Ayıplı Araç Satış Davası
Ülkemizde en çok karşılaşılan sorunlardan biri ikinci el araç satışlarında ortaya çıkmaktadır. Hasarlı aracın hasarsız şekilde gösterilerek satılması bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Ayıplı mal satışı davası dediğimiz durum ülkemizde bir çok alanda yaşanmasına rağmen mali yükü fazlalığından en çok araba satışlarında gündeme gelmektedir.
Açık Ayıp-Gizli Ayıp Ayrımı
Satın alınan maldaki ayıp; açık ayıp veya sonradan kullanımla birlikte ortaya çıkan gizli ayıp şeklinde olabilir. Maldaki ayıbın açık ayıp veya gizli ayıp olması, ayıp ihbarı, zaman aşımı süresi ve bu nedenle seçimlik hakların kullanılması yönünden son derece önemlidir.
Ayıbın açıkça görüldüğü veya basit bir inceleme ile hemen anlaşılabilecek ayıplar açık ayıplardır. Malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren ilk 6 ay içerisinde ortaya çıkan ayıpların teslim tarihinde malda bulunduğu kabul edilir.
Bu nedenle satıcı maldaki ayıbın tüketicinin kullanımından kaynaklandığını ispatladığı takdirde ayıp nedeniyle sorumluluktan kurtulur, ispat yükü burada tüketici yerine satıcıya yüklenmiştir.
Ayıplı Araç Satış Davası
Malın tesliminden sonra veya malın kullanılması ile birlikte ortaya çıkan ayıplara ise gizli ayıp denir. Gizli ayıbın açığa çıkması durumunda tüketici durumu derhal satıcı veya diğer ilgililere ihbar etmek zorundadır. Bu halde gizli ayıplar yönünden Tüketici Kanunu’nda herhangi bir süre öngörülmemiştir.
Malın tüketiciye tesliminden itibaren 6 ay sonra ortaya çıkan gizli ayıpların ihbarına yönelik 6502 sayılı TKHK’da herhangi bir düzenleme yapılmadığından TKHK m. 83/1 uyarınca genel hükümlere gitmek yerinde olacaktır.
Buna göre TBK m. 223/2’de yapılan düzenlemeye göre olağan bir gözlem ile ortaya çıkarılamayacak ayıbın bulunması halinde bu ayıbın sonradan anlaşılması durumunda tüketicinin bu ayıbı “hemen” satıcıya bildirmesi zorunludur.
Ayıplı Mal Nedeni ile Seçimlik Haklar
Satılan malın ayıplı olması durumunda tüketiciye 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m. 11 hükmünde dört ayrı seçimlik hak tanınmıştır. Tüketicinin satın aldığı malın ayıplı olması durumunda, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m. 11 hükmünden kaynaklanan seçimlik hakları;
Malı iadeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
Malın ayıpsız yenisi ile değişimini talep etme,
Ayıp oranında satış bedelinden indirim talep etme,
Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir.
Ayıplı Araç Satış Davası
Tüketicinin satın aldığı malın ayıplı çıkması halinde sözleşmeden dönme ve bedelde indirim hakkının kullanılması yenilik doğuran haklardandır. Kural olarak bu haklar kullanılmakla sonuç doğurur, bu nedenle istisnai haller dışında tüketici bu hakları kullandıktan sonra vazgeçemez.
Tüketici onarım veya yenisi ile değişim hakkını kullandığı takdirde, mal tekrar arızalanırsa diğer seçimlik haklarını kullanabilir. Zira bu haklar yenilik doğurucu haklardan değildir.
Tüketici seçimlik hakları ile birlikte Türk Borçlar Kanunu hükümlerine göre tazminat isteyebilir. Tüketicinin satın aldığı malın ayıplı çıkması nedeni ile ayrıca ayıplı malın sebep olduğu zararları seçimlik haklarındaki bu taleplerden biriyle birlikte satıcı veya üreticiden talep etme hakkına sahiptir.
İkinci El Olarak Ayıplı Araç Satışı
Türkiye’de ikinci el satışı çok yaygın bir yöntemdir. Araç satışlarında ülkemizde genel olarak satışlar ya şahıslar üzerinde veya aracı kurumlar yada araçların yetkili satıcıları tarafından yapılmaktadır. Burada araç alırken başınıza gelebilecek olumsuzluklardan kurtulmak için belli kriterler getirilmiştir.
Ayıplı 2.el araç sahibi olmamak için satışlarda genelde aracın bir ustaya gösterilmesi veya son dönemde ekspertiz dediğimiz yetkili kurumlara giderek aracın kaportadan yürüyen aksamına kadar ayrıntılı inceleme durumları ortaya çıkmaktadır.
Ama yine tüm bu işlemlere rağmen ayıplı araç satışının önüne geçilememektedir. İkinci el araç alırken satıcı tarafından sizlere bildirimi yapılmayan raporlarda veya sözlü olarak beyanı yapılmayan kusurlar için haklarınız saklıdır.
Sıfır Araçta Ayıplı Satış
Her ne kadar sıfır araç satışı son dönemde azalma gösterse de sıfır araç alan vatandaşlarımızda bazı sorunlarla karşı karşıya kalabilmektedir. Aracın getirilişi sırasında kaporta aksamında oluşan kusurlar. Aracın üretim esnasında unutulan durumlar. Gazetelerde de günlerce konuşulan aracın radyatörünü koruyacak parçanın takılmadan satılması ve sonrasındaki dava süreci gibi.
Sıfır araç satışlarında da bir çok problem çıkabilmektedir. Sıfır araç satışlarında karşınızda bir kurum veya yetkili firma olduğundan süreçte şahıs ile muhatap olmak yerine daha avantajlı olduğunuzu belirtmekle birlikte genelde kusurlu durumlara firmaların bakışı kabul etmeme yönünde olduğunda unutulmamalıdır.
Bu durumlarda dava yolu ile araçların değişimi veya para iadesi noktasında çalışmalar yapılmaktadır. Sıfır araç satışlarında da ayıplı durum yaşanabilmektedir.
Araçta Ayıbı Sonradan Fark ettiğimizde Ne Yapmalıyız?
Hasarsız kaydı ile satılan hasarlı araç satımının hukuki niteliği ise gizli ayıptır. Aracın parçalarının boyalı veya değişmiş olması veya araç ile kat edilen kilometrenin gerçekte olandan daha az olduğunun satıcı tarafından beyan edilerek bu şekilde satılması gizli ayıp kapsamında değerlendirilmektedir. Bu ayıbın fark edildiği takdirde en kısa zamanda satıcıya bildirilmesi gerekmektedir.
Ayıplı Malın Tespiti Sonrası İhtar Çekilmesi
Aldığınız aracın kusurunu fark ettikten sonra noter kanalı ile satıcıya bildirimde bulunabilirsiniz. Bunun yanında tanık, mail veya telefon üzerinden mesaj ile de durumu bildirebilirsiniz. Bu bildirimler açılacak davanın akıbeti bakımından önemli olacaktır.
Ayıplı Araç Satışında Zaman Aşımı Süresi
Satılandaki ayıbın daha sonra ortaya çıkması halinde, satılanın satıldığı tarihten itibaren 2 yıl içerisinde hak zamanaşımına uğrayacaktır. Ancak satıcının ağır kusurlu olması halinde ise araçlarda bu süre satıldığı tarihten itibaren 10 yıl olacaktır. Dolayısıyla araç satın alındıktan sonra veya alınmadan önce ekspertiz raporunun alınması faydalı olup, ayıp öğrenildikten sonra en kısa süre içerisinde satıcıya bildirilmesi gerekmektedir.
Araçtaki Ayıbın Öğrenilmesi İle Satıcıdan Talepler
Araçtaki hasar sonucu alıcının seçimlik hakları şunlardır;
Satış bedelinde indirim isteme
Satın alan, aracı satın alırken mevcut ayıbı bilmeyerek daha yüksek meblağ ödediğinden aradaki farkı isteme hakkına sahiptir.
Ücretsiz onarım
Aracın onarımının mümkün olduğu hallerde satıcıdan aracın ücretsiz onarımı talep edilebilecektir.
Satılanın ayıpsız benzeri ile değişimi
Satıcının elinde bulunması halinde alıcının talebi ile araç hasarsız bir araç ile değiştirilebilir.
Sözleşmeden dönme
Yukarıdaki seçimlerin mümkün olmadığı hallerde alıcının sözleşmeden dönme hakkı her zaman mevcuttur.
Ayrıca bu durumlar dışında alıcının tazminat hakkının saklı olduğunu da belirtmekte fayda vardır. Uygulamada genelde yukarıdaki seçimlik haklardan birinin talebi ile maddi ve manevi tazminat birlikte istenmektedir.
Ayıplı Araç Satışlarında Hangi Mahkeme Görevlidir?
Hasarsız kaydı ile hasarlı araç satımından kaynaklanan uyuşmazlıklarda işlem tüketici işleminden kaynaklandığı için görevli olacak mahkeme Tüketici Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise satıcının yerleşim yeri olabileceği gibi aynı zamanda sözleşmenin yapıldığı yer mahkemesinde de bahse konu dava görülecektir.
Aracın Kilometresi Düşülerek Satılması
Araba satışlarında bir başka sorun ise aracın mevcut kilometresinin düşülerek satışa konulması durumudur.
Burada satıcının; aracın kilometresini düşürerek satması hem ayıptan doğan sorumluluğu oluşturacağı gibi aynı zamanda nitelikli dolandırıcılık suçunu da oluşturmaktadır.
Yargıtay bu konu ile alakalı emsal teşkil edebilecek nitelikte kararlar vermekte olup, bu suçu işleyen kişiler 3 yıldan 10 yıla kadar ağır ceza mahkemelerinde yargılanmaktadırlar.
Ayıplı Mal Veya Araba Davalarında Süreç
Açılan davalarda ortalama 4 duruşma öngörülmektedir. Burada dava incelemesi hakim tarafından alıcının talebi karşı tarafın cevap hakkı ve dosyanın inceleme için bilirkişiye gitmesi ve davanın sonuçlanması kararın tebliği ile işlemlerin sona ermesi gibi süreçler bizleri beklemektedir. Ayıplı mal araç satışında yasal süreç bu şekilde yürütülür.
Ayıplı Araç Satışında Bilirkişi Raporlarının Etkisi
Dosyada talepte bulunanın beyanları dışında aslında sürecin gidişatını belirleyen en önemli unsur bilirkişi raporudur.
Bilirkişi gerek araç üzerinde gerek evrak üzerinde inceleme yaparak raporunu mahkemeye sunar.
Burada rapordaki sorunları dikkatle inceleyerek itiraz veya kabul yönünde görüş ile davanın seyrine devam edilir. Araç satışlarında bilirkişi raporu gerçekten çok etkilidir.
Ayıplı Araç Satış Davası Sık Sorulan Sorular
Ayıplı ürünü nasıl iade edebilirim?
Ayıplı mal satan firma ile müteselsil sorumlu olan ithalatçı-imalatçı firma bu talebi derhal yerine getirmekle yükümlüdür. Aksi halde tüketici mahkemelerine müracaatla ayıplı malın iadesini ve değiştirilmesini talep edebilir, ayıplı maldan kurtulabilir, mağduriyetinizi giderebilirsiniz.
Ayıplı aracın iadesi mümkün mü?
Aldığınız ikinci el araçlarda eğer aracın kullanılması sizin için mümkün olmayacak şekilde ayıplı olması halinde tüketici olarak aracın iade ederek ödediğiniz paranın teslimini isteyebileceksiniz. Eğer satıcı size ödeme yapmaktan kaçınır ise bu konuyla alakalı Tüketici Mahkemesinde dava açabilirsiniz.
Ayıplı mal davası hangi mahkemede açılır?
Burada tüketici söz konusu olduğu için, ayıplı mal sebebiyle alacak davası Tüketici Mahkemesinde açılacaktır. Tüketici Mahkemesi görevli mahkemedir.
Ayıplı mal davası kime karşı açılır?
Ayıplı araç davası ayıplı aracın alındığı kişiye karşı açılan bir davadır. Aslında ikinci el satışlarda ayıplı araç davasında araç gerçek kişiden ya da oto galeriden alınmış ise bu durumda dava gerçek kişiye ya da oto galeri sahibi kişiye karşı açılacaktır.
Ayıplı Mal hangi mahkeme bakar?
Tüketici ve satıcı arasında yaşanan hukuki ihtilafların ardından ayıplı mal davası açılması durumunda malın değerine göre yetkili mahkeme değişiklik göstermektedir. Buna göre ayıplı mal davasında yetkili mahkeme konusunda anlaşmazlığın boyutuna göre il veya ilçe tüketici hakem heyetine başvurulması gerekmektedir.
Ayıplı mal çeşitleri nelerdir?
Açık Ayıp: Satılan malda gözle görülebilen ayıplardır. Gizli Ayıp: Gözle görülemeyen ve malın kullanılması ile ortaya çıkan ayıptır. Hukuki Ayıp: Malda açık ve gizli ayıp hususunda bir eksiklik olmamasına rağmen hukuki nedenlerle maldan yararlanma kısmen veya tamamen engelleniyorsa hukuki ayıp söz konusudur.
Ayıplı Araç Satış Davası
