İhaleye Fesat Karıştırma
TCK Kapsamında Cezası
Kamu kurumları için yapılan tüm kiralama, alım ve satım gibi faaliyetlerle yürütülen ihalelerde hileli davranışlarda bulunma, ihale şartlarına aykırı yanıltıcı işlemler yapma, kamu kurumlarının gizlilikle ilgili şartlarını kötüye kullanma, hukuka aykırı tehdit ve cebir ile ihalenin şartlarına uygun yapılmasını engelleme ve sonuçlarını farklılaştırmaya çalışma girişimidir.
İhaleye fesat karıştırma Türk Ceza Kanunu çerçevesinde kamu yararını kötü kullanma ve kamu görevlilerini zor durumda bırakma gibi farklı soyut cezalara iştigal etmektedir. Bu nedenle, yapılan işlemin maddi zarardan hariç soyut yani manevi zararı da ceza kanunu çerçevesinde suç kabul edilmektedir.
Türk Ceza Kanunu tarafından ihale suçlarının konusu genel olarak kurum ihale mevzuatları kapsamında belirlenmektedir. Bu mevzuatlar; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu olarak belirtilmiştir. Ayrıca, bu mevzuatlardan hariç kurumların kendi yapıları içerisinde özel kanunlarla yaptıkları farklı ihale mevzuatları da yine ceza kanunu tarafından ihaleye fesat karıştırma suçunun konusu niteliğinde olabilir.
İhale sürecinin ardından sözleşme aşamasında kanunen aykırı bir suçun işlenmesi ise Türk Ceza Kanununun 236. maddesinde edimin ifasına fesat karıştırma suçu olarak değerlendirilmektedir. Bu aykırı durumda genel olarak ifanın yerine getirilmemesi ya da yerine getirilirken kanunen bir aykırılığın söz konusu olma durumu bulunmaktadır.
Hileli Davranışlarda Bulunma
Türk Ceza Kanununun 235. maddesinde belirtilen ihale sürecinde hileli davranışlar, diğer suçlardan farklı olarak kamu görevlisinin, ihale sürecinde sorumlu olan üyelerin işledikleri suçlar arasındadır. Bu suçun yaptırımının esas sorumlusu bir kamu görevlisi olurken, kamu görevlisine azmettirme ve ortak olma suçlarından diğer ihale tarafları da bu suç kapsamında yargılanır.
Devlet İhale Kanununun 16. maddesinde ve Kamu İhale Kanununun 10. maddesinde, kamu ihalelerine katılma koşulları ve katılma ile ilgili yeterlilikler belirtilmiştir. İhalede hileli davranışlarda bulunma suçu genel olarak, ihale mevzuatlarında belirtilen tarafların ihaleye katılma yeterliliklerini yerine getirmeme ve bu durumu gizleme gibi mevzuların oluşmasında ortaya çıkmaktadır.
Ayrıca,
-İhaleye katılma açısından uygun görülen yeterlilikte olan kişilerin ihaleye katılımlarını önlemek,
-Mal ve hizmet tekliflerinde gerekli şartların sağlanmasına rağmen, şartname dışı olarak teklifleri değerlendirmek ya da şartnameye uymayan teklifleri kabul etmek hileli davranışlar arasında sayılan suçlar olarak Türk Ceza Kanununda belirtilmiştir.
İhaleye Fesat Karıştırma Suçlarının TCK Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Türk Ceza Kanununun 235. maddesinde ihaleye fesat karıştırma suçu kanıtlanmasından sonra sorumlu kişi 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu ceza oranı ihaleye fesat karıştırma durumunda temel ceza olarak belirtilmektedir. Fakat, ihale sürecinde cebir ya da tehdit gibi hukuka aykırı işlemlerle ihaleye fesat karıştırma suçu işlenirse TCK’nın 235/3-a maddesinde bu suçun cezası 5 yıldan az olamaz.
İhale sürecinde işlenen bir suçtan kamu kurum ve kuruluşları maddi ya da manevi açıdan zarar görmüş ise TCK’nın 235/3-b maddesinde bu suçun faili 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılır.
