayılmış olup
a) Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
b) Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler
c) Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar
ç) Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
d) Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurlar şeklinde düzenlenmiştir.
HANGİ HALLERDE DEPORT KARARI VERİLEMEZ
a) Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
b) Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler,
c) Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar,
ç) Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
d) Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları hakkında deport kararı verilemez.
DEPORT KARARININ SONUÇLARI
6458 Sayılı Kanunun 52. maddesine göre; Yabancı hakkında ‘’ deport ‘’ kararı verilmesi halinde’’ Yabancılar, sınır dışı etme kararıyla, menşe ülkesine veya transit gideceği ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilebilir.
Yabacılar hakkında idari gözetim süresi 48 saattir. Yani yabancının yukarıda belirtilen eylemlere karıştığı tespit edilip yakalanması halinde, yakalanmalarından itibaren en geç 48 saat içinde deport kararı verilecektir.
Deport işleminden sonra yabancının çıkış işlemleri yapılacaktır. Yabancıların kendiliğinden ülkeden çıkmak istemesi halinde, ‘bazı yabancılar hakkında ’ terke davet prosedürü ‘’ işletilmektedir. Bu durumda, ilgili yabancıya ‘’ deport ‘’ kararında belirtilmek şartı ile 15 ila 30 gün aralığında bir süre verilerek yabancıdan ülkeyi terke etmesi istenir.
Bu yabancılara, çıkış izin belgesi verilir. Ancak, kaçma ve kaybolma riski bulunanlara, yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenlere, sahte belge kullananlara, asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlara bu süre tanınmaz.
Kolluk kuvvetlerince yakalanan yabancı şahıslar, öncelikle İl Göç İdaresi Şubesi ‘ ne götürülür. Burada yabancının evrak işleri tamamlandıktan sonra yabancı Geri Gönderme Merkezi’ne gönderilir. Geri gönderme merkezlerine transfer edilen yabancılar işlemleri tamamlandıktan sonra vatandaşı olduğu ülkeye, transit gideceği ülkeye yahut üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilebilir.
Kendiliğinden teslim olan yabancılar hakkında, zorla gönderme kararı alınmayacağı gibi, geri gönderme merkezlerine de gönderilmeyecektir. Terke davet prosedürü, işletilen yabancılar, idarenin takdir yetkisi gereğince belirlenir. Yabancının suça karışıp karışmadığı, geçmişi ve illegal faaliyetleri gibi etkenler bu konuda belirleyici olmaktadır.
Sınır dışı etme kararının en öneli sonucu ise, yabancı hakkında 5 ay ile 5 yıl aralığında ülkeye giriş yasağı konmasıdır. Hangi sürede ceza verileceği, yabancının deport edilmesi sebebine göre, idarenin takdir yetkisi kapsamında karar verilmektedir.
Deport – Deport Avukatı
DEPORT ( SINIRDIŞI) KARARI NASIL DURDURULUR ?
Sınır dışı kararının niteliği yukarıda da değindiğimiz üzere idari işlemdir. Buradan hareketle İYUK m. 27/3’e göre idari işlemin yürütülmesinin durdurulabilmesi için mutlaka bir talebe ve mahkemenin bu yöndeki kararına ihtiyaç duyulmaktadır.
Ancak bundan farklı olarak YUKK m. 53 özel hüküm niteliğinde olduğundan ötürü, iptal davasına konu işlemler bakımından yürütmenin durdurulması talebinde bulunulmasına ve mahkemenin kararına ihtiyaç olmayıp bu yönde idare mahkemesinde dava açılması yeterlidir. Sınır dışı etme kararının icrasının durdurulabilmesi için avukat desteğinden faydalanılması önem arz etmektedir.
Deport – Deport Avukatı
Sınır Dışı Kararı Alınan Kişiler Ne Yapabilir?
Sınır dışı etme kararı, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya temsilcisine tebliğ edilir. Sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde idare mahkemesine başvurabilir.
Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Bu, davanın açıldığı mahkemeden mühürlü ve onaylı evrak alınarak İl Göç İdaresine teslim edilmesiyle olur.
Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin vermiş olduğu karar kesindir. Karara karşı olağanüstü kanun yolu olan Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılabilir.
Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez. Ancak bu kapsamda yabancılara yeterli bilgilendirme yapılmaksızın veya zorla “gönüllü geri dönüş” belgesi imzalatıldığı görülmüştür.
Bu sebeple, sınırdışı edilmek istemeyen yabancıların, yabancılar hukukunda uzman bir avukatla çalışması tavsiye edilir.
Deport – Deport Avukatı
Sınır Dışı Etme Kararı Kimler Hakkında Alınır?
Kanunun 54 üncü maddesinde yer alan durumlardan birinin veya bir kaçının oluşması durumunda, YUKK’nun 55 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, valiliğin sınır dışı etme kararı alması zorunludur.
Aşağıda sayılanlar YUKK’nun 54 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan kimseler olup haklarında sınır dışı etme kararı alınır.
a) 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler (m.54/1-a),
b) Terör örgütü veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar (m.54/1-b),
c) Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar (m.54/1-c),
d) Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar (m.54/1-ç),
e) Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar (m.54/1-d),
f) Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler (m.54/1-e),
g) İkamet izinleri iptal edilenler (m.54/1-f),
h) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler (m.54/1-g),
ı) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler (m.54/1-ğ),
i) Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler (m.54/1-h),
j) Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler (m.54/1-ı),
k) Uluslararası koruma başvurusu reddedilenler, uluslararası korumadan hariçte tutulanlar, uluslararası koruma başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilenler, uluslararası koruma başvurusunu geri çekenler, uluslararası koruma başvurusu geri çekilmiş sayılanlar,
uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra 6458 Sayılı Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar (m.54/1-i),
l) İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar (m.54/1-j).
m) Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olup ülke güvenliği için tehlike oluşturduğuna dair ciddi emareler bulunanlar (m.54/2),
n) Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olup kamu düzeni açısından tehlike oluşturan bir suçtan kesin hüküm giyenler (m.54/2).
Hangi Kişiler Hakkında Sınır Dışı Etme Kararı Alınamaz?
54 üncü madde kapsamında olsalar dahi, aşağıdaki yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınmaz:
a) Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
b) Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler (m.55/1-b),
c) Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar (m.55/1-c),
d) Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları (m.55/1-ç),
e) Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları (m.55/1-d).
55 inci madde kapsamında olup olmadıklarına ilişkin değerlendirme her yabancı için ayrı ayrı yapılır. Bu yabancıların ülkede kalabilmesi için YUKK’nun 46 ncı maddesi gereği kendilerine insani ikamet izni verilebilecek olup, bu kimselerden belli bir adreste ikamet etmeleri, istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları da istenebilecektir.
Söz konusu durumların sona ermesi hâlinde bu yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınacaktır.
Deport – Deport Avukatı
Sınır Dışı Etme Kararına Karşı İtiraz Mümkün müdür? Hangi Mahkemeye İtiraz edilmelidir?
Sınır dışı etme kararı, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.
İdare mahkemesine başvuruda nelere dikkat edilmelidir?
Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde idare mahkemesine başvurabilir.
Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir.
Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır.
Mahkemenin vermiş olduğu karar kesindir.
Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez.
Bir diğer ifade ile sınır dışı kararına karşı yargı yoluna başvurulması durumunda ayrıca yürütmenin durdurulmasının talep edilmesine gerek yoktur, çünkü başvuru ile işlem re’sen durur.
Bireysel başvuru hakkı Anayasa ile herkese tanındığından, hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı da, idare mahkemesinin kararı üzerine Anayasa Mahkemesine başvurabilir.
Türkiye’yi Terke Davet Nedir?
Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için on beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır.
Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, hiçbir harca tabi olmayan “Çıkış İzin Belgesi” verilir.
Türkiye’yi terke davet edilenlerden, süresi içinde ülkeyi terk edenler hakkında giriş yasağı kararı alınmayabilir.
Süresi içinde Türkiye’yi terk etmeyen yabancılar, idari gözetim altına alınır.
Aşağıdaki kişiler Türkiye’yi terke davet edilmez ve kendilerine yukarıda bahsi geçen süre uygulanmaz:
a) Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar,
b) Yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenler,
c) Sahte belge kullananlar,
d) Asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlar veya aldığı tespit edilenler,
e) Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar.
Deport – Deport Avukatı
Sınır Dışı Etme Kararının Sonuçları Nelerdir?
Aşağıdaki Yargıtay kararında görüleceği üzere, yabancı şahıs ancak idari para cezası öder, sınır dışı edilir ve şartları gerçekleşmişse ülkeye girişi belirli bir süre yasaklanır.
Sanığın vize süresinin bitmesine rağmen, Türkiye’de kalmaya devam etmek şeklinde gerçekleşen eyleminin karşılığı, 5683 sayılı Kanunun 19. maddesi ve Harçlar Kanununun 89 ve devamı maddeleri uyarınca cezalı ikamet harcı alınarak İçişleri Bakanlığınca sınırdışı edilmek olup, herhangi bir cezai müeyyide öngörülmediğinden beraat kararı verilmesi gerekir.
Sanığın Türkiye’de izinsiz çalışmak eylemi ise; 5683 sayılı Kanunun 24. maddesi kapsamında olup, 4854 sayılı Kanunun 1. maddesi uyarınca 5683 sayılı Kanunun 24. maddesinde yer alan hafif para cezası idari para cezasına dönüştürüldüğünden, sanığın hukuki durumu yeniden değerlendirilerek bir karar verilmelidir.
(T.C. YARGITAY 7. Ceza Dairesi E:2003/15460 K:2005/4197 T:09.05.2005)
Kendi İsteğiyle Çıkış Yapanların Durumu Nedir?
Yasal kalış sürelerini aşmalarının ardından, kendi istekleri ile sınır kapılarından ayrılırken idari para cezalarını ödemeyen yabancılar,
Yasal kalış sürelerinin aşılmasının ardından ülkeyi terke davet edilen yabancılardan, kendilerine tanınan süreler içinde ülkeyi terk etmeten ve/veya idari para cezasını ödemeyen yabancılar,
Yasal olarak tanınan süreyi 3 aydan fazla süre ile aşmış olan yabancılardan, haklarında sınır dışı etme kararı çıkartılanlar. (Para cezasını ödenip ödenmediğine bakılmaz.)
İkamet izinleri reddedildiği ya da iptal edildiği halde, kendilerine tanınan süre içinde ülkeden çıkış yapmayan yabancılar. (Para cezasını ödenip ödenmediğine bakılmaz.)
180 gün içinde 90 gün kuralı gereğince vizenin ya da vize muafiyetinin tüm günlerini kullandığı için, 10 gün içinde ikamet iznine başvurmak şartı ile ülkeye alınan ama ikamet iznine başvurmayan yabancılar. (Para cezasını ödenip ödenmediğine bakılmaz.)
İdari gözetin kararı sonlandırılarak, farklı yükümlülüklere tabi tutulan yabancılar.
Görevli personel refakatinde sınır dışı edilen yabancılar. (Para cezasını ödenip ödenmediğine bakılmaz.)
Deport – Deport Avukatı
Ancak 3 ayın aşılması durumunda idari para cezası ödense dahi giriş yasağı yaptırımı uygulanır:
3 ay – 6 Arası süre aşımı durumunda: 1 ay giriş yasağı,
6 Ay – 1 Yıl arası süre aşımı durumunda: 3 ay giriş yasağı,
1 Yıl – 2 Yıl arası süre aşımı durumunda: 1 yıl giriş yasağı,
2 Yıl – 3 Arası süre aşımı durumunda: 2 yıl giriş yasağı,
3 Yıldan fazla süre aşımı durumunda: 5 Yıl giriş yasağı uygulanır.
Yukarıda sayılanlar dışında, yabancı hakkında adli para cezası veya hapis cezası kural olarak verilemez.
Yabancının ülkede yatarı olan bir suçu işlemesi hali bir istisnadır.
Deport – Deport Avukatı
