Maaşı Ödenmeyen İşçi Nereye Başvurmalıdır?
İşçiye yapılan ödemelerin hukuki niteliği maaş değil, ücrettir. Ücret, işçiye yaptığı işlerin karşılığında ödenen miktardır. Uygulamada “maaş” olarak nitelendirildiği için biz de bu kavramı kullanacağız. İşçinin maaşı ayda bir kere ödenmek zorundadır. İşçinin fazla çalışmaları da maaşıyla birlikte ödenmesi gerekir.
İşyerinde 5 ve daha üzeri işçi çalışıyorsa maaşların banka aracılığı ile ödenmesi gerekir. Aksi halde ise işyerinde de işçiye ödenebilir.
Maaşın Ödendiğinin İspatı Kimdedir?
Maaşın ödendiğine dair ispatı işveren yapmak zorundadır. İşçi, maaşının ödenmediğini tanık dahil olmak üzere her türlü delille ispat edebilir.
Maaşı Ödenmeyen İşçinin Hakları
Ücret işçinin asli bir hakkıdır. İşverenin en önemli borcu diyebiliriz. Nitekim herkeste olduğu gibi işçide ücret almak için çalışır. Bu sebeple ücret, İş Kanunu’nda haklı sebeple fesih nedeni olarak düzenlenmiştir. İş Kanunu’nun 24. maddenin 2. fıkrasının e-f bendinde yer verilmiştir.
İş Kanunu madde 24/2- e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun
olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren
tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman
esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları
uygulanmazsa.
Birçok işçi haklarını bilmediği için istifa edebiliyor. Ancak istifa edilmemesi gerekir. Bilindiği üzere istifa edildiği zaman işçilik alacaklarının bir kısmı kaybedilmektedir. Bu nedenle işçi maaşı ödenmiyorsa haklı nedenle fesih yapması gerekir. Üstelik sadece temel maaş olarak düşünmemeliyiz. Fazla mesai veya ikramiye gibi alacaklar için de haklı nedenle fesih yapılabilir. Bu alacaklar kanundan kaynaklanmaktadır. Ancak illaki kanundaki alacak kalemleri için haklı nedenle fesih yapılmaz. İşveren sözleşmeye prim vereceğini yazmış olabilir. Bu halde primin ödenmemesi halinde yine haklı nedenle fesih yapılabilir. Zira işveren sözleşmeye uymamıştır.
Maaşı Ödenmeyen Bir işçi Ne Yapabilir?
- İş görme borcunu yerine getirmek zorunda değildir. İstifa etmeden çalışmayı bırakabilir.
- İşçi haklı nedenle fesih yapmadan, çalışmaya devam edip maaşın ödenmesi için işverene dava açabilir.
- İşçi maaşı ödenmedi için haklı nedenle fesih yaparak, dava açabilir.
Ücretin gününde ödenmemesi
Madde 34 – Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında
ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına
dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi
grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek
faiz oranı uygulanır.
Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi
alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.
İş Kanunu’nun 34. maddesine göre, işçinin ücreti ödenmiyorsa işçi iş görme borcunu ödemekten kaçınabilir. İşçi ödenmeyen maaşları için en yüksek faizden ödenmesini isteyebilir. aynı zamanda işçinin iş görme borcunu ödemekten kaçınması, işveren bakımından haklı nedenle fesih hakkı vermez.
Maaşını alamayan bir işçi, haklı nedenle fesih yapabilir. Haklı nedenle fesih yapıldığı için bekleme süresi veya fesih ihbar süresi beklenmesine gerek yoktur. Sadece mücbir sebep halinde işçinin ücret ödenmesi için beklenmesi gerekir. Onun dışında işçi beklemeksizin haklı nedenle fesih yapabilir. Haklı nedenle istifa ettikten sonra işçilik alacakları için dava açılması gerekir.
Maaşın eksik, geç ödenmesi durumunda da haklı nedenle fesih yapılabilir. Üstelik işçinin maaşı düzenli ve tam ödense dahi prim, ikramiye gibi alacakları ödenmiyorsa işçi yine haklı nedenle fesih yapabilir.
Maaşı Ödenmeyen İşçi Haklı Nedenle Fesih Yapmadan Önce Ne Yapmalıdır?
Maaşı ödenmeyen bir işçi, öncelikle maaşının ödenmesi için işverene ihtarname göndermesi gerekir. İhtarname noter aracılığıyla gönderilir. İhtarname sonucunda maaşın ödenmemesi halinde dava açılması gerekir. İşçi davayı işten ayrılmadan açabileceği gibi işten ayrıldıktan sonra da açabilir. İşçinin maaşının ödenmemesi halinde dava açma süresi 5 yıldır. 5 yıl içerisinde iş mahkemesinde alacaklarını talep etmesi gerekir.
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
