İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yargı Kararı
T.C.
DANIŞTAY
Onyedinci Daire
Esas No : 2015/6217
Karar No : 2015/474
Özeti :İşyeri açma ve çalışma ruhsatına aykırılıkların giderilmesi için verilen 15 günlük sürenin yeterli olduğu,
3194 sayılı Yasa’nın 32. maddesinde öngörülen bir aylık sürenin verilmediği gerekçesiyle işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin işlemin iptali yolundaki mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı hakkında.
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : Osmangazi Belediye
Başkanlığı
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : Av. …
İstemin Özeti: Bursa 1. İdare Mahkemesinin 25/11/2010 günlü, E:2010/523, K:2010/763 sayılı kararının; temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi: Deniz Ertekin
Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü de Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MÎLLETÎ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onyedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; Bursa İli, Osmangazi İlçesi, Şehreküstü Mahallesi, … Caddesi, … Sokak, No:5/B adresinde yer alan içkili lokanta faaliyetinde bulunan işyerinin
10/12/2001 tarih ve 01-1398 sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin 21/04/2010 günlü, 926 sayılı Osmangazi Belediye Başkanlığı işleminin istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; 3194 sayılı İmar Kanunu‘nun 32. maddesine göre de işlem tesis edilebileceği, bu sayede davacıya aykırılıkları gidermesi için
daha uzun olan bir aylık süre verilebileceği, nitekim davacının da kendisine verilen 15 günlük sürenin az olduğunu dolaylı da olsa vurgulayan bir dilekçeyle, davalı idareden mühlet istediği,
ancak davalı idarece bu talebin reddedildiği, davacının verdiği dilekçeden, idarenin tespit ettiği aykırılıkları gidermeye hazır olduğunun anlaşıldığı,
davalı idarenin davacının bu tutumuna rağmen daha kısa olan yönetmelikteki süreyi uygulamasında hukuka uyarlık bulunmadığı,
davacıya süre verilmeksizin doğrudan işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı tarafından, hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 20’nci maddesinde; “Yapı: a) Kuruluş veya kişilerce kendilerine ait tapusu bulunan arazi,
arsa veya parsellerde, b) Kuruluş veya kişilerce, kendisine ait tapusu bulunmamakla beraber kamu kurum ve kuruluşlarının vermiş oldukları tahsis veya irtifak hakkı tesis belgeleri ile,
imar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabilir.”, 21’inci maddesinde; “Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26’ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden (….) yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir…”,
“Yapı Kullanma İzni” başlıklı 30’uncu maddesinde; “Yapı tamamen bittiği takdirde tamamının,
kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye,
valilik (…) bürolarından; 27’ nci maddeye göre ruhsata tabi olmayan yapıların tamamen veya kısmen kullanılabilmesi için ise ilgili belediye ve valilikten izin alınması mecburidir. Mal sahibinin müracaatı üzerine,
yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından mahzur görülmediğinin tespiti gerekir…” /’Ruhsatsız veya Ruhsat ve Eklerine Aykırı Olarak Başlanan Yapılar” başlıklı 32. maddesinde;
“‘Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti,
fenni mesulce (…) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine,
belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur.
Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır.
Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister.” hükümlerine yer verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinin (c) bendinde; “Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek.” belediyelerin yetkileri arasında sayılmıştır.
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 4. maddesinde,
” 3’üncü Maddede belirtilen merciler, iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde aşağıda öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliği esas alırlar, a) insan sağlığına zarar vermemek, b) Çevre kirliliğine yol açmamak, c) Yangın, patlama, genel güvenlik,
iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması de ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak.” hükmünü taşımaktadır.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 6. Maddesinde;
“Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz.
İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları de ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler de
tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.”, 13. maddesinde;
“İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir.
İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılır.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde,
işyerine bu noksanlık ve hatalarım gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde,
ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.” düzenlemeleri öngörülmüştür.
Dosyanın incelenmesinden; Bulsa İli, Osmangazi İlçesi, Şehreküstü Mahallesi, … Caddesi, … Sokak, No:5/B adresinde yer alan içkili lokanta faaliyetinde bulunan işyerinde davalı idarece
yapılan kontrolde işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen 85 metrekare kullanım alanı haricinde 40 metrekare asma kat yapıldığı ve bodrum katta 10 metrekare mutfak oluşturularak kullanım alanının büyütüldüğünün tespit edildiği ve tespit edilen aykırılıkların
ruhsata bağlanması için onbeş gün süre verilmesine ilişkin olarak 19/02/2010 günlü tutanağın düzenlendiği,
tanınan sürede işyerinin ruhsata uygun hale getirilmediğinden bahisle 10/12/2011 tarih ve 1398 sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali yolunda dava konusu 21/04/2010 günlü, 926 sayılı Osmangazi Belediye Başkanlığı işleminin tesis edildiği,
bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden;
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesindeki ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılarla ilgili düzenlemenin, bütün yapılar için öngörülmüş genel bir hüküm olduğu,
söz konusu maddeye göre tanınacak sürenin en çok bir ay olarak belirlendiği, bu sürenin altında süre verilmesi konusunda idareye takdir yetkisi tanındığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan; davacı tarafından 3194 sayılı İmar Kanunu kapsamında düzenlenen yapı ruhsatının değil, 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde
Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun ve bu kanuna dayanılarak çıkardan yönetmelik hükümlerine istinaden düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin işlemin dava konusu edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; işleme konu işyerinde, işyeri açma ve çalışma ruhsatına aykırı olarak kullanım alanının artırıldığı hususunun davalı idarece düzenlenen 19/02/2010 günlü tutanak de tespit edildiği,
mevzuata uygun olarak davacıya onbeş günlük süre tanındığı, söz konusu ruhsata aykırı kısımların yasal süre içerisinde (temyiz aşamasına kadarki süreçte dahil) ruhsata bağlanmadığı dikkate alındığında,
işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; Bursa 1. İdare Mahkemesinin 25/11/2010 gün ve E:2010/523, K:2010/763 sayılı kararının bozulmasına,
dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere andan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/03/2015 tarihinde oy birliği de karar verildi.
