İcra Hukuku | Balıkesir İcra Hukuku Avukatı
İcra Hukuku Nedir?
İcra hukuku kişilerin gerçek veya tüzel kişilere olan borçlarını kanuni yoldan tahsil edilmesidir. Borcunu zamanında ve rızası ile ödemeyen borçludan devlet organları aracılığı ile zorla borcun alacaklıya ödenmesini sağlamaktır.
Cebri İcra Çeşitleri Nelerdir?
İcra İflas Kanunu kapsamında iki çeşit cebri icra yolu düzenlenmiştir. Bunlar icra takibi ve iflas takibidir.
İcra Takibi Nedir?
Borçlunun söz konusu borcunu karşı taraf alacaklıya tahsil edilmesine kadar ilerleyen aşamadır. İcra takibi ilamlı icra, ilamsız icar ve rehinin paraya çevrilmesi şeklinde sıralanabilir.
İlamlı İcra Nedir?
İlamlı icra takibi alacaklının , alacağını resmi bir belgeye veya mahkeme kararına dayanarak tahsilini talep ettiği takip türüdür.
İlamsız İcra Nedir?
İlamsız icra takibi, alacaklının, alacağını herhangi bir belgeye dayandırmadan borçludan tahsilini talep ettiği bir takip türüdür.
Rehinin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip Nedir?
Rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip, rehin ile teminat altına alınmış olan para alacaklarının cebri icra yoluyla tahsili anlamına gelmektedir.
İflas Takibi Nedir?
İflas takibi borçlunun, borcundan alacaklıya karşı tüm malvarlığı ile sorumlu olmasıdır. Borçlunun iflas masasına giren tüm mal varlığı paraya çevrilmesi suretiyle alacaklıya ödenmesidir. Bu takip yoluna her alacaklı başvuramazken sadece iflasa takip yapan alacaklılar başvurabilmektedir.
Takip Nasıl Yapılır?
İcra takibinde bulunmak isteyen alacaklı şansın başvurması gereken yer icra dairesidir. Kural olarak icra hukukundaki tüm icra takip yolları icra dairesinde açılabilir. Alacaklı icra dairesine sözlü, yazılı veya elektronik ortamda talebini iletebilir.
Ödeme Emri Nedir?
Alacaklının talebini alan icra dairesi talebi kabul etmesi halinde borçluya göndermek üzere ödeme emri düzenler. Ödeme emrine karşı , borçlu borcun kendisine ait olduğunu kabul ediyor ise 7 gün içerisinde borcu ödemesi gerektiği, borcun kendisine ait olduğunu kabul etmiyorsa 7 gün içerisinde borca itiraz etmesi gerektiği belirtilir . Borçlu senet altındaki imzayı kabul etmiyor ise 7 gün içerisinde imzaya itiraz etmesi gerektiği bildirilir. Senet veya borca itirazını bildirmediği takdirde 7 gün içinde mal beyanında bulunması gerektiği bulunmaz ise hapisle cezalandırılacağı bildirilir. Borçlu ödeme emrine karşı borcunu ödemez veya itirazda da bulunmaz ise cebri icraya devam edileceği beyan edilir. Ödeme emri takip talebinden itibaren 3 gün içinde borçluya tebliğ edilir. Birden fazla borçlu varsa ve hepsi aynı anda talip ediliyorsa her birine ayrı ayrı ödeme emri tebliğ edilir.
Tebligat Nedir?
İcra dairelerince yapılacak tebliğler yazı ile ve Tebligat Kanunu hükümlerine göre olur.
İlam hükmünde sayılan belgelerle ipotek senedinde yazılı olan adresi değiştiren alacaklı veya borçlu; keyfiyeti birbirlerine noter vasıtasiyle bildirmiş olmadıkça, tebligat aynı adrese yapılır ve bu adreste bulunmadığı takdirde Tebligat Kanununun 35 inci maddesi uygulanır.
Adres değişikliği, yukarıdaki fıkra gereğince alacaklı veya borçlu tarafından diğer tarafa tebliğ olunduğu halde eski adrese tebligat yaptırarak Tebligat Kanununun 35 inci maddesinden faydalanmış olan taraf bu suretle diğer tarafa verdiği bütün zararları yüzde 15 fazlasiyle ödemeye mecbur olduğu gibi hakkında 343 üncü maddedeki ceza da uygulanır.
Borca İtiraz Nedir?
Borca itiraz etmek isteyen borçlu itirazını ödeme emri tebliğinden itibaren 7 gün içinde sözlü veya yazılı olarak icra dairesine bildirmek zorundadır. Süresi içerisinde ve usulüne göre yapılan itiraz takibi durdurur. Borcun bir kısmı için yapılan itirazlarda mümkündür. Kısmi itirazda itiraz edilen borç için takip durur. Borçlunun kabul ettiği miktar için takip devam eder. Ödeme emri tebliği tarihinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilmeyen icra takipleri kesinleşir. Borçlu hem borca hem imzaya itiraz ediyorsa imzaya itiraz ettiğini ayrıca bildirmek zorundadır. Aksi taktirde sadece borca itiraz ettiği kabul edilir.
Gecikmiş İtiraz Nedir?
Elinde olmayan mani sebeplerle itiraz süresini kaçıran borçlu mani sebep ortadan kalkmasından itibaren 3 gün içinde mazeretini gösteren delillerle birlikte, cebri icranın paraya çevirme aşaması bitinceye kadar her zaman itiraz edebilir. Mazeretin kabulü halinde takip durur.
İtirazın İptali Davası Nedir?
Borca itiraz eden borçluya karşı alacaklı , itirazın kendine tebliği tarihinden itibaren 1 sene içerisinde genel mahkemelerde itirazın iptali davası açabilir. Mahkeme kararına göre, borçlunun takibe yapmış olduğu itiraz haksız görülmüşse, takibe devam edilir ve borçludan 3 gün içinde mal beyanı yapması talep edilir. Alacaklının takip talebi haksız görülürse icra takibi derhal durur ve borçlunun uğramış olduğu zararlar alacaklıdan tanzim edilir. Bu dava sonucu talep esas alınarak , borçlunun itirazı haksız görülürse borçlu, alacaklının takibi haksız ve kötü niyetli görülürse alacağın yüzde yirmisinden az olmayacak miktarda kötü niyet tazminatına mahkum edilir.
İtirazın Kesin Olarak Kaldırılması Nedir?
Takibine karşı itiraz edilen alacaklının takibi, imzası ikrar veya noterlikçe tasdik edilen borç ikrarını içeren bir senede yahut resmî dairelerin
veya yetkili makamların yetkileri dahilinde ve usulüne göre verdikleri bir makbuz veya belgeye dayanıyor ise takip talebinin itirazı kendisine tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içerisinde itirazın kesin kaldırılmasını talep edebilir. Alacaklının elindeki resmi belgelere dayanarak itiraz kaldırılır ise takibe devam edilir.
İtirazın kaldırılması talebinin esasa ilişkin nedenlerle kabulü hâlinde borçlu, talebin aynı nedenlerle reddi hâlinde ise alacaklı, diğer tarafın talebi üzerine yüzde yirmiden aşağı olmamak üzere tazminata mahkûm edilir. Borçlu, menfi tespit ve istirdat davası açarsa, yahut alacaklı genel mahkemede dava açarsa, hükmolunan tazminatın tahsili dava sonuna kadar tehir olunur ve dava lehine sonuçlanan taraf için, daha önce hükmedilmiş olan tazminat kalkar.
İtirazın Geçici Olarak Kaldırılması Nedir?
Takibin dayandığı senet hususî olup, imza itiraz sırasında borçlu tarafından reddedilmişse, alacaklı itirazın kendisine tebliği tarihinden
itibaren altı ay içinde itirazın geçici olarak kaldırılmasını isteyebilir. Senet altındaki imzayı reddeden borçlu, icra mahkemesinde yapılacak olan duruşmada hazır bulunmak zorundadır. Mazeretsiz hazır bulunmaması halinde icra mahkemesi itirazın kaldırılmasına karar verir. Borçluyu da alacağın yüzde onu oranında para cezasına mahkum eder. İmzanın mahkemece usulüne uygun olarak yaptığı inceleme sonucu imza borçlunun ise takibe devam edilir ve borçlu para cezasına mahkum edilir. İmza borçluya ait değilse takip derhal durur ve alacaklı para cezasına mahkum edilir.
Menfi Tespit ve İstirdat Davaları Nedir?
Menfi tespit davası borçlunun icra takibinden önce veya sonra açabildiği bir davadır. İcra takibinden önce açılırsa mahkeme talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmayacak şekilde teminata dayanarak icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyari tedbir kararı verebilir. Ancak icra takibinin başlamasından sonra açılan menfi tespit davalarında icra takibinin durdurulması ihtiyari tedbir kararı verilemez.
Dava alacaklı lehine sonuçlanırsa ihtiyari tedbir kararı kalkar. Alacaklının gecikmeden kaynaklanan zararı alacağın yüzde yirminde aşağı olmayacak oranda borçludan tanzim edilir. Dava borçlu lehine sonuçlanırsa derhal takip durur. Alacaklı alacağın yüzde yirmisinden az olmayacak oranda para cezasına mahkum edilir.
Borçlu menfi tespit davası aşamasında ihtiyari tedbir kararı almamışsa ve borcu ödemişse davaya istirdat davası olarak devam edilir.
İtiraz süresini kaçırmış bu nedenle itiraz etmemiş veya itirazı kaldırılmış olan borçlunun, borcu olmadığı bir parayı ödemek zorunda kalması halinde ödediği tarihten itibaren 1 yıl içinde paranın geri alınmasını isteyebilir.
Menfi tesbit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir.
Haciz Nedir?
Ödeme emrindeki müddet geçtikten ve borçlu itiraz etmiş ise itirazı kaldırıldıktan sonra alacaklı, haciz konmasını isteyebilir.Haciz istemek hakkı, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren 1 sene geçmekle düşer. İcra dairesi haciz talebinden itibaren 3 gün içinde hacizi yapmak zorundadır.
Haciz Olunamayan Mallar ve Haklar Nelerdir?
1. Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar,
2.Ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedenî çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya, Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri,
4. Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alet ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları,
5. Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç aylık yem ve yataklıkları,
6. Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsül için lazım olan tohumluğu,
7. Borçlu bağ, bahçe veya meyve veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alet ve edevat, Geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisi ve ailesinin maişetleri için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları,
8. Borçlar Kanununun 510 uncu maddesi mucibince haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar,
9. Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malül olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri, Askeri malüllerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri,
10. Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar,
11. Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak mutazarrırın kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi lazım gelen paralar,
12.Borçlunun haline münasip evi,
13.Öğrenci bursları.
İcra Hukuku | Balıkesir İcra Hukuku Avukatı
2021 KANUN DEĞİŞİKLİĞİ
İcra İflas Kanunu 24/11/2021 de yapılan değişiklik ile,
Madde 87- Haczi yapan memur, sicile kayıtlı mallar hariç olmak üzere haczettiği malın kıymetini takdir eder. İcabında bilirkişiye müracaat edebilir.
Sicile kayıtlı malın kıymet takdirinin bilirkişilik bölge kurulu listesinde kayıtlı ve bu konuda Adalet Bakanlığınca izin verilen bilirkişilere, bunların bulunmaması hâlinde listede kayıtlı diğer bilirkişilere yaptırılması zorunludur. Şeklinde kıymet takdirinde bilirkişi zorunluluğu getirildi.
Yine aynı kanun değişikliği ile Madde 88 de muhafaza tedbirlerinde değişikliğe gidildi. Alacaklının rızası varsa haczedilen mal istenildiği zaman verilmek koşulu ile üçüncü şahsin yedinde bırakılabilir.
Madde 88- Haczolunan paraları, banknotları, hamiline ait senetleri, poliçeler ve sair cirosu kabil senetler ile altın, gümüş ve diğer kıymetli şeyleri icra dairesi muhafaza eder. Diğer taşınır mallar, masrafı peşinen alacaklıdan alınarak muhafaza altına alınır. Alacaklı muvafakat ederse, istenildiği zaman verilmek şartıyla, muvakkaten borçlu yedinde veya üçüncü şahıs nezdinde bırakılabilir. Üçüncü şahsın elinde bulunan taşınır mallar haczedildiğinde, üçüncü şahsın kabulü hâlinde üçüncü şahsa yediemin olarak bırakılır. (Değişik cümle:24/11/2021-7343/7md.)Haczedilmiş ancak muhafaza altına alınmamış mallar satış talebi üzerine muhafaza altına alınır veya ihale alıcısına teslime hazır hâle getirilir, aksi takdirde satış yapılamaz.
İcra Hukuku | Balıkesir İcra Hukuku Avukatı
Stajyer Av. İrem ÇELİK
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
