Fuhuş Sebebi İle Deport Kaldırma
Ülkemizde bulunan yabancı uyruklu kişiler hakkında son zamanlarda en sık karşılaşılan durumlardan bir tanesi fuhuş (Türkiye’ de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar) yaptıkları iddiası ile deport (sınır dışı) edilmeleridir.
Gerçekten fuhuşa karışmış olanlar haricinde; çalışma, turistik gezi, eğitim yada başka amaçlarla ülkemizde bulunan yabancı uyruklu kadınlar için sağlıklı bir tespit yapılmadan göz altı, idari gözetim ve daha sonra sınır dışı edilme kararı verilmektedir.
Birçok yabancı uyruklu kişi hakkında sağlıklı bir tespit ve net bir delil olmadan yapılan işlemler kimi zaman hak kayıplarına sebebiyet vermektedir. Söz konusu yabancılar hakkında, 6458 sayılı Yasanın 54/1. Ç bendi gereğince; ‘’ Türkiye’ de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar ‘’ ve 6458/1- d. maddesi gereğince ‘’ kamu düzeni açısından tehdit oluşturanlar ‘’ kapsamında olduğu gerekçesiyle sınır dışı kararları verilmektedir.
Fuhuş sebebi ile bir kişi hakkında sınır dışı kararı verilebilmesi için, kişinin para karşılığı ilişkiye girmesi, geçimini bundan sağlaması gerekmektedir. Kimi olaylarda halka açık yerlerde dahi yabancı şahıslar göz altına alınabilmekte ve yabancılar hakkında sınır dışı işlemleri uygulanabilmektedir.
Adli / İdari makamların en çok dayanak yaptığı‘’ Kamu düzeni açısından tehdit oluşturanlar ‘’ ifadesi ise, yoruma çık, muğlak cümledir. Birçok olayda net bir tespit yapılmadan ve deliller olmadan şahıs hakkında sınır dışı kararının sebebi olarak gösterilmektedir.
Dolayısıyla, bu cümleden hareketle bir kişi hakkında sınır dışı kararı verilmeden önce, olayın tüm delilleriyle net bir şekilde ortaya konması gerekmektedir.
Deport (Sınır dışı) Kararı Nedir?
Ülkemizde kanuna aykırı olarak çalışmaya veya oturmaya çalışan yabancı ülke vatandaşlarının en sık karşılarına çıkan durumlardan birisi de haklarında deport kararı verilmesidir.
Tanım olarak deport kararı, yabancının yurt dışı edilmesidir.
Deport kararı ile Türkiyeye giriş yasağı konulan yabancıların birtakım hukuki yöntemler ile Türkiye’ye giriş yasağının kaldırıması mümkün olabilmektedir. Ancak deport cezasının kaldırılması için yabancının hangi sebeple sınır dışı edildiğinin önemi yüksektir. Yine de genellikle ülkemizde yabancılar genellikle vize sürelerini aştıkları için yahut oturma iznini uzatmadıkları için deport kararına maruz kalmaktadır.
Bu deport kararı sebebine göre ya belli bir süre Türkiye’ye giriş yasağı koymakta ya da ömür boyu Türkiye’ye giriş yasağı koymaktadır.
Bu yabancı kişiler yakalanırlarsa eğer ilk olarak Kumkapı’da bulunan Yabancılar Toplama Merkezine götürüleceklerdir. Oradan da deport işlemleri gerçekleştirilerek sınır dışı edileceklerdir.
Deport kararının kaldırılması için izlenecek hukuki yollarda önemi bulunan bazı deport kararı sebepleri şunlardır: Türkiye’de bulunan yabancının oturma izni var ancak bakanlıkça kendisine verilmiş çalışma izni yok. Ancak çalışma izni olmamasına rağmen çalışması neticesinde yetkili makamların bu durumu fark etmesi halinde kaçak çalışan yabancı yakalanarak sınır dışı edilir.
Yabancının vize süresi bitmiştir, buna rağmen ülkeden çıkış yapmıyordur ya da oturma izni süresini uzatmamıştır. Bundan dolayı yabacı kaçak statüsüne düşer ve yakalanması ile sınır dışı edilir. Yabancı Türkiye’de kalabilmek için sahte evlilik yapar. Ancak yetkili makamlarca sahte evliliğin tespit edilmesi sonucunda yakalanır ve sicilin V70 tahdit kodu işlenerek yurt dışı edilir.
Yabancı ahlaka aykırı davranışlardan dolayı yakalanır ve sınır dışı edilir. Ülkemizde bu ahlaka aykırı davranışlardan en çok fuhuş için Türkiye’ye gelen kadınlarda rastlanır. Yabancının G 87, Ç 114 gibi kodları nedeni ile sınırdışı edilebilir ki kanunun bu kısım ile ilgili olan maddesinde OHAL sürecinde değişiklik yapılmıştır.
Deport yasağı sebebine göre farklı neticeler doğurabilmektir. Genel olarak deport yasağı neticesi yabacı hakkında 5 ay ile 5 yıl arasında Türkiye’ye giriş yasağı konulması yönündedir. Süre ihlali yapan yabancı için bu ceza daha kısa tutulur iken kriminal vakaya karışan veya bulaşıcı hastalık taşıyan yabancı için ömür boyu deport kararının kaldırılması mümkün değildir.
İşte bu sebeplerle ‘yabancılar hukuku’ alanında uzman bir avukattan destek alınması ve tüm itiraz yollarının tüketilmesi gerekmektedir. Fuhuş sebebi ile deport kaldırma için (Türkiye’ de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar) hakkında işlem başlatılan kişilerin başvuracağı yollar şöyledir;
Gözaltı Sürecinde Avukat Huzurunda İfade Verme
Ülkemiz yasalarından habersiz olan yabancı uyruklu kişilerin göz altı sürecinden başlamak suretiyle her aşamada avukatla temsil edilmeleri hak kayıplarının önüne geçebilecektir. Çoğu zaman avukat hazır bulunmadan alınan ifadeler sonucunda sınır dışı işlemleri gerçekleşebilecektir.
Oysa ki, ifade verilmeden önce Ceza Muhakemeleri Kanunu gereğince avukatla ifade verilmesini isteme, suçlananın en tabi hakkıdır. Yine, deport edilemeyecek kişiler arasında olan kişilerin bunu ispatlayan belge ve bilgilerin kolluk mercilerine sunmakta sorun yaşadıkları en çok gelen şikayetler arasındadır.
İş bu sebeple; ilgili kurumlardan alınacak belgelerin, yabancının ikametinin ispatında kullanılan belgelerin, izin belgerinin, hastane sağlık raporları, seyahat amacını ortaya koyan belgelerin sağlıklı bir şekilde kolluk kuvvetlerine sunulması, göz altı işlemlerine gerekli itirazların yapılması ve kollukta alınan ifadelerin sağlıklı ve savunma hakkının kutsallığı çerçevesinde verilebilmesi amacıyla; kolluk tarafından göz altına alınan yabancı uyruklu vatandaşların avukat huzurunda ifade vermeleri son derece önemlidir.
İdari Gözetim Kararına İtiraz Etme
Fuhuş sebebi ile kolluk tarafından göz altına alınan yabancı uyruklu şahıslar, daha sonra sınır dışı işlemleri için Valilik tarafından hakkında idari gözetim kararı verilerek ‘Geri Gönderme Merkezleri’ ne gönderilmektedirler. Bu karara itiraz edilmelidir.
İdari Gözetime itiraz Sulh Ceza Mahkemesi’ ne yapılacaktır ve hakim tarafından 5 iş günü içerisinde ivedilikle karar verilmelidir. İdari gözetime itiraz sonucunda verilecek karar kesin olduğundan ve idari gözetim altına alma şartları değişmediği yada yeni olgular gelişmediği takdirde tekrar başvurulması mümkün olmadığından; bu itirazın sağlıklı değerlendirme sonucu yapılması ve tüm delillerin sunulması gerekmektedir.
Aksi halde; yabancı şahsın geri gönderme merkezinde uzun sürelerle kalması olasıdır.
Deport Yasağı Olup Olmadığının Değerlendirilmesi
6458 Sayılı Kanunun 55/a maddesine göre şu kişiler hakkında sınır dışı (deport ) kararı alınamaz;
Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar,
Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler,
Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar,
Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları,
Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları.
Yukarıda sayılan kişiler hakkında deport kararı verilemeyeceğinden; kişinin durumunun deport yasağı kapsamında olup olmadığı iyice araştırılmalıdır.
İdari Gözetimin Devamında Zaruret Olup Olmadığının Tespiti
Yabancı hakkında verilen idari gözetim kararında zaruret olup olmadığı her ay gözden geçirilir ve özellikle şu hallerden birinin tespiti halinde ‘ idari gözetim’ sonlanabilir. İş bu sebeple; yabancının bu kapsama girip girmediği iyice araştırılarak gerekli başvuru ve itirazların yapılması gerekmektedir.
Bu haller şunlardır;
İdari gözetime alındıktan 6 ay içerisinde sınır dışı kararının uygulanamayacağının öngörülmesi, (6 ayın dolmasına gerek yoktur),
Yabancının sınır dışı yasağı kapsamına girdiğinin ciddi emarelerle ortaya çıkması, (Örneğin; hamile olduğunun anlaşılması),
Kaçma ve kaybolma riski sebebi ile hakkında idari gözetim kararı verilen yabancının kaçma ve kaybolma riskinin ortadan kalkması,
Yabancının gönüllü geri dönüş desteğine başvurması,
Kanunun 54. Maddesinin (b) ve (d) bentleri saklıdır.
Yürütmenin Durdurulması’ Talepli İptal Davası Açma
Deport kararına karşı İdare Mahkemesi’nde 15 gün içerisinde iptal davası açılması gerekmektedir, aksi halde itiraz hakkı ortadan kalkacaktır. İptal davası ile birlikte, idari işlemin yürütülmesinin durdurulmasının talep edilmesi gerekmektedir. Hakkında yürütmenin durdurulması kararı verilen yabancı şahıs, dava sonuçlanmadan ülkesine gönderilemeyecektir. Bu durumda, dava sonuçlanıncaya kadar belirli yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla ( imza vs. ) şahıs hakkında idari gözetimin sonlanmasına karar verilebilecektir. İptal davası ile birlikte, şahıs hakkında konulan tahdit kodunun da kaldırılmasının talep edilmesi gerekmektedir.
Meşruhatlı Vize Başvurusu
Deport kararı ile birlikte haklarında belirli bir süre ülkeye giriş yasağı verilen yabancılar, meşruhatlı vize almak suretiyle bu süreyi beklemeden ülkeye giriş yapabilirler. Yabancı, evlilik sebebiyle vize, çalışma vizesi, tedavi amaçlı vize ve eğitim vizesi alması ve bu amaçlardan biri ile ülkeye geldiğini destekleyici belgelere sahip olması halinde yasak süresi dolmadan ülkeye girebileceklerdir.
Bununla birlikte, uygulamada sık karşılaşılan iki deport sebebi olan oturma ( ikamet) izni süresinin uzatılmaması sebebiyle deport ve sahte evlilik sebebiyle deport işlemleri halinde yabancının neler yapabileceğinden kısaca bahsetmekte yarar vardır.
İkamet süresini uzatmayan ve bu sebeple sınır dışı edilen yabancı, bulunduğu ülkedeki Türk Konsolosluğuna çalışma izni almak maksadıyla başvurabilir. Yabancı eğer bir suç işlemediyse ve çok uzun bir süre ülkede kaçak kalmadıysa izinsiz ülkede kaldığı günlerin cezasını ödemek suretiyle, çalışma izni alarak Türkiye’ ye giriş yapabilecektir.
Bir diğer sebep ise, sahte evlilik yapıldığı sebebiyle deport işlemidir. Evlilik gerçek bir evlilik olmasına rağmen, yetkili merciler tarafından sahte evlilik olduğu değerlendirilerek yabancı şahsın oturma izni iptal edilmiş ve şahıs deport edilmiş olabilir. Bu durumda evliliğin gerçek olduğunu ispat etmek maksadıyla mahkemede dava açılarak, deport kararı iptal edilebilir. Böylece, yabancı şahıs ülkeye giriş yapabilecektir.
Fuhuş Sebebi İle Deport Kaldırma
