EN SON EKLENENLER

Belçika’da Boşanma Kararının Tenfizi Davası

Belçika’da Boşanma Kararının Tenfizi Davası

Belçika’da yaşayan Türk vatandaşı veya Türkiye’den izin alarak Türk vatandaşlığından çıkan Pembe/Mavi Kart hakkı sahibi insanımız arzu edilmese de, geleceğe yönelik bin bir ümitle gerçekleştirdikleri evliliklerini çeşitli nedenlerle boşanma ile sonlandırmaktadırlar.

Bu vatandaşlarımız boşanmak için Belçika mahkemelerine başvurmakta, taraflar Belçika mahkemesinden boşanma kararı almaktadırlar.

Tarafların her ikisi de Türk vatandaşı ise mahkeme Türk Medeni Kanununu, tarafların biri Belçika vatandaşı ise Belçika hukukunu uygulamaktadır.

Ancak Belçika Avrupa Birliği(AB) üyesi olduğundan ve AB’de Haziran 2012 tarihinde yürürlüğe giren “Boşanma ve Ayrılığa Uygulanacak Hukuk Alanında Güçlendirilmiş İşbirliğinin Uygulanmasına Dair Konsey Tüzüğü (ROM III Tüzüğü)” gereğince bu tarihten sonra açılan boşanma davalarında aksi kararlaştırılmadıkça Türk hukukunun uygulama yeri kalmamıştır.

Yani artık taraflar ister Türk vatandaşı ister Belçika vatandaşı olsun sadece Belçika hukuku uygulanmaktadır.

Belçika Mahkeme Kararı Boşanma İçin Yeterli Mi ?

Belçika’da boşanma kararı alınması Türk hukukunun hakimiyet alanına etki etmeyeceğinden bu hali ile Türk vatandaşı olanların işini görmeyecektir. Yani Türkiye için bir geçerliliği bulunmamaktadır.

Bunun için belirli şartları sağlandığında bu boşanma kararının Türkiye’de de etkili olabilmesi ve nüfus kayıtlarına işlenebilmesi için Türk mahkemesince tanınması ve tenfizi gerekmektedir.

MAVİ KARTLILAR, ANLAŞARAK BİRLİKTE BAŞVURU YAPANLAR ve BOŞANILAN DİĞER TARAFI ÖLMÜŞ VEYA YABANCI OLANLAR TANIMA TENFİZ DAVASI AÇMAK ZORUNDA DEĞİL

Türk vatandaşı iken evlenip daha sonra izinle Belçika vatandaşlığına geçenler tekrar bir Türk vatandaşı ile evlenmek istediklerinde yetkili makamlar onlardan Türk makamlarından “evlenme ehliyet belgesi” istediklerinden , bu kişiler de Türkiye’de tanıma tenfiz yaptırmak zorundadırlar.

Zira nüfus kayıtları kapalı da olsa halen nüfusta evli olarak görünmektedirler. Mavi/pembe kartlı bu insanlarımızın yeni düzenleme ile tanıma tenfiz yaptırmaları idari işlemle yapılırken ayrıca dava açmalarına gerek bulunmuyor.

Zira Mayıs 2012‘de Nüfus Kanununda değişiklik yapılarak Mavi Kartlılar Kütüğü oluşturuldu. Daha sonra da 30 Nisan 2013’te İçişleri Bakanlığı bu kütüğün oluşturulması ve işlemlerin nasıl yürütüleceğine dair „Mavi Kartlılar Kütüğü ve Beyan Edilen Nüfus Olaylarının Tutulması Hakkında Yönerge“ yayınladı.

O tarihten beri mavi/pembe kartlı insanımız belgelerini tamamlayarak yurt dışında Konsolosluklara, yurt için de ise Nüfus Müdürlüklerine müracaat ederek Belçika mahkemesi boşanma kararlarını “Mavi Kartlılar Kütüğü”ndeki kayıtlarına işletebilirler.

Sadece Türk vatandaşı veya çifte vatandaşlığa sahip olanlar açısından ise durum değişik.

29.04.2017 tarihli mükerrer Resmi Gazetede yayınlanan 690 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Nüfus Hizmetleri Kanununa 27/A maddesi eklenerek yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline veya mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin olarak verilen kararlar tarafların veya vekillerinin BİRLİKTE bulunulan ülkedeki Konsolosluğa ve Türkiye’de bakanlıkça yetkilendirilen Nüfus Müdürlüklerine başvurması halinde nüfus kütüğüne tescil edileceği hükme bağlanmıştır.

Bu durumda Belçika’da boşanan ve boşanma kararı kesinleşen Türk vatandaşı veya çifte vatandaşımız birlikte veya vekaletname verecekleri avukatları aracılığıyla Belçika’da bağlı oldukları Konsolosluğa veya Türkiye’deki Nüfus Müdürlüğüne usulüne uygun belgeleriyle başvurduklarında dava açmalarına gerek kalmadan boşanma kararları nüfus kayıtlarına işlenecektir.

Belçika’da Boşanma Kararının Tenfizi Davası

Lâkin idari yolla sadece boşanma kararları veya yabancı makam kararındaki boşanmaya ilişkin kısımlar tanınabilir. Kararda velayet, nafaka, tazminat, mal rejimi, yargılama gideri v.s. varsa bunlar tanımaya esas alınmaz, bunlar için ayrıca TENFİZ DAVASI açılması gerekir.

Bu düzenlemenin uygulama yönetmeliği olan „YABANCI ÜLKE ADLÎ VEYA İDARÎ MAKAMLARINCA VERİLEN KARARLARIN NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ HAKKINDA YÖNETMELİK“ 7 Şubat 2018 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

Buna göre ; Belçika mahkemesi boşanma kararının idari yoldan tanınması için BİRLİKTE başvurularını taraflardan birinin yerleşim yeri il müdürlüğüne; Türkiye’de yerleşim yeri yoksa Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Kahramanmaraş, Samsun, Siirt, Sivas, Trabzon, Şanlıurfa ve Van il müdürlüklerinden birine yapacaklar.

Lâkin aynı yönetmelik gereğince Belçika mahkemesince verilen kararların aile kütüğüne tescil işlemlerini yapmak üzere, dış temsilciliklerde ve Bakanlıkça belirlenen il müdürlüklerinde komisyonlar kurulacak ve bu komisyonlarca karar verilecek.

Bununla ilgili olarak İçişleri Bakanlığı 19.03.2018 tarihli yazısı ile yönetmelik gereğince usul ve esasları belirleyen „Yabancı Ülke Adlî ve İdarî Makamlarınca Verilen Kararların Teciline Yönelik Açıklama“ yı 81 il valiliklerine ve Dışişleri Bakanlığına (Büyükelçilik ve konsolosluklar) göndermiştir.

Bu yönetmelik ve talimat hükümlerine göre Türkiye’deki nüfus müdürlükleri ve yurtdışında konsolosluklara tek taraflı başvuru yapıldığında Belçika mahkemesinde boşanılan eşin de bu başvurudan itibaren 90 gün içerisinde başvurması gerekiyor.

Boşanılan eş başvurmaz ise başvuru yapılmamış sayılarak red edilir. Bu durumda tanıma davası açmak zorunlu olur.

Bu talimatla Türkiye’deki nüfus müdürlükleri ve yurtdışında konsolosluklarda komisyonlar oluşturularak başvurular alınmaktadır.

Bu düzenlemeden ve uygulamadan sonra ise 26.03.2020 tarihli mükerrer Resmî Gazetede yayınlanan 23.05.2020 tarihli 7226 sayılı Kanun değişikliği ile Nüfus Hizmetleri Kanununa 27/A maddesine bir ibare eklenerek Belçika mahkemesinde boşanan taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer taraf veya vekilinin tek başına başvurusu ile bu kararın da Türkiye’de idari yoldan davasız olarak tanınmasına imkân getirilmiştir.

Belçika’da Boşanma Kararının Tenfizi Davası

Kısacası bu düzenlemelere göre taraflardan en azından biri Türk vatandaşı ve çifte vatandaş; 

-BİRLİKTE (veya vekili/vekilleri aracılığıyla) başvurursa,

-Başvuran taraf Türk vatandaşı veya çifte vatandaş olsa dahi Belçika mahkemesinde boşanılan eş ölmüş veya yabancı uyruklu ise DAVA AÇILMASINA GEREK BULUNMUYOR.

Ancak;

-Beraber başvuru yapılamıyorsa,

-Tek taraflı başvuruya rağmen diğer eş ölmüş veya yabancı uyruklu değilse ve o da 90 gün içerisinde başvurmaz ise,

-Beraber başvuruya rağmen Konsolosluk veya Nüfus Müdürlüğü mevzuata uygun görmediğinden red kararı vermiş ise TANIMA DAVASI AÇILMAK ZORUNDADIR.

Kararın Tanıma Tenfizi Yapılmazsa Ne Olur ?

Boşanma kararının tanıma-tenfizinin yapılmaması Türk hukukun açısından karmaşıklığa neden olmakla birlikte taraflar ve mirasçıları için hak kayıplarına sebebiyet verebilmektedir. Şöyle ki;

Her şeyden önce Belçika mahkemesinde boşanılmasına rağmen halen Türk nüfus kaydında aslında boşanılan kişi ile evli göründüğünden vefat halinde eşler halen birbirinin mirasçısı olmaya devam ederler. Bu kişiler mirasçılık belgesi çıkartarak malvarlığını üzerine geçirebilir.

Türk nüfus kaydında halen evli olarak göründüklerinden tekrar evlenmek istemeleri halinde evlenemezler.

Boşanma kararının gecikilmeden tanıma ve tenfizi yapılmazsa, zamanla boşanan eşlerin birbirleriyle irtibatı kesileceğinden ve hatta vatandaşlık durumları değişebileceğinden, tanıma tenfiz davalarında diğer eşin adresinin bulunması ve tebligatın yapılması oldukça güçleşir.

Bu da daha fazla masraf ve davanın daha fazla uzamasına sebebiyet vererek haklarınız gecikmeye uğrar.

Eşlerin evlilik birliği sırasında edindikleri taşınır ve taşınmaz malların paylaştırılması için açılacak davanın şartı tarafların boşanmış ve kararın kesinleşmiş olmasıdır. Dolayısıyla özellikle eşlerin evlilik birliği sırasında edindikleri Türkiye’deki taşınmaz mallarla ilgili açılacak davalarda Türk mahkemeleri yetkili olduğundan uzun süre sonra yapılan tanıma-tenfizler sonucu elde edilecek kararla bu hakkın zamanaşımına uğraması sözkonusu olacaktır.

Tanıma-Tenfiz yapılmadığı için taraflar halen evli gözüktüğünden üzerlerine aldıkları taşınmaz ve taşınır mallar evlilik birliği içerisinde edinilmiş olacağından diğer eş bundan hak talep edebilecektir. Bunun için de bir seri dava açmak ve hakkın geri alınması için masraf yapmak gerekecektir.

Yine tanıma-tenfiz yapılmadığında halen evli görünmeden dolayı Belçika mahkemesinde boşanmasına rağmen gayri resmi evlenip veya evlenmeden çocuk sahibi olan kadının çocuğu evlilik birliğinde doğmuş gibi gerçekte boşanılmış babanın adına nüfusa kaydedilecektir.

Bu da babalığın reddi gibi dava şartlarının çok kısa hak düşürücü sürelere tabi tutulduğu karmaşık ve yıllarca sürecek davaların açılmasına sebebiyet verecektir.

Tanıma – Tenfizi Davalarının Açılması İçin Bir Süre Var Mı ?

Kanunlarımızda böyle bir süre öngörülmemektedir. Ancak bu davanın geciktirilmesi yukarıda izah etmeye çalıştığımız hak kayıplarına ve zorluklara sebebiyet verecektir.

Dava Açmak İçin Ne Yapılmalı ?

Şayet Belçika mahkemesinde boşanan eşler anlaşabiliyorsa vatandaşlıklarına bakılmaksızın Konsolosluğa veya Türkiye’deki Nüfus Müdürlüklerine başvurarak dava açmadan boşanma kararlarını işletebiliyorlar.

Birlikte başvuru yapılamıyorsa yani taraflar anlaşamıyorsa tanıma tenfiz davası için ; bir taraf Belçika vatandaşı ise o kişi “Apostille” şerhi verilmek kaydıyla Belçika noterinden , Türk vatandaşı ise Türk konsolosluklardan veya Türkiye’de noterden avukat olarak bize vekaletname çıkartabilirler.

Ancak bu durumda dava çekişmeli bir dava olacağından karşı tarafın vatandaşlık ve ikamet yerine göre değişkenlik göstermekle birlikte dava süreci 1 -2 yılı bulabilmektedir.

Belçika ‘da Açılan Boşanma Davasını Tenfizi Davası Türkiye’de Ne kadar Sürer ?

Belçika’da boşanmış Türk vatandaşlarının ülkemizde açacakları boşanma tenfiz davası süre olarak değişiklik göstermektedir.

En kısa sürede boşanmanın tenfizi için yurtdışında boşanan çiftlerin ikisinin de Türkiye’de bulunan farklı boşanma avukatları ile bu davayı açmaları önerilir.

Bu şekilde açılan tenfiz davaları ortalama olarak 1 hafta ile 2 ay arasında bir sürede sonuçlanır. Eşlerden birisinin avukat tutması durumunda ise dava 6 7 ayı bulabilir.

Bireysel olarak açılan tenfiz davası hukuki prosedürlerin doğru bir şekilde yerine getirilemeyeceği düşünülürse 3 4 yılı bulmaktadır.

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu