İnsani İkamet İzni Başvuru
İnsani ikamet izni alabilecek yabancılar Uluslararası Koruma Kanunu’nun 46 ve 47. maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde kapsamında sayılan yabancılara ikamet izni şartları aranmaksızın valilikler tarafından insani ikamet izni verilebilir. Ancak ikamet izninin süresi Bakanlıkça belirlenen süreyle bağlıdır ve Genel Müdürlüğünde onayı aranır.
İnsani İkamet iznine sahip olan yabancılar, ikamet izni süresi içerisinde şartlarını taşıdıkları diğer ikamet izinlerinden birisine başvurabilirler. Ancak uzun dönem ikamet iznine başvuru yapılamaz.
İnsani ikamet izni Harçlar Kanunu hükümlerine tabidir. İnsani ikamet izni şartlarının oluşması halinde daha önce ikamet süresinin ihlali nedeniyle hesaplanan harcın ödenmemesi insani ikamet izni verilmesine engel teşkil etmez.
İnsani İkamet İzni Düzenlenecek Yabancılar
- Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda insani ikamet izni düzenlenir.
- Haklarında sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı alındığı hâlde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul veya mümkün görülmediğinde insani ikamet izni düzenlenir.
- 55. madde kapsamında hakkında sınır dışı etme kararı alınamayacak olan yabancılara insani ikamet izni düzenlenir. Bu yabancılar şunlardır:
- Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
- Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler
- Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar
- Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
- Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları
Bu kapsamda olan yabancılar sınır dışı edilme kapsamında olsa dahi haklarında sınır dışı kararı verilemez. Bu nedenle bu yabancılara insani ikamet izni düzenlenir.
- Sınır dışı etme kararına karşı 7 gün içerisinde idare mahkemesine başvurulabilir. Mahkeme sonuçlanana kadar yabancı sınır dışı edilemez. Bu durumda insani ikamet izni düzenlenir. Bu nedenle bu yabancılara insani ikamet izni düzenlenir.
- Uluslararası koruma başvurusunun kabul edilmez olduğuna karar verilmişse bu karara karşı itiraz edilebilir. İtiraz sonuçlanana kadar yabancı sınır dışı edilemez. Bu nedenle bu yabancılara insani ikamet izni düzenlenir.
- Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince insani ikamet izni düzenlenir.
- Acil nedenlerden dolayı veya ülke menfaatlerinin korunması ile kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların, ikamet izni verilmesine engel teşkil eden durumları sebebiyle diğer ikamet
izinlerinden birini alma imkânı bulunmadığında insani ikamet izni düzenlenir. - Olağanüstü durumlarda insani ikamet izni düzenlenir.
İnsani ikamet izni alan yabancılar, iznin veriliş tarihinden itibaren en geç 20 iş günü içinde adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak zorundadır.
İnsani İkamet İzni Alabilmek İçin Aranan Şartlar?
Yukarıda sayılan insani ikamet izni alabilecek olan yabancılardan olunması yeterlidir. Diğer ikamet izinlerindeki şartlar aranmaz.
İnsani İkamet İzninin İptali veya Uzatılmaması
İnsani ikamet izni işlemleri, İl Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün veya valiliğin talebi üzerine başlatılır. Valilik, insani ikamet izinlerinin süresi içinde, bu izinlerin verilmesine dayanak teşkil eden şartların ortadan kalkıp kalkmadığına ilişkin kendiliğinden değerlendirme yaparak, Bakanlığa bilgi verir. İnsani ikamet izni verilmesindeki durumların ortadan kalkmasıyla birlikte Bakanlığın onayı alınarak, valilik tarafından iptal edilir ve uzatılmaz. Valilik, Bakanlığın onayı doğrultusunda insani ikamet izninin iptali veya uzatılmasına ilişkin kararı, ikamet izni süresi bitmeden en geç 15 gün önce yabancıya bildirir.
Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
