Kamu Davasının Ertelenmesinde Denetim Süresi
- KAMU DAVASININ AÇILMASININ ERTELENMESİ KARARI
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumuna ilişkin olarak, aslında fail hakkında kamu davasının açılabilmesi için yeterli suç şüphesi bulunmasına rağmen erteleme kurumuyla ilgili olarak yeterli suç şüphesinden farklı birtakım şartların varlığı halinde Savcılık tarafından fail için kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilebilir.
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararına ilişkin yasal düzenleme olan Ceza Muhakemesi Kanunu m.171/2’ye göre,
“Uzlaştırma ve ön ödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, Cumhuriyet savcısı, üst sınırı üç yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süre ile ertelenmesine karar verebilir.”
Kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin karar verilebilmesi için bulunması gereken şartlar hangileridir?
- Şüpheli tarafından işlenen suç, soruşturması ve kovuşturması şikayete tabi bir suç olmalıdır.
- Şüpheli tarafından işlenen suç üst sınırı 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren bir suç olmalıdır. Fakat suç 15 yaşını doldurmamış bir çocuk tarafından işleniyorsa suçun üst sınırı en fazla 5 yıl olabilir.
- Şüpheli daha önce kasıtlı bir suç işlemesinden dolayı hapis cezası ile cezalandırılmamış olmalıdır.
- Savcılık tarafından kamu davasının açılması ertelendiğinde şüphelinin suç işlemekten çekineceği izlenimi bulunmalıdır ve toplum ile şüpheli açısından kamu davası açılmasının ertelenmesi dava açılarak yargılama yapılmasından daha yararlı olmalıdır.
- Şüpheli tarafından işlenen suç neticesiyle ortaya çıkan zararlar tazmin edilme ile, aynen iade ile veya suçtan önceki hale getirilme ile giderilmiş olmalıdır.
Kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin süre nedir?
Savcılık kararıyla gerekli şartların varlığı halinde şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilir ve bu karar itibariyle şüphelinin denetlenmesi süresi 5 yıldır. Şüphelinin 5 yıllık süre içerisinde kasıtlı bir suç işlememesi halinde Savcılık tarafından suçun kovuşturulmasına yer olmadığına ilişkin karar verilir. Fakat şüpheli 5 yıllık erteleme süresi içerisinde kasıtlı bir suç işlediği takdirde suç dosyası işleme alınır ve kişi hakkında kamu davası açılır.
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı hangi suçlara ilişkin olarak verilemez?
Savcılık tarafından verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı kanuna göre bazı suçlar için verilemeyecektir.
- Örgüt faaliyeti amacıyla işlenen suçlarda kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemez.
- Suç işlemek için veya örgüt yönetme, örgüte üye olma suçlarında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemez.
- Kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar ya da asker kişiler tarafından işlenen askeri suçlar açısından kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemez.
- Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar açısından kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemez.
Kişi hakkında uyuşturucu madde bulundurma suçu kapsamında Savcılık tarafından gerekli şartların bulunması halinde kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmişse ve kişi 5 yıllık denetim süresi içinde tekrar uyuşturucu madde bulundurmuşsa veya kullanmışsa söz konusu durum denetim süresinin veya Savcılık tarafından verilen dava açılmasının ertelenmesi kararı açısından ihlal nedeni kabul edilir, yeni bir soruşturma olarak kabul edilemez, ayrıca bundan ayrı bir kovuşturma olarak da kabul edilemez ve yeniden kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemez
(10. Ceza Dairesi, 2021/5647 E. 2021/11117 K.)
“5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/5. maddesinde yer alan, “Erteleme süresi zarfında kişinin kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, dördüncü fıkra uyarınca ihlal nedeni sayılır ve ayrı bir soruşturma ve kovuşturma konusu yapılmaz.” şeklindeki düzenleme dikkate alındığında, somut olayda; sanık hakkında 11/04/2014 tarihli kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan Soma Cumhuriyet Başsavcılığının 14/10/2014 tarihli ve 2014/1221 soruşturma, 2014/9 sayılı kararı ile kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verildiği, 03/03/2016 tarihli suçun önceki 11/04/2014 tarihli suça ilişkin olarak verilmiş olan 14/10/2014 tarihli kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararının ihlali niteliğinde olduğu, bu hususun göz ardı edilerek 14/04/2016 tarihinde sehven 2.kez erteleme kararı verildiği, Cumhuriyet Savcısı tarafından 03/03/2016 tarihli eylemin ihlal olarak değerlendirilmesi ve yeni bir soruşturmaya konu edilmemesi gerekirken kamu davası açılarak hataya düşüldüğü, mahkemesince 03/03/2016 tarihli suç nedeniyle açılan kamu davasında kovuşturma şartı gerçekleşmediğinden CMK’nın 223/8.maddesi gereğince “düşme kararı” verilerek, “Soma 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2020/731 esas sayılı davası ile birleştirme talepli kamu davası açılması için Soma Cumhuriyet Başsavcılığına ihbarda bulunması” gerektiği gözetilmeden mahkûmiyet kararı verilmesi kanuna aykırı olup kanun yararına bozma istemi yerinde görülmüştür.“
Kamu Davasının Ertelenmesinde Denetim Süresi
10. Ceza Dairesi
2021/9316 E.
2021/10278 K.
Mahkeme : 3. Asliye Ceza Mahkemesi
Suç : Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma
Hüküm : Mahkumiyet
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Erteleme süresi zarfında kişinin kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, ihlal nedeni sayılır ve ayrı bir soruşturma ve kovuşturma konusu yapılmaz.
TCK’nın 191. maddesinin dördüncü fıkrasına göre, kamu davasının açılmasından sonra, aynı maddenin birinci fıkrasında tanımlanan suçun tekrar işlendiği iddiasıyla açılan soruşturmalarda ikinci fıkra uyarınca bir kere daha kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemeyeceğinden, bu gibi durumlarda doğrudan kamu davası açılması gerekmektedir.
Dava konusu olaya ilişkin 29/12/2015 tarihli iddianamede sanık hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığınca daha önceden 09/12/2014 tarihli kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmesi nedeniyle doğrudan kamu davası açıldığı belirtilmekte ise de UYAP kayıtlarında yapılan incelemede; 09/12/2014 tarihli kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile verilen denetimli serbestlik tedbirinin ihlali sebebiyle … 30 Asliye Ceza Mahkemesinin 06/12/2018 tarih 2017/183 esas 2018/791 karar sayılı dosyasında beraat kararı verildiği, bu kararın 15/02/2019 tarihinde kesinleştiği anlaşılmakla önceki suç ile ilgili verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ve tedbir kararının yok hükmünde olduğu, dolayısı ile doğrudan kamu davasını açma koşullarının oluşmadığı dikkate alınarak incelemeye konu suça ilişkin kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmesi gerektiğinin gözetilerek, 5271 sayılı CMK’nın 223/8. maddesi gereğince kovuşturma şartının gerçekleşmesini beklemek üzere, kamu davasının durmasına ve gerekli usuli işlemlerin tamamlanması için dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilmesi yerine, yargılamaya devam edilerek sanığın mahkûmiyetine karar verilmesi, Yasaya aykırı, sanığın temyiz itirazları bu nedenle yerinde olduğundan, hükmün BOZULMASINA, 18/10/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Kamu Davasının Ertelenmesinde Denetim Süresi
Stajyer Derya MERİÇ
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
