Yasal Mirasçılar | Miras Hukuku
Miras Nedir?
Bir kimsenin, ölümü üzerine varislerine kalan haklar, malları ve borçlarıdır. Yasal kabul edilen mirasçılar, kan bağı olan alt soy, hayatta olan eş, evlatlık kabul ettikleri ve devlettir. Mirasçılık sırası önce hayatta kalan kimselerin yakınlık derecesi dikkate alınarak değerlendirilir. Miras’ın bir kısmı vasiyet edilen bir kimseye de kalabilir. Bir kısmını almak üzere tayin edilen kimse ise, ‘mansup mirasçı’ diye anılır. Devlet, bir dereceden sonra kanuni mirasçılardan sayılır.
Miras Kimlere Verilir?
Ölen kişinin alt soyu dediğimiz, kendisinden üreyen, türeyen kişileri kapsar, yani onun çocukları ve torunları alt soyu ifade eder. Çocuklar kendi aralarında eşit miras hakkına sahiptir. Ölen kişinin kendinden önce ölmüş çocuğunun çocuğu yani torunu alt soya girer ve eşit derecede mirasa sahip olur.
Miras Hukuku
Gerçek kişinin ölümü ve gaipliğe durumunda, bu kişiye ait olan malların kimlere ve nasıl intikal edeceğini düzenleyen hukuk dalına Miras Hukuku denmektedir. Miras hukuk dalında ölümden sonra malların intikalinin yapılması yanında ölümden önce düzenlenen ölüme bağlı tasarruflar konusu da işlenmektedir. Yasalarımızda ve miras hukukunda iki tür yasal mirasçıdan söz edilmektedir.
Bunlar yasal mirasçılar ve atanan mirasçılar olmaktadır.
Kanunumuza göre yasal mirasçılar;
Ölenin akrabalarıdır. Bununla birlikte evlatlık ve sağ kalan eşe de yasal miras hakkı tanınmaktadır. Ölenin hiç mirasçısı olmadığı takdirde Devlet de ikinci derecede yasal mirasçı olur.
Atanmış Mirasçı
Vefat eden kişi ölmeden önce vasiyetname hazırlayarak veya miras sözleşmesi düzenleyerek kanuni mirasçılarından başka kişileri de kendisine mirasçı tayin etmesi sonucunda vefat eden kişinin mirasından pay almaya hak eden kişiye atanmış veya art mirasçı denir. Bir gerçek veya tüzel kişiliğin, mirasın tamamını veya belli bir kısmını almasını sağlayan her işlem, mirasçı atanması sayılır.
Kişiye bağlı olmayan ve mirasçılara intikal edebilen mal varlığına tereke denmektedir.
Tereke Nasıl Hesaplanır?
Terekenin hesaplanması teknik bir konu olduğu için uygulamada net tereke hesabı bilirkişi marifetiyle yapılmaktadır. Net tereke belirlenirken terekenin aktifleri(mallar, paralar, alacaklar vs.) ve pasifleri (borçlar) bulunur ve aktiften pasifler çıkarılarak net tereke bulunur.
Yasal Mirasçılar | Miras Hukuku
Miras paylaşımı
Kanuni paylar oranında paylaşılması gerekir. Miras paylaşımında anlaşmazlık olması halinde mirasın paylaşılması için mahkemeye müracaat edilir. Miras paylaşım davası ile mahkeme, mirasçıların kanuni payları oranında paylaştırma yapılması için yargılama yapar. Miras bırakanın ölüm anında tüm hak ve borçları mahkemece tespit edilir. Bütün kurumlardan bilgiler toplandıktan sonra veraset belgesindeki mirasçıların pay oranlarına göre paylaşım yapılır.
Miras paylaşımı davasının en önemli kısmı paylaşılacak malvarlığı miras bırakanın adına kayıtlı olmaması halinde ortaya çıkar. Mirasa dahil olması gereken bir daireyi, dükkanı veya başka bir malvarlığını başka bir mirasçının üzerine geçirmiş olabilir. Bu durumda ayrı bir hukuki sürecin daha takip edilmesi gerekir.
Reddi Miras (Mirasın Reddi) Nedir?
Medeni Kanunumuzun 606. maddesine göre Miras, üç ay içinde reddedilebilir. Mirasın reddi, diğer bir deyişle reddi miras; miras bırakanın ölümü üzerine yasal veya atanmış mirasçıların ölenin her türlü borç ve alacaklarıyla birlikte oluşan mirasın hak ve yükümlülüklerini reddetmesi olarak tanımlanabilir. Mirasın reddi talebi mirasın açılacağı yerin Sulh Hukuk Mahkemesine yapılır. Bu da miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesidir.
Mirasın paylaşılması ve reddi, atanmış veya yasal mirasçıları ilgilendiren önemli bir konudur. Atanmış veya yasal mirasçılar iki şekilde “reddi miras” talebinde bulunabilirler:
-Mirasın Gerçek Reddi
-Mirasın Hükmen Reddi
Mirasın Gerçek Reddi
Mirasın gerçek reddinde, mirasçılar tarafından bir başvuruda bulunulması gerekir. Mirasçıların yazılı veya sözlü olarak mirası reddettikleri yönündeki kayıtsız ve şartsız beyanlarını Miras bırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesine bildirmeleri ile miras reddedilir. Red süresi bitmeden mirasçı olarak; miras kalan malları saklayan veya kendine mal eden, terekenin işlerine karışan ve terekenin olağan yönetimi dışında işler yapan mirasçı, mirası reddedemez.
Mirasın Hükmen Reddi
Miras bırakanın ölümü tarihinde ödemeden aczi açıkça belli ve resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/ll). Hükmi rette şartların varlığı halinde herhangi bir irade açıklamasına gerek yoktur.
Türk Medeni kanunun 605.maddesinde “Ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.”
Reddi Miras Beyanı İptal Edilebilir Mi?
Kural olarak miras reddedildikten sonra bundan dönmek mümkün değildir. Ancak Borçlar kanunu m. 23 vd. çerçevesinde yanılma, aldatma, korkutma sonucu mirasçının ret beyanında bulunması halinde yapılan ret işlemi için iptal talebinde bulunulabilir. Mirasçı ret beyanının iptalini dava yolu ile ileri sürecektir.
Mirasta Tenkis Davası
Tenkis davası, miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü aşarak saklı pay sahibi mirasçıların miras hakkına yaptığı tecavüzün giderilmesi ve miras bırakanın yaptığı tasarrufun kanuni sınırlar içerisine çekilmesi için açılan bir davadır.
Tenkis davası açarak saklı pay hakkını korumak isteyecek olan saklı paylı mirasçılar eş, anne, baba ve alt soy olmaktadır. Bu durumda tenkis davasının davacılarının saklı pay mirasçıları olacağı görülmektedir. Bu davalarda davalı olan taraf ise saklı payı aşarak ölüme bağlı tasarrufların lehine yapıldığı kişi olmaktadır.
