Müşteki (Şikâyetçi) Nedir 2021 -Ceza Avukatı
Müşteki, suç oluşturan eylemden zarar gören veya mağdur olan kişi olup diğer bir sıfatı şikâyetçidir. Müşteki tarafından şikâyet hakkı kanunda yer alan zamanaşımı süreleri içerisinde suçun ve failin öğrenildiği andan itibaren 6 aylık zamanaşımı süresine tabidir.
Müşteki tarafından şikâyet hakkı; polis, jandarma veyahut savcılığa beyanda bulunmanın yanında savcılığa veyahut mahkemeye yazılı beyanda bulunmak suretiyle de kullanılabilmektedir. Şikâyet hakkı hem gerçek kişilere hem de tüzel kişilere tanınmış bir hak olmakta ve şikâyet hakkını kullanan kişiye müşteki denilmektedir.
Şikâyet hakkı, bir suçun ilgili merci olan savcılık makamı tarafından soruşturulması veya kovuşturulması hususunda ilgili kişi tarafından mağdura veyahut zarar görene tanınmış olan bir haktır. Bahsedilen bu hak; hem gerçek kişilere hem de tüzel kişilere tanınmış bir haktır.
Tüzel kişiler tarafından bu hak, yetkili organlar aracılığıyla ilgili yer olan Cumhuriyet Başsavcılığına başvurarak bu haklarını kullanırlar. Şikâyet hakkının kullanan kişiye müşteki yani şikâyetçi denir.
Şikâyet hakkı bizzat kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olup devredilemez. Şikâyet hakkının bizzat kullanılabilmesi sebebiyle mirasçılar, murisin şikâyet hakkına sahip olamazlar. Belirtmek gerekir ki; müşteki, vefat etmeden önce şikâyet hakkını kullanmış ve bu hakkı sonucunda bir kovuşturma yapılmakta ise mirasçılar söz konusu kovuşturma aşamasına “katılan” yani “müdahil” sıfatı ile katılabileceklerdir.
Müşteki Ne Demek
Müşteki, Türk Dil Kurumu’nda yer alan anlamı itibariyle “yakınan, sızlanan, şikâyetçi” demektir. Müşteki kelimesi günlük kullanımının yanında hukuk kavramları içerisinde de yer almaktadır.
Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiş olan suçlar kapsamında veya soruşturulması ve kovuşturulması yapılan farklı kanunlarda düzenlenmiş olan suçlardan zarar gören veya mağdur olan kişiye müşteki denir. Müşteki sıfatına ilişkin olarak kanun hükümlerinde bir tanıma yer verilmemiştir.
Müşteki yani diğer bir deyişle şikâyetçi, bir suçtan zarar gören veya mağdur olan ve bu sebeple Cumhuriyet Savcılığına veya ilgili kuruma başvurarak şikâyet hakkını kullanan kişidir.
Soruşturma aşamasının ardından kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından müştekiye katılma yani davaya müdahil olma talebinin bulunup bulunmadığının sorulmasının ardından müşteki, davaya katılma talebinin bulunduğunu beyan ettiği takdirde katılan yani müdahil sıfatını alır.
Müşteki Şüpheli Ne Demek?
Müşteki şüpheli hem bir suçtan zarar gören hem de zarar gördüğü bu suçun karşılığında aynı zamanda karşı tarafa zarar veren ve şikayet olunan kişinin soruşturma aşamasındaki tanımıdır. Müşteki şüpheli hem şikayet hakkına sahiptir hem de bir başkası tarafından şikayet edilmiştir. Cumhuriyet Savcılığı yapılan şikayetler üzerine gerekli soruşturmayı yaparak kovuşturma aşamasına geçilip geçilmeyeceğine dair bir karar verecektir. Görevli Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılan soruşturma neticesinde yeterli şüpheye ulaşılması halinde dosya mahkemeye gönderilecek ve kovuşturma aşamasına geçilecektir.
Şikayete Bağlı Suçlarda Şikayet Süresi
Müşteki yani suçtan zarar gören, mağdur şikayete bağlı suçlarda suçu ve suçluyu öğrendikten sonra altı ay içerisinde savcılığa giderek şikayette bulunmalıdır. Altı aylık sürenin soruşturma açısından hak düşürücü bir süre olduğunu söylemek pek de yanlış olmayacaktır. Alt aylık süre içerisinde suç ve suçlu savcılığa bildirilmez ise suçu işleyen cezalandırılamayacaktır.
Müşteki (Şikâyetçi) Nedir 2021 -Ceza Avukatı
Şikayetin Geri Alınması
Müşteki tarafından yapılan şikayetin, şikayete bağlı suçlarda kovuşturma aşamasının sonuna kadar geri alınması halinde kovuşturma aşamasında davanın düşmesine karar verilecektir. Şikayetini geri alan suçtan zarar gören, bir daha aynı suçtan dolayı tekraren şikayetçi olamayacaktır.
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi olmayan suçlarda ise müştekinin şikayetten vazgeçmesinin yargılamaya herhangi bir etkisi olmayacaktır. Şikayete bağlı olmayan kamu davası şeklinde yetkili mercilerce resen araştırılan, soruşturulan ve kovuşturulan bir suçta zarar görenin şikayetini geri çekmesi hakimi bağlamayacak, yargılamaya devam olunacaktır.
Şikayete Bağlı Suçlar Nelerdir?
Şikayete bağlı suçlar bakımından bu tür suçların unsurları Ceza Muhakemeleri Kanunu ve Türk Ceza Kanunlarının çeşitli maddelerinde kendine yer bulmuştur.
Bir suçun şikayete bağlı suç kapsamında olabilmesi için gerekli olan unsurlar nelerdir?
Öncelikle bir suçun şikayete tabi olmasını sağlayan en önemli olgu kanunda bu hususun açıkça belirtilmiş olmasıdır. Şikayet mutlaka müşteki tarafından yetkili ve görevli mercilere yapılmış olmalıdır.
Türk Ceza Kanununda Takibi Şikayete Bağlı Suçlardan Bazıları
Cinsel taciz (m.105/1),
Kasten yaralama (m.86/2),
Tehdit (m.106/1),
Özel hayatın gizliliğini ihlal (m.134),
Mala zarar verme (m.151),
Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (m.234/3),
Hakaret (m.125) (istisna: m.125/3-a,
İş ve çalışma özgürlüğünün ihlali (m.117/1),
Güveni kötüye kullanma (m.155/1),
Müşteki (Şikâyetçi) Nedir 2021 -Ceza Avukatı
